بازار سهام همچنان درحال درجا زدن است؛ این در حالی است که پیش‌بینی می‌شد که امسال بورس عقب‌ماندگی خود از افزایش قیمت ارز را جبران کند، اما از نیمه اردیبهشت‌ماه تمام معادلات برهم خورد و بازار سرمایه در اغلب روزها مسیر نزولی را طی کرد. در نیمه اردیبهشت‌ماه رکورد خود را شکست و کانال ۲ میلیون و ۵۳۵ هزار واحد را هم فتح کرد، اما از فردای همان روز وارد فاز سقوط شد؛ تا این‌که در نهایت در آخرین معاملات امروز روی عدد ۲ میلیون و ۱۶۲ هزار و ۸۸۷ واحد ایستاد. این یعنی در این مدت شاخص بورس نزدیک به ۴۹۹ هزار واحد ریزش داشته است.
در همین حال معاملات دیروز بورس تهران با فشار فروش بیشتری نسبت به روز‌های گذشته همراه بود که این فشار فروش با لیدری گروه خودرویی همراه بود و جو منفی گروه خودرویی در کلیت بازار تاثیر گذاشت.
شاخص کل بورس اوراق بهادار در انتهای معاملات با کاهش ۱۹ هزار واحدی همراه شد و به سطح ۲ میلیون و ۱۶۲ هزار واحدی بازگشت.
نماد‌های خودرو، وبملت و میدکو بیشترین تاثیر منفی را بر روی شاخص کل گذاشتند و در بین تاثیرگذاران برتر خبری از نماد‌های مثبت نیست.
شاخص کل هم وزن نیز در انتهای معاملات با کاهش ۱.۴۸ درصدی همراه شد و عملکرد ضعیف‌تری نسبت به شاخص کل داشت.کما این که ارزش معاملات خرد بازار سهام در انتهای معاملات به ۸۳۰۰ میلیارد تومان رسید.
از این ۸۳۰۰ میلیارد تومان، ۴۵۰۰ میلیارد متعلق به بورس، ۳۱۰۰ میلیارد متعلق به فرابورس و ۶۹۰ میلیارد متعلق به صندوق‌های سهامی بوده است.
حقیقی‌ها امروز در خروج از بازار سهام اصرار داشتند و در انتهای معاملات ۴۶۸ میلیارد پول اشخاص حقیقی از بازار سهام خارج شد.
سرانه خرید اشخاص حقیقی نیز در انتهای معاملات به ۲۴.۴ میلیون تومان و سرانه فروش آن‌ها به ۱۱.۱ میلیون تومان رسید.
اما بورس تا کجا با اصلاح پیش خواهد رفت؟ تا مدتی پیش تعداد افرادی که تصور می‌کردند اصلاح بورس کوتاه‌مدت خواهد بود، بیشتر از افرادی بود که حرف از اصلاح چند ماهه می‌زدند. اما حالا اکثر کارشناسان به این باور رسیده‌اند که بورس به این زودی‌ها روند صعودی جدیدی را آغاز نمی‌کند.
این دسته از تحلیلگران معتقدند گرچه بازار سقوط سنگینی نخواهد داشت، اما رشد هم نمی‌کند تا در همین حوالی، کف‌سازی انجام شود و اصلاح زمانی نیز تکمیل شود تا بورس صعودی جدید را آغاز کند.شاخص کل بورس تهران در حالی نخستین روز هفته با افزایش ۷۰۲ واحدی نسبت به روز چهارشنبه به کانال ۲ میلیون و ۱۸۲ هزار و ۸۰۹ واحدی رسید که خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی برای دومین روز کاری متوالی مثبت شد و شاهد ورود ۱۱ میلیارد تومان پول حقیقی به بورس بودیم.
صف‌های خرید و فروش در بورس تهران
به گزارش اقتصاد ۲۴، روز شنبه ارزش معاملات کل بازار سرمایه به ۱۳ هزار و ۱۱۳ میلیارد تومان رسید و ۱۰۲ نماد صف خرید داشتند و در مقابلِ ۵۱ نماد صف فروش نقش بست. اما سوال اصلی این است که مانع اصلی رونق بورس در هفته‌های اخیر چیست؟
بهنام عظیم وند، کارشناس بازار سرمایه به اقتصاد ۲۴ گفته است که: اصلاحات چند وقت اخیر موجب شد که قیمت‌های فعلی سهام برای سهامداران؛ چه به لحاظ تکنیکالی و چه به لحاظ بنیادی ارزنده و جذاب باشد. اکثر سهام از نظر تکنیکالی به محدوده حمایتی خود رسیدند و برای رشد نیاز به تاییدیه ابزار‌های تکنیکالی دارند.
