هزینه ساخت یک متر مربع مسکن چقدر است؟ این سئوالی است که این روزها مقامات مختلف و سازندگان و دست‌اندکاران پاسخ متفاوتی بدان می‌دهند. یافتن پاسخ برای این سئوال که هزینه ساخت یک متر مربع واحد مسکونی چقدر است از ان رو اهمیت دارد که دولت در قالب نهضت ملی مسکن قرار است بهایی برای احداث هر کتر مربع واحد مسکونی مشخص کند. حالا در این شرایط صحبت از قیمت تمام شده شش و نیم میلیون تومان برای هر متر تا ۱۵ میلیون تومان است.در همین حال و با افزایش قیمت ساخت مسکن ، موج مهاجرت بنا بر اعلام فعالان حوزه ساخت‌وساز حالا به سازندگان مسکن و شرکت‌های ساختمانی و مهندسان ایرانی رسیده است. انبوه پروژه‌های ساخت‌وساز در کشورهای همسایه چون ترکیه و عراق و همچنین سایر کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس سبب شده است، نیاز به نیروی کار در این کشورها بالا باشد.
ایرج رهبر معتقد است شرایطی که این کشورها برای سازندگان مسکن فراهم می‌کنند شرایطی مناسب است و کافی است سیاستگذاران ایران مطالعه‌ای اجمالی داشته باشند تا دریابند چرا شرکت‌های ساخت و ساز حاضر به کار در این کشورها هستند اما اینجا پروژه‌های ساخت‌وساز با بحران و کندی روبروست.رهبر در گفتگو با خبرآنلاین با اشاره به بحران مسکن در ایران گفت: گرانی شدید مسکن سبب شده این کالا از دسترس خانوارها خارج شود، واقعا کسی قادر به خرید مسکن نیست .نمایندگان مجلس می‌گویند متعارف حقوق در ایران بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است این در حالی است که یک متر مربع واحد مسکونی در تهران کمتر از چهل میلیون تومان نیست و همین فاصله نشان می‌دهد چطور مردم قدرت خرید خود را از دست داده‌اند.
دچار رکود تورمی هستیم
رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران با اشاره به اینکه به دلیل رکود شدید حاکم بر بازار، سرمایه سازندگان دچار رسوب شده و دوره خواب سرمایه به شدت افزایش یافته است و در نتیجه سازندگان قادر به این نیستند سرمایه خود را به کار بیندازند. به عبارت دیگر سرمایه‌ها قفل شده و در نتیجه روند ساخت‌وساز با کندی مواجه شده است.
او به کمبود انباشته مسکن در بازار نیز اشاره کرد و گفت: آن کمبود انباشته در کنار کمبود آتی بازار و کندی ساخت‌وساز دست به دست هم داده تا مسکن دستخوش تورمی جدی شود.رهبر گفت: مسکن در ایران با رکود تورمی شدیدی روبروست. بالا رفتن قیمت مسکن ناشی از سوداگری و ورود سرمایه‌گذاران نیست، اتفاقا مسکن در حالی قیمت بالایی دارد که کسی قادر به خرید آن نیست.
او با تاکید بر اینکه قفل‌شدگی سرمایه‌ها بحرانی جدی برای اقتصاد ایران است، گفت: خواب سرمایه در ساخمان بین دو تا سه سال بود اما حالا این رقم دستخوش افزایش جدی شده است، از یک سو دیگر کسی برای پیش‌خرید مراجعه نمی‌کند و تامین مالی از این محل به شدت کاهش یافته و از سوی دیگر مسکن ساخته شده نیