کد خبر: 11290 | صفحه ۱۱ | ایران و جهان | تاریخ: 04 تیر 1402
آیا روسیه وارد جنگ داخلی شده است؟
کودتای واگنری
گروه بین الملل - درپی بالا گرفتن تنش میان ارتش روسیه و مزدوران شبهنظامی گروه واگنر، یوگنی پریگوژین رهبر این گروه از ورود نیروهایش از خاک اوکراین به شهر روستوف در جنوب روسیه خبر داده و گفته می شود که این نیروها تا عصر روز گذشته به سمت مسکو در حال حرکت بوده اند.
از حضور نیروهای واگنر در مقر نظامی شهر روستوف تصاویری در شبکههای اجتماعی منتشر شده و این گروه میگوید، توانسته با طلوع خورشید مناطقی در این شهر را به تصرف خود درآورد. شهردار مسکو از اتخاذ تدابیر ضدتروریستی در این شهر خبر داده است. رسانههای روسیه میگویند، در شهر روستوف هشدار امنیتی مبنی بر آمادهباش برای دفاع در مقابل حمله خارجی صادر شده است.
همچنین مقامات محلی از شهروندان روستوف خواستهاند، از خانههای خود خارج نشوند. وبسایتهای خبری روسیه تصاویر منتشر کردهاند که نشان میدهند تانکهای گارد ملی ساختمان فرماندهی منطقه نظامی جنوبی در روستوف را نشانه رفتهاند.
ویدئویی نیز در فضای مجازی منتشر شده که نشان میدهد خیابانهای منتهی به کاخ کرملین در مسکو بسته شدهاند.
شرکت خصوصی واگنر که شبهنظامیانش در کنار روسیه در جبهههای اوکراین میجنگند ارتش روسیه را به بمباران مواضع نفرات این گروه در اوکراین متهم کرده است. یوگنی پریگوژین، فرمانده این گروه میگوید، تعداد زیادی از نیروهایش در این حمله کشته شدهاند. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد، این خبر صحت ندارد و این اتهام غیرواقعی است.
کمیته ضدتروریسم روسیه نیز ادعای فرمانده واگنر را بیاساس خوانده و از تشکیل پرونده جنایی علیه او به دلیل فراخوان او برای شورش مسلحانه خبر داده است.
بنا بر اخبار منتشره در رسانههای دولتی روسیه، کامیونهای نظامی سنگین و خودروهای زرهی از اوایل صبح دیروز شنبه ۲۴ ژوئن در مناطق مختلف مرکزی مسکو مستقر شدهاند. به گزارش فرارو، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفته است، ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه در جریان امور قرار دارد.
گروه واگنر که در صفوف نیروهایش از مجرمان زندانی استفاده میکند و در ماههای گذشته در تصرف شهر باخموت اوکراین نقشی کلیدی داشته مدتی است که رهبری وزارت دفاع روسیه را زیر انتقاد خود گرفته است.
رهبر این گروه وزیر دفاع و رئیس ستاد ارتش روسیه را متهم کرده که نتوانستهاند، اهداف جنگی این کشور در اوکراین را محقق کنند. طبق آخرین خبرها، او آنان را خائنانی نامیده که به روسیه اهانت کردهاند و وعده داده که مسئله این دو نفر را حل خواهد کرد.
پوتین: آنچه با آن روبهرو هستیم خیانت است
در واکنش به تحرکات گروه واگنر، ولادیمیر پوتین در سخنانی اظهار کرد: نیروهای واگنر به یک توطئه جنایتکارانه از طریق شورش مسلحانه کشیده شدهاند.
ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه تاکید کرد باید تلاشها و هماهنگی میان نیروهای روسیه بیشتر شود.