عوامل اصلاح مداوم شاخص کل بورس
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، در شرایط فعلی، محرک قوی برای روند صعودی بازار وجود ندارد. یکی از این محرک‌ها ارزش معاملات است که تا زمانی که ارزش معاملات به حد نصاب خوبی نرسد نمی‌توانیم انتظار رشد شاخص کل بورس را داشته باشیم.
عظیم وند با اشاره به عامل دوم موثر بر اصلاح شاخص کل افزود: دلیل دوم اصلاحات روز‌های اخیر بورس، پارامتر‌های جهانی است. یکی از این پارامتر‌ها افزایش نرخ بهره آمریکاست که موجب شده نرخ محصولات کامودیتی محور به دلیل کمبود تقاضا با افت همراه باشد و با توجه به اینکه بازار ما یک بازار کامودیتی محور است تاثیر کاهش نرخ‌های جهانی در روند بازار ما مشهود شده است.
غائله ارزی در بورس
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوال اقتصاد ۲۴ مبنی بر اینکه قیمت دلار در بازار غیررسمی چه تاثیری بر معاملات بورس داشته است؟ گفت: رفت و برگشت قیمت دلار در محدوده ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان توانست جو مثبتی را در بازار سرمایه به همراه داشته باشد.عظیم وند معتقد است: سایه توافق بر سر بورس سنگینی می‌کند و این در حالی است که قیمت دلار هم متاثر از اتفاقات توافق است. اگر توافق به سرانجام برسد، باید انتظار اصلاح در بازار سرمایه را داشته باشیم و اگر توافق به سرانجام نرسد، روند صعودی نرخ ارز را شاهد خواهیم بود که به طور مستقیم روی بورس تاثیر می‌گذارد.این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوال اقتصاد ۲۴ مبنی بر اینکه بورس تا پایان تابستان به چه سمت و سویی می‌رود؟ گفت: بازار در فصل تابستان می‌تواند متاثر از چند عامل باشد.عظیم وند ادامه داد: اولین عامل مجامع شرکت‌ها هستند که به دلیل باز و بسته شدن نماد‌ها که به عنوان ترمز دستی در بازار عمل می‌کند، احتمالا شاهد اصلاح زمانی خواهیم بود.
رد پای قطعی برق در ریزش بورس
این کارشناس بازار سرمایه دومین عامل موثر بر بورسِ تابستان را گزارش‌های فصلی شرکت‌های بورسی دانست و ادامه داد: بازار تا حدی تحت تاثیر این گزارش‌ها خواهد بود.عظیم وند در پایان خاطرنشان کرد: طی چند سال اخیر شاهد قطعی برق در بعضی از صنایع فعال در بازار سرمایه بودیم که این عامل موجب کاهش درآمد عملیاتی ماهیانه شرکت‌ها شده و قطعا به عنوان یک پارامتر منفی در بازار لحاظ خواهد شد. به طور کل ما انتظار داریم بازار در تابستان در همین محدوده فعلی باقی بماند.
دولت، رونق خودرو را انتخاب کرد
اما از سوی دیگر کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی، دلیل مهم ریزش بورس را پیش‌فروش خودرو می‌دانند و معتقدند که دولت، رونق خودرو را به بازار سهام ترجیح داده است. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در همین خصوص در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: متغیرهای کلان اقتصادی، اساسا منشا تغییرات بنیادی و اثرگذار است؛ مثل نرخ تورم، رشد اقتصادی، نرخ برابری ارز و سایر مولفه‌های اقتصادی. نکته این‌جاست که ما در دو سه ماه گذشته هیچ تغییر اساسی در این متغیرهای کلان اثرگذار نداشتیم؛ اگرچه ممکن است یک مقدار نرخ بهره بین‌بانکی تغییر کرده باشد.
