«اول عشق، بعد ازدواج»؛ عبارتی که به گوش همه ما آشناست، اما حقیقت این است در فاصله عشق تا ازدواج، چندین مرحله دیگر نیز وجود دارد که باید اتفاق بیفتد تا یک رابطه به طور سالم شکوفا شود و ثمر دهد. درواقع، عشق مفهوم پیچیده‌ای است که به زمان و رسیدگی نیاز دارد. گاهی شما در رابطه‌ای هستید که در ابتدا کاملاً عالی پیش می‌رود و هیچ چالشی بر سر راهتان وجود ندارد، اما به مرور زمان، با دیدن برخی رفتارها ممکن است دچار شک و تردید در این زمینه شوید. بمباران عشق نوعی دستکاری عاطفی است که برای کنترل دیگری استفاده می‌شود. درواقع کسی که همچون بمب‌افکن به دیگری ابراز محبت و توجه می‌کند، او را در معرض بمباران عشق قرار داده است. هر کسی ممکن است دست به چنین رفتاری بزند اما بیشتر مواقع افرادی که مشکل دلبستگی شدید یا خودشیفتگی دارند به دیگری بیش از حد ابراز عشق و علاقه می‌کنند.
گاهی ممکن است شما مدام هدایای با ارزش و گران‌بها از همسر یا شریک عاطفی خود دریافت کنید، یا برای بی‌نقص به نظر رسیدن در رابطه، تحت فشار باشید و حتی هنگامی که با خانواده و دوستان خود وقت می‌گذرانید، شریک عاطفی‌تان عصبانی ‌شود. اگر شما هم هر یک از این حالات را تجربه می‌کنید، ممکن است در حال تجربه نوعی آزار روانی و عاطفی به نام «بمباران عشق» باشید. دکتر آلینا تیانی، روانشناس، می‌گوید: «در چنین روابطی به سبب ابراز احساسات فراوان از سوی شخص مقابل، در ابتدا ممکن است احساس امنیت کنید و از محدوه امن و چارچوب‌های خود فراتر روید، زیرا نحوه برخورد شریک عاطفی‌تان، به شما عزت نفس می‌دهد و باعث می‌شود احساس مهم و دلخواه بودن کنید. اما باید بدانید که معمولاً هدف از این بمباران عاطفی صرفاً ابراز محبت و عشق نیست؛ بلکه هدف نهایی، «کنترل شخص دیگر» است. به عبارتی این رفتارها و محبت‌های اغراق‌آمیز از سوی طرف مقابل، تلاشی برای دستکاری عواطف شما و ایجاد احساس دِین و وابستگی به آن شخص است.»
بمباران عشق چیست؟
بمباران عشقی، نوعی آزار روانی و عاطفی است که معمولاً در نخستین روزهای آشنایی رخ می‌دهد؛ طرف مقابل بسیار جذاب به نظر می‌رسد و دائم به شما توجه می‌کند، به‌شدت شما را تحسین می‌کند و به نحوی رفتار می‌کند که گویی از نظر عاطفی به‌سرعت به شما وابسته شده است.بمباران عشق معمولا موقع شروع رابطه رخ می‌دهد. ممکن است در همان روزهای اول آشنایی، طرف مقابل بسیار جذاب به نظر برسد و دائم به شما توجه کند. او به‌شدت شما را تحسین می‌کند و می‌ستاید و طوری رفتار می‌کند گویی از نظر عاطفی به‌سرعت به شما وابسته شده است. در چنین شرایطی با خود فکر می‌کنید این عشق و علاقه آن‌قدر خوب است که امکان ندارد واقعی باشد. در واقع بیشتر مواقع این فکرتان درست است و احتمال اینکه در معرض بمباران عشق قرار گرفته باشید بسیار زیاد است.