پوتین افزود: آنچه امروز با آن رو به رو هستیم خیانت داخلی است و ما در روسیه به اتحاد همه نیروها نیاز داریم. باید اختلافات کنار گذاشته شود. به جنگجویان واگنر هشدار میدهم در زمانی که روسیه با مبارزه سختی مواجه است، تسلیم ماجراجوییهای جنایتکارانه نشوند. هر گونه ناآرامی داخلی تهدیدی مرگبار برای دولت و به مثابه یک سیلی برای مردم روسیه است. برخی تلاش دارند تا کشور به سمت جنگ داخلی سوق داده شود.
وی ادامه داد: من برای زندگی و امنیت مردم روسیه و کشور میجنگم و اکنون روسیه به اتحاد همه نیروهایش نیاز دارد. آنچه ما با آن روبهرو هستیم خیانت داخلی و به منزله خنجر از پشت است. منافع شخصی به خیانت به کشور منجر شده و به همین دلیل نیروهای ما با آن درگیر هستند. همه کسانی که مسیر خیانت را در پیش گرفتهاند، مجازات خواهند شد و به نیروهای مسلح دستورات لازم داده شده است.
رئیس فدراسیون روسیه تصریح کرد: من به عنوان رئیس جمهور و فرمانده کل قوا هرآنچه ممکن باشد برای دفاع از کشور انجام خواهم داد و کسانی که سازماندهی کرده و شورش مسلحانه راه انداختهاند، پاسخگو خواهند شد. هرکس شورش را سازماندهی میکند، در تلاش است کشور را به تسلیم و جنگ داخلی سوق دهد. وضعیت ضد تروریستی در مسکو و تعدادی از استانها اعلام شده و اقداماتی برای بازگرداندن ثبات به روستوف انجام خواهد شد. من از کسانی که به این مسیر میروند میخواهم که این اقدامات جنایتکارانه را کنار بگذارند.
پریگوژین به دنبال سرنگونی پوتین
از سوی دیگر در بیانیهای منتسب به گروه واگنر اعلام شده است: پوتین، راه اشتباهی را برگزید و روسیه به زودی رئیس جمهوری جدیدی خواهد داشت. یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر نیز میگوید که همه اعضای این گروه حاضرند در جنگ با روسیه بمیرند. او در پیام صوتی تازهای که در تلگرام منتشر کرد، گفت: همه ما آماده مرگ هستیم. همه ۲۵ هزار نفر و سپس ۲۵ هزار دیگر.
او در ادامه مدعی شده این اقدام «برای مردم روسیه» انجام شده است.
پریگوژین در یک پیام صوتی در مورد خطابه تلویزیونی پوتین گفت که رئیس جمهور در خائن خواندن او عمیقاً اشتباه کرده است.
وی افزود: هیچ کس به درخواست رئیسجمهور پوتین خود را تسلیم نمی کند... ما نمی خواهیم کشور در فساد و دروغ به زندگی ادامه دهد.
پریگوژین در پایان گفت: ما میهن پرست هستیم. ما نمی خواهیم روسیه بیشتر از این در سایه فساد و دروغ بماند. وی افزود: اینکه پوتین ما را به خیانت متهم می کند یک اشتباه است. این اولین پیام پریگوژین با خطاب مستقیم به پوتین است.
در روسیه چه خبر است؟
ماهها بود که خبرهایی پراکنده از اختلاف میان پریگوژین و نیروهای واگنر با نیروهای ارتش روسیه و شخص وزیر دفاع، سرگئی شویگو، به گوش میرسید و واگنریها، ارتش روسیه را به بی کفایتی در جنگ اوکراین و عدم پشتیبانی از خود در این جنگ متهم میکردند و پریگوژین نیز هر از گاهی تهدید میکرد نیروهای خود را از خطوط مقدم جنگ خارج کند.