وی می‌افزاید: اما نکته مهم این‌جاست که دلیل این وضعیت رخوت و به عبارتی رکود در بورس، به دلیل حادث شدن تصمیمات اقتصادی در بازار خودرو و پیش‌فروش‌های بسیار حجیم و سرسام‌آوری بود که یک مورد آن در تاریخ ۱۶ خردادماه ۱۴۰۲ در حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است و یک میلیون نفر ثبت‌نام کردند.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: این منابع به نظر من به عنوان فعال بازار سرمایه، انتخابی است که مسوولان اقتصادی کشور داشتند. آقابزرگی با اشاره به ورود نقدینگی به دلیل جذاب بودن بازار سرمایه نسبت به بازار مسکن، ارز، خودرو و حتی طلا، عنوان می‌کند: شما شاهد بودید که نامه‌هایی از برخی از مسوولان رده‌بالای کشور به سازمان بورس و وزیر اقتصاد ارسال شد که جلوی بورس را بگیرید که مثل سال ۹۹ نشود.
وی متذکر می‌شود: اولا این را بگویم که این اقدام کاملا غیرکارشناسی بود، چون اصلا قابلیت مقایسه نداشت، اما این تدبیر را اندیشیدند که به جای باز گذاشتن ورود نقدینگی به بازار سرمایه، نقدینگی از بازار بورس به سمت بازار خودرویی برود که حداقل دوره انتظار آن، یکی و نیم تا دو سال است. به عبارتی، نقدینگی و سرعت گردش نقدینگی را کم کنند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: دلیل ریزش‌های بازار سرمایه همین موضوع است و شاهد این هستیم که در یک ماه اخیر در روزهایی که –مثل هفته گذشته- پول‌های ثبت‌نام‌کنندگان پیش‌فروش خودرو آزاد می‌شود و پول‌شان را باید برداشت کنند، بازار سرمایه و بورس تا حدودی مثبت می‌شود، ولی برآیند منفی است و از نظر من تا زمانی که دور تسلسل این پیش‌فروش‌ها ادامه دارد، بازار کماکان رکود را خواهد داشت، اما ارزش ذاتی و سطح ارزندگی کماکان مناسب است.
نقدینگی را از طریق بازار اولیه به سمت تولید و صنعت هدایت کنید
آقابزرگی در پاسخ به این پرسش که هفته گذشته مدیر سامانه فروش خودرو از انصراف ۵۰ هزار نفر فقط در یک روز خبر داد. این انصرافی‌ها روی بازار سرمایه اثر نداشت؟ می‌گوید: یک میلیون ثبت‌نام در مقابل ۵۰ هزار انصراف یا کسانی که قرعه فال یا بخت به نام‌شان نیفتاده، درصد قابل توجهی نیست.
وی می‌افزاید: اما همان‌طور که گفتم، پول‌هایی که آزاد می‌شود و ناشی از انصراف یا عدم توفیق در خریداری این پیش خریدها، باعث می‌شود که نقدینگی‌ها اولین گزینه‌ای که پیش روی خود ببیند، بازار سرمایه و بورس باشد، زیرا ارزندگی‌اش با سال ۹۹ در حدود ۱۸۰ درجه تفاوت دارد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: در سال ۹۹ وقتی افراد از بازار بورس خارج می‌شدند، بازارهای مسکن و خودرو جذاب بودند و سطح ارزندگی مناسب‌تری داشتند، اما الان وضعیت برعکس است.
آقابزرگی متذکر می‌شود: بر همین اساس، حالت سینوسی و نوسانی بازار را شاهد هستیم که پول که آزاد می‌شود و از حالت مسدودی خارج می‌شود، افراد پول‌های خود را در بانک نمی‌گذارند و به سراغ بازار سرمایه می‌آیند. وی یادآور می‌شود: این دغدغه همان مسوولانی است که از گردش پول نگران هستند که نکند این نقدینگی تاثیر سوء روی بازار سرمایه بگذارد؛ در صورتی که به جای جلوگیری از ورود نقدینگی به بازار سرمایه، باید نقدینگی را از طریق بازار اولیه به سمت تولید و صنعت هدایت کنند؛ نه این‌که جلوگیری کنند.