سرمقاله
صندلی رئیس جمهوری چند؟
محمدعلی وکیلی
صبح روز گذشته، مسعود خوانساری در جلسه شورای شهر تهران، از سوی اتاق بازرگانی تهران اعلام آمادگی کرد که می‌تواند با تکیه به قوای تجار و فعالان بخش خصوصی و همچنین وارد کردن سرمایه خارجی، در بخش مدیریت شهری و نظم دادن به کودکان کار به شهرداری کمک کند. رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که این کار در جهت مسئولیت اجتماعی بنگاه هاست و توافقاتی نیز با کمیته امداد انجام شده است.
مسئولیت اجتماعی، مقوله‌ای اخلاقی در حوزه حاکمیت شرکتی است و هرچند موضوع جدیدی در حوزه کسب و کارهاست، اما در سطح بین‌‌‌الملل به اندازه‌ای پیشرفت کرده‌است که استراتژی‌های خاص مسئولیت اجتماعی در شرکت‌ها برقرار می‌شود. مسئولیت اجتماعی در دنیا ابتدا از طرف شرکت‌های نفتی ایجاد شد. شرکت‌هایی که محیط زیست را آلوده می‌کردند، مقید شدند برای این آلودگی‌ها مقداری از هزینه سالم‌سازی را بپردازند. پس از آن بحث مسئولیت اجتماعی برای کارخانجاتی که آلودگی‌های زیست‌محیطی داشتند، مطرح شد.
بعد از آن این موضوع جا افتاد که فقط آلودگی‌های خود آن کارخانه مدنظر نباشد، بلکه از بین بردن آلودگی‌هایی که دیگران ایجاد می‌کنند هم در ایفای نقش مسئولیت اجتماعی تعریف شد.
کمک گرفتن از تجربه خارجی‌ها برای ساماندهی کودکان کار
مسعود بنابیان، رئیس کمیسون مسئولیت اجتماعی اتاق بازرگانی تهران در گفت و گو با «ابتکار» گفت: مسئولیت اجتماعی در ادبیات کسب و کار، مفهومی جدید است و شمولیتی از
نظام مندی وضع کودکان کار تا کمک به حل مشکلات زیست محیطی را در بر می‌گیرد. این مفهوم لزوما به معنای خیرات و دادن صدقه نیست، اما گاهی این مقوله را هم در بر می‌گیرد. در ایران به دلیل شرایط قوانین مالیاتی امتیازاتی در حوزه مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها در نظر گرفته نشده‌است، اما اگر این معضل حل شود و یا حتی بهبود پیدا کند، به طوری که پرداخت مالیات، تنها عمل به مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها نباشد، این مفهوم نوظهور در شرکت‌های ایرانی، نمود بیشتری پیدا می‌کند.
بنابیان در ادامه به وضعیت ساماندهی کودکان کار از طریق بنگاه‌های اقتصادی اشاره کرد و گفت: کار کردن کودکان، یک آسیب اجتماعی تلخ و نادرست است. شرکت‌ها برای حل نسبی این موضوع می‌توانند آموزش مهارت به کودکان بی سرپرست یا بدسرپرست را در دستور کار خود قرار دهند.
او افزود: اعضای اتاق بازرگانی و فعالان اقتصادی در سفرهایی که به خارج از کشور برای فعالیت‌های تجاری خود دارند، می‌توانند از تجربه خارجی کمک های مشورتی و حتی فنی بگیرند. زیرا حوزه مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها محدود به مرزها نیست، بلکه تمام انسان ها را در بر می گیرد. به همین منظور از شرکت‌هایی که در حوزه ساماندهی کودکان کار، فعالیت می‌کنند دعوت کرد که در ایران نیز به کمک بیایند تا بتوان این معضل مدیریت شهری را حل کرد.