پس از دعواهای شدید یا جدایی زوج‌ها هم ممکن است بمباران عشق اتفاق بیفتد. البته ایرادی ندارد که به شریک زندگی خود فرصت دوباره بدهید. البته اگر فرد شما را تحقیر کرد و بعد التماس کرد که او را ببخشید و قول داد که دیگر آن رفتارها را تکرار نخواهد کرد و ژست‌های پرمهرومحبت گرفت (مثلا برایتان یک دسته‌گل بزرگ فرستاد که نشان بدهد چقدر متأسف است)، مراقب باشید و به دام نیفتید.بمباران عشق در خشونت‌های خانگی نیز بسیار دیده می‌شود؛ فرد شریک عاطفی‌اش را آزار و اذیت می‌کند و بعد وانمود می‌کند که او را خیلی دوست دارد و سعی می‌کند با ترفندهای نمایشی دوباره محبتش را برانگیزد. این‌طوری می‌خواهد شریک عاطفی خود را همچنان در رابطه نگه دارد و تسلطش بر او را حفظ کند. این چرخه بارها تکرار می‌شود و فرد هرگز رفتارهای توهین‌آمیزش را تغییر نمی‌دهد و حتی ممکن است به شریک عاطفی‌اش صدمه بزند.
تجربه بمباران عاطفی برای هر فرد متفاوت است
چاپلوسی و تمجید بیش از حد از شما، ابراز علاقه تند و بیش از حد نسبت به شما، اعطای هدایای غیر ضروری و ناخواسته به شما و حتی صحبت‌های زودهنگام در مورد آینده مشترک.بمباران عشق ممکن است عمدی یا ناخواسته اتفاق بیفتد. اگرچه این شرایط اغلب توسط شریک عاطفی برای افراد رقم می‌خورد، اما در برخی موارد اعضای خانواده و دوستان نیز می‌توانند این بلا را بر سر شما بیاورند. این حالت معمولاً ناشی از ناامنی و ناتوانی فرد (بمب‌افکن) در اعتماد و وابستگی به افراد دیگر است. اگرچه هر کسی می‌تواند این کار را انجام دهد، اما بمباران عشقی اغلب از سوی افرادی است که سبک دلبستگی مضطرب (ناایمن) یا اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) دارند.
بمباران عشق در سه مرحله رخ می‌دهد
مرحله ایده‌آل سازی: در طول این مرحله، شخص مقابل، شما را در معرض عشق و محبت بیش از حد قرار می‌دهد تا جذب او شوید. این ابراز علاقه بیش از حد معمولاً در قالب رفتارها، پیام‌های محبت‌آمیز بسیار و هدایای گران‌قیمت متعدد صورت می‌گیرد. این حالت ممکن است در ابتدا برایتان خوشایند باشد.
مرحله بی‌ارزش کردن: زمانی که [به واسطه رفتارهای اغراق‌آمیز] خیالتان از سوی شخص مقابل راحت شد و اطمینان حاصل کردید که او حتماً خیلی شما را دوست دارد، احتیاط و مراقبت از خود را کنار می‌گذارید. درست در همین شرایط است که زنگ خطرها به صدا درمی‌آیند؛ شریک عاطفی شما ممکن است سعی کند به طرق مختلف شما را کنترل کند: بخواهد بخش زیادی از وقت خود را صرف او کنید و در برخی موارد حتی ممکن است ارتباط شما را با دوستان و خانواده محدود کند و شما را متقاعد کند که این موضوع هیچ اشکالی ندارد. در شدیدترین موارد، ممکن است از تهدید و ارعاب استفاده کند تا شما را وادار نماید که مطابق میل او رفتار کنید، امکان دارد در این شرایط حتی به خشونت فیزیکی نیز متوسل شود.
مرحله طرد کردن: وقتی با فردی که شما را مورد بمباران عاطفی قرار داده، در مورد رفتارهایش صحبت می‌کنید یا سعی می‌کنید او را اصلاح کنید، ممکن است او با امتناع از همکاری و سازش یا با ترک رابطه، از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند. این نحوه برخورد سبب می‌شود که شما احساس سردرگمی و سرگردانی کنید یا خیال کنید صلاحیت لازم را در زمینه اصلاح مشکلات نداشته‌اید. به باور روانشناسان، با پایان چنین روابطی ممکن است احساسات متناقضی داشته باشید، زیرا این اتفاق از سوی کسی رقم خورده که ادعا می‌کرد دوستتان دارد و شما نیز به او اعتماد کرده بودید. با فکر به چنین مسائلی، سؤالات متعددی در ذهنتان ایجاد می‌شود و ممکن است عصبانی یا غمگین شوید.