نمونه اخیر چنین اختلافی را در جنگ بر سر باخموت شاهد بودیم که پریگوژین بارها وزارت دفاع روسیه را متهم کرد که از نیروهای این گروه در میدان نبرد حمایت نمیکند و تجهیزات کافی به آنها نمیرساند. در آخر هم پریگوژین دستور داد نیروهای واگنر از این شهر خارج شوند و کنترل آن در اختیار نیروهای روسیه گذاشته شود که پس از ماهها نبرد نتوانسته بودند آن را تصرف کنند.
اختلاف پنهان و آشکار میان دو طرف ادامه یافت تا اینکه شب گذشته پریگوژین در پیامی تلگرامی به سیم آخر زد و مدعی شد نیروهایش با موشک هدف حمله قرار گرفتهاند و او انتقام خواهد گرفت.
پریگوژین که زمانی از متحدان نزدیک ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه محسوب میشد و به او سرآشپز پوتین هم میگفتند، در پیامش گفت: شورای فرماندهان واگنر تصمیم گرفته که شرارت رهبری نظامی روسیه باید متوقف شود.
او تاکید کرد: آنهایی که امروز سربازان ما را نابود کرده و جان دهها هزار سربازان روسی را گرفتهاند، مجازات خواهند شد.
ماهها بود که پریگوژین، فرماندهی عالی روسیه را به سوءاستفاده از جنگ اوکراین و ناکامی در آن متهم میکرد و بارها و بارها وزیر دفاع و فرماندهی نظامی این کشور از سوی او متهم میشدند.
وزارت دفاع روسیه هم که در ماههای اخیر در مظان اتهامات گسترده قرار گرفته بود در اوایل ماه جاری میلادی تصمیم گرفت تا همه مزدوران را تحت کنترل گیرد و با آنها قرارداد امضا کند؛ حرکتی که به عنوان تلاش برای تسلط و کنترل بر گروه واگنر دیده شد.
با این حال پریگوزین زیر بار نرفت و حاضر نشد تا در برابر سلسله مراتب نظامی روسیه قد خم کند.
وی ساعاتی پس از حمله ادعا شده به اردوگاه واگنر در اظهاراتی ملتهب وزارت دفاع روسیه را متهم کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را در مورد تهدیدی که اوکراین پیش از حمله فوریه ۲۰۲۲ داشت، فریب داده است. او همچنین انگیزههای روسیه برای جنگ را زیر سوال برد.
درپی این اظهارات و بر اساس گزارشهای خبری، پریگوژین ظاهرا به نیروهایش که تعدادشان به ۲۵ هزار نفر میرسد دستور داده تا در مناطقی از داخل خاک اوکراین که تحت تصرف داشتند، به داخل مرزهای روسیه بیایند و همین امر مسکو را وا داشته تا وضعیت فوقالعاده اعلام کند و در مناطق مختلف مسکو و شهر روستوف که نیروهای واگنر به آن وارد شدهاند، نیروهای ویژه مستقر شوند.
از طرفی خدمات امنیتی روسیه هم پس از این تحولات برای پریگوژین پرونده باز کرده و او را به راه اندازی یک کودتا متهم کرده است. دادرسی کیفری هم برای پریگوژین آغاز شده، امری که میتواند در نهایت او را زندانی کند و سقوط چشمگیر یکی از برجستهترین چهرههای روسیه را در پی داشته باشد.
پریگوژین کیست؟
یِوگنی پریگوژین، یکی از تجار روس که به سرآشپز پوتین معروف بود و زمانی از متحدان رئیس فدراسیون روسیه به حساب میآمد، گروه امنیتی خصوصی واگنر را با این هدف بنیانگذاری کرد تا شبهنظامیان این گروه را در سال ۲۰۱۴ به منطقه دونباس اوکراین بفرستد.
یوگنی پریگوژین متولد ۱۹۶۱، یک الیگارش روسی است که صاحب رستورانها و شرکتهای پذیرایی متعدد است که برای کرملین خدمات ارائه میدهند.