مسئولیت اجتماعی در ایران و جهان
شرکت‌ها بزرگ بین‌المللی، در حوزه عمل به مسئولیت اجتماعی خود در حوزه‌های مختلف و یا به صورت حرفه‌ای در یک حوزه خاص فعالیت می‌کنند. اما این فعالیت، صرفا فعالیتی به منظور نمایش تبلیغاتی نیست. هرچند منافع تبلیغاتی برند‌ها و شرکت‌ها نیز تامین می‌شود، اما مسئولیتی که شرکت قبول می‌کند، حتی ممکن است در حوزه کاری خودش نباشد، به صورت کامل و جامع انجام می‌شود. به طور مثال یک شرکت تولیدی لوازم الکترونیکی که برند بین‌المللی دارد، عملیات آب رسانی به چندین شهر و روستای بزرگ در ژاپن را بر عهده گرفته‌است. گاهی نیز شرکت‌ها در حل مشکلات زیست محیطی مناطق وارد عمل می شوند و یا حتی چندین مسئولیت را بر عهده می‌گیرند. این کار باعث می شود که حس انسان دوستی مخاطبان و مشتریان آن‌ها تحریک شده و فروش بیشتری داشته‌باشند، در تبلیغات بتوانند از آن استفاده کنند و یا حتی بازار هدف خود و یا محیطی که در آن مشغول به فعالیت هستند را تبدیل به محیط بهتر و یا بازار بهتری می کند.
در ایران نیز هرچند این گزاره نوظهور است و هنوز مورد استقبال جامع بنگاه های اقتصادی قرار نگرفته، اما فعالیت های گاه گداری که عمدتا از سوی شرکت های بزرگ، دولتی ها و
بانک ها انجام می شود، نشان از رسوخ این خرده فرهنگ، در فرهنگ کسب و کار دارد.
از جمله اقداماتی که در این حوزه در ایران مرسوم‌تر است، مدرسه سازی، کمک به رفع اعتیاد با کمک و خیرات، کمک به زلزله زدگان و بیماران است. از دیرباز مردم این سرزمین به دگردوستی و دردمند‌دوستی اعتنا می‌کردند. در جای‌جای این کشور مکان‌هایی شبیه کاروانسرا، آب‌انبار، یتیم‌خانه و نوانخانه دیده می‌شود که همه اینها به علت یک تفکر مردم‌دوستی و نوع‌دوستی به وجود آمده‌اند. مسلماً تمام افرادی که این مراکز را می‌ساختند بازاریان و تجار بودند اما این افراد به طور جداگانه عمل می‌کردند و سیستماتیک نبودند. هر کس برای خودش راهی برای کمک به دردمندان جامعه در پیش می‌گرفت. البته این افراد به دو دلیل می‌خواستند شناخته نشوند. اولین دلیل‌شان نگرانی از افزایش باج و خراج دولتی بود. بسیاری از این افراد ممکن بود متمکن هم نباشند و غذای سفره خود را به همسایه‌شان ببخشند، اما جامعه این‌گونه برخورد می‌کرد که هرگاه فردی به کسی کمک می‌کرد می‌گفتند این فرد متمکن است و انتظارات عوارض دولتی زیاد می‌شد.
دلیل دوم این بود که تقاضا زیاد نشود. زیرا همیشه در شهرها تقاضا زیاد بوده و افراد محتاج کمک به محض دیدن درهای باز هجوم می‌آوردند که گاه افراد غیر‌مستحق هم داخل‌شان می‌شدند. نظیر این اتفاق بسیار زیاد رخ داده است و در اشل‌های بزرگ‌تر در قالب بیمارستان و درمانگاه هم به وجود آمده اما هیچ‌گاه به صورت سیستماتیک نبوده‌اند.
به هر حال در دنیای امروز که رقابت‌پذیری، تنها راه زنده ماندن شرکت هاست، صاحبان مشاغل دریافتند که برای بهره‌ور بودن، رقابت‌پذیر بودن و توانایی پاسخگویی به تغییرات سریع جهانی باید مسئولانه عمل کنند. جهانی‌شدن، مرزهای جغرافیایی ملی را کمرنگ کرده و فن‌آوری، فاصله‌ها و زمان را از میان برداشته‌است. با این حجم وسیع از تغییرات محیطی، شرکت‌ها تمایل به افزایش توان خود برای مدیریت بر سود و ریسک داشته و از حسن شهرت و برند خود حمایت کنند. همچنین جهانی‌شدن، رقابت تنگاتنگی برای جذب و نگهداشت نیروی کار ماهر، سرمایه‌گذاران و مشتریان وفادار به همراه داشته‌است. چگونگی پاسخگویی شرکت به نیازهای کارکنان، بازار و مشتریان در گرو پایداری کسب‌وکار است.
ارسال ديدگاه