بمباران عشقی چه تفاوتی با رابطه عاشقانه دارد؟
بهترین راه حل برای افتراق این موضوع این است که ببینید آیا فرد مقابل شما از چارچوب‌های شما پا فراتر می‌گذارد یا نه. در روابط سالم، عاشق به چیزهایی که معشوقش به آنها علاقه دارد، علاقه‌مند می‌شود نه اینکه علایق خود را اولویت قرار دهد. در روابط عاشقانه، افراد باید پیرامون عقاید خود به راحتی صحبت کنند و ترس‌ها و نگرانی‌هایشان را با فرد مقابل در میان بگذارند و امیدوار باشند که با همراهی یکدیگر راهی برای حل مشکل پیدا می‌کنند. افرادی که به اختلال خودشیفتگی دچار هستند، احساس همدلی ندارند. معمولاً خودمحورند و منتظر تحسین دیگران‌ هستند.
دکتر تیانی در این راستا توصیه می‌کند: «درباره احساس و محدودیت‌های خود با هم گفتگوی آزاد داشته باشید و ببینید که واکنش طرف مقابل چگونه است. اگر موضوعی که باعث ناراحتی شما شده است را بیان کنید و فرد مقابل ضمن شنیدن آن، واکنش مناسبی نشان دهد، نشانه این است که به شما احترام می‌گذارد و به این رابطه اهمیت می‌دهد. روابط سالم احساس خوبی به شما می‌دهند. اگر اینطور باشد، احتمالاً در رابطه درستی هستید. اما اگر شریک عاطفی شما جنگ‌طلب است، با شما جر و بحث می‌کند یا به چارچوب‌هایتان اهمیت نمی‌دهد، به مثابه علائم هشدار است.»
چگونه از بمباران عشق نجات پیدا کنیم؟
آیا زمانی که در معرض یک بمباران عاشقانه قرار گرفته‌اید، رابطه می‌تواند ادامه‌دار باشد؟ پاسخ تا حد زیادی به شخصی بستگی دارد که بمباران عشقی را انجام می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است بخواهید در مورد نحوه ارتباطتان با شریک عاطفی خود گفت‌وگو کنید و ببینید آیا فرصتی برای یادگیری و ایجاد سازگاری در او وجود دارد یا نه.البته بعید است که بتوانید رفتار شخصی را تغییر دهید یا او را مجبور کنید آنطور که می‌خواهید با شما رفتار کنند. حتی ممکن است از اینکه عاشق این شخص شده‌اید، پشیمان شوید اما باید بپذیرید که این تقصیر شما نیست.
درصورت گفت‌وگو و ادامه رفتارهای غلط از سوی او، به نفع شماست که از این رابطه خارج شوید.طبیعی است که شما پس از جدایی، در سیل احساساتی چون افسردگی، اضطراب، خشم، غم، سردرگمی و دلتنگی غرق شوید. مراجعه به روانشناس یا مشاور می‌تواند در بهبود عوارض و ترکش‌های بمباران عشق مفید باشد. روان‌درمانگر با توجه به آنچه اتفاق افتاده، به شما کمک می‌کند تا احساسات خود و استرسی که تجربه می‌کنید را بهبود ببخشید و توصیه‌های لازم را به شما ارائه می‌کند.در بسیاری از موارد، پس از خروج از رابطه ممکن است تا مدت‌ها اعتماد به دیگران و احساساتشان در خصوص برقراری ارتباط با شما برایتان دشوار باشد. اما بدانید که زندگی پس از تجربیات ناخوشایند، هم‌چنان ادامه دارد. سعی کنید با صداقت، تجربیات و خط قرمزهای خود را با کسی که قصد دارید رابطه تازه‌ای با او شروع کنید، در میان بگذارید.