گروه اقتصادی- تولید، مصرف و صادرات گیاهان زینتی امروزه در کشورهای پیشرفته دنیا از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ تا جایی که به گفته بیژن آزادی رئیس انجمن علمی گل و گیاه کشور، صنعت گل و گیاه زینتی در دنیا سالانه 250 میلیارد دلار گردش مالی دارد که از این رقم 20 میلیارد دلار آن مربوط به هلند و سهم ایران پایینتر از یک درصد است. درخصوص اهمیت کشت و تولید گیاهان زینتی در کشور باید به دو موضوع اشتغال و ارزآوری صادرات و سلامت روانی جامعه توجه داشت. ازطرفی اکنون با اینکه بیش از 5 هزار هکتار سطح زیر کشت گیاهان زینتی داریم، اما از کشورهایی مانند ترکیه در صادرات عقبتر هستیم و تنها 40 میلیون دلار صادرات گل و گیاه زینتی داریم که مسئولان باید فکری به حال آن بکنند. برخلاف اینکه در ایران، برخی افراد گل زینتی را کالای لوکس به شمار میآورند، تمام کشورهای پیشرفته توجهشان را به مزیت تولید گیاهان زینتی معطوف کردهاند که ارزآوری خوبی به عنوان صادرات کالای غیرنفتی برای کشورها در پی دارد. موانع صادرات حوزه گل و گیاه شهر رامسر رتبه اول تولید گیاه زینتی در فضای باز را دارد که میتوانیم سالانه 500 میلیون دلار صادرات گل و گیاه زینتی داشته باشیم. به گفته رئیس انجمن علمی گل و گیاه کشور، قیمت بالای تمام شده محصولات ایرانی درحالی است که در شمال کشور قابلیت رقابت داریم، ولی متاسفانه در برخی بخشها ازجمله گلهای شاخه بریده بیشتر تولیدکنندگان خرد فعالیت میکنند که هزینه تمام شده آنها افزایش مییابد. پژمان آزادی همچنین سیستم دلالی نامناسب در عرصه گل و گیاه سنتی را یکی دیگر از مشکلات عنوان کرد و گفت: این مسئله سبب شده تا سود بیشتر به جیب دلالها برود تا تولیدکننده، چراکه ما در سیستم زنجیره نقل و انتقال مشکل داریم و شرکتهای تخصصی در این حوزه ورود پیدا نکردهاند و باید پرسید چرا گل و گیاه از آن سر دنیا و کلمبیا و آمریکای لاتین به روسیه میرسد و قیمت گل آنها ارزانتر از قیمت ما است. محمدمهدی شریفی مدیر اجرایی نخستین نمایشگاه بینالمللی گل و گیاه ایران نیز درهمین خصوص اضافه کرد: طی چند سال گذشته، صادرات گیاهان زینتی در راستای افزایش صادرات غیرنفتی و ارزآوری به کشور بسیار مدنظر قرار گرفته، اما نبود حمل و نقل مناسب و نداشتن شرکتهای صادراتی سبب شده تا تولیدکنندگان به دلیل کشش بازار داخلی چندان تمایلی به صادرات این محصول به بازارهای تشنهای همچون روسیه نداشته باشند. 2.5 میلیون هکتار سطح زیرکشت گلخانهای سیدمحمد کیایی مدیرکل دفتر امور گلخانهها، گیاهان دارویی و قارچ وزارت جهاد کشاورزی نیز روز گذشته در یک نشست خبری اضافه کرد: تولید و صادرات گیاهان زینتی میتواند نقش موثری در ارزآوری و توسعه صادرات غیرنفتی برای کشور داشته باشد، تا جایی که کشوری مانند روسیه سالانه 4 میلیارد دلار مصرف گل و گیاه دارد که 90 درصد آن را وارد میکند و پس از قطع ارتباط با اروپا و به هم ریختن ارتباطات تجاریاش با ترکیه ما میتوانستیم، از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم که نکردیم. درهمین راستا گل و گیاه زینتی روسیه از ترکیه، آمریکای لاتین، کنیا و کلمبیا تامین میشود. مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی وزارت جهاد کشاورزی به نقش ایجاد پایانههای صادراتی گل و گیاه برای صادرات اشاره کرد و گفت: نخستین پایانه صادراتی گل و گیاه ایران در احمدآباد مستوفی با کمبود بودجه مواجه بود که ازسوی صندوق توسعه ملی 20 میلیارد تومان به همین منظور در اختیار گذاشته شد و امیدواریم امسال این پایانه تا نیمه سال به بهرهبرداری برسد. کیایی از مزایای ایجاد این پایانه را کاهش ضایعات تولید گل و گیاه، کاهش زنجیره حمل و نقل و عرضه مستقیم محصولات به مشتریان خارجی برشمرد و افزود: در برنامه افق 1404 برای کاهش مصرف آب باید سالانه 4800 هکتار تولید محصولات گلخانهای داشته باشیم که در سال اول برنامه با 1500 هکتار کار را آغاز کردیم، اما به مرور تا سالهای آخر میزان توسعه به 8 هزار هکتار در سال خواهد رسید و تا سال 1404 باید 48 هزار هکتار کشت گلخانهای داشته باشیم. مدیرکل دفتر گل و گیاهان زینتی وزارت جهاد کشاورزی کشور چین را رکورددار کشت و تولید گیاهان زینتی اعلام کرد و افزود: این کشور 2.5 میلیون هکتار سطح زیر کشت گلخانهای دارد و براساس آخرین آمار، تا پایان سال 94 ، 1500 هکتار کشت گلخانهای در ایران است که این رقم به 11 هزار و 200 هکتار رسیده که 2600 هکتار آن مربوط به گیاهان زینتی گلخانهای است. کیایی به بازار 400 میلیون نفری کشورهای اطراف و حوزه خلیج فارس هم اشارهای کرد و گفت: درحالی که برای ایجاد ارزش افزوده و صادرات غیرنفتی نیاز به مواد اولیه ماشینآلات و ساخت در حوزههای مختلف وجود دارد، میتوانیم بدون هیچ یک از این موارد و تنها با استفاده از فناوری روز ، گیاهان گلخانهای و زینتی را تولید و صادر کنیم. فعال شدن کریدور سبز ایران- روسیه وی فعال شدن کریدور سبز بین ایران و روسیه را در راستای رفع موانع گمرکی و تعرفه واردات به روسیه بسیار مهم دانست و افزود: درحال پیگیری و به نتیجه رساندن این موضوع هستیم که در صورت برقراری این مسیر تا اواسط امسال صادرات محصولات گلخانهای و گیاهان زینتی به روسیه شدت میگیرد. کیایی در پایان از قاچاق برخی گیاهان زینتی به کشور خبر داد و گفت: بیشترین خطر ورود گیاهان قاچاق، عدم طی کردن مراحل قرنطینهای به کشور و ورود آفات است، اما متاسفانه آن طور که باید با این پدیده برخورد نمیشود و آمارهای رسمی گمرک حاکی از آن است که واردات رسمی گل و گیاهان زینتی به کشور در سال گذشته 7 تا 8 درصد کاهش داشته است.