پریگوژین اکنون شبکهای از شرکتهای با نفوذ، از جمله شرکت مزدور تحت حمایت دولت روسیه، واگنر گروپ و سه شرکت متهم به دخالت در انتخابات ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ ایالات متحده را کنترل میکند.
بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۲ توسط Bellingcat ،The Insider و Der Spiegel انجام شد، فعالیتهای پریگوژین به شدت با وزارت دفاع روسیه و بازوی اطلاعاتی آن، GRU ادغام شده است.
پس از سالها انکار ارتباطاش با واگنر، پریگوژین سرانجام تأیید کرد که او بنیانگذار واگنر در ماه مه ۲۰۱۴ برای حمایت از نیروهای روسی در جنگ دونباس (شرق اوکراین) بوده است.
پریگوژین گفته بود: در تاریخ اول مه ۲۰۱۴، یک گروه متشکل از میهنپرستان زاده شد که بعدا گروه بی.تی.جی واگنر نام گرفت.
به گزارش ایسنا، پریگوژین معروف به سرآشپز پوتین بود چون در بسیاری از قراردادهای تهیه غذای کرملین نقش داشت. وی زمانی کارش را با یک کیوسک هاتداگ فروشی شروع کرد اما بعدا کارش رونق گرفت و رستوران مجللی در سنپترزبورگ باز کرده و نظر ولادیمیر پوتین را به خود جلب کرد.
پوتین در زمان دولت اولش یکبار با ژاک شیراک، رئیس جمهور اسبق فرانسه در یکی از رستورانهای پریگوژین شام خورده بود.
پریگوژین در مصاحبهای در سال ۲۰۱۱ گفته بود: ولادیمیر پوتین میداند که من چطور این بیزینس را از یک کیوسک شروع کردم و میداند که من هرکسی که مهمانم باشد اعم از افراد برجسته، از او استقبال میکنم.
پریگوژین همچنین در پایتخت روسیه یک شرکت به نام کنکورد داشت که قراردادهای تامین ناهار مدارس دولتی را در اختیار داشت. وی همچنین اقدام به تامین غذای مراسم کرملین برای مدت چندین سال کرده و در این زمینه با ارتش روسیه نیز همکاری داشت.
وزارت امور خارجه آمریکا پیش از این پریگوژین را به همراه چند تن دیگر در فهرست تحریمها قرار داده بود.
این وزارتخانه گفته بود این افراد اقدام به حمایت مادی، مالی، فنی یا تجهیزاتی چه با خدمات و چه با اجناس از مقامهای ارشد فدراسیون روسیه کردهاند.
این وزارتخانه گفته بود که پریگوژین معاملات تجاری گسترده با وزارت دفاع روسیه دارد.
از جمله شرکتهای مرتبط با پریگوژین شرکت اورو پلیس ثبت شده در مسکو است که براساس گزارش وبسایت خبری فونتانکا یکی از پشتیبانهای عملیاتهای سوریه محسوب میشود.
در سال ۲۰۱۶ شرکت اورو پلیس فروش محصولات غذایی را به عنوان فعالیتهای اصلی خود لیست کرده بود اما در سال ۲۰۱۷ این شرکت فعالیتهای دیگری شامل معدن کاری، تولید نفت و گاز را به عنوان فهرست فعالیتهایش ذکر کرد و دست به گشایش دفتری در شهر دمشق پایتخت سوریه زد.
پریگوژین مدتها نقش خود را در دخالت ادعایی روسیه در انتخابات ایالات متحده انکار کرده بود. اما در نوامبر ۲۰۲۲، او به نقش خود در چنین عملیاتی اعتراف کرد و گفت که آنها ادامه خواهند داشت.
پریگوژین، شرکتها و همکارانش در ایالات متحده با تحریمهای اقتصادی و اتهامات جنایی روبرو هستند و در انگلیس نیز او همچنان تحت تحریم قرار دارد. برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری پریگوژین شود تا ۲۵۰ هزار دلار جایزه تعیین شده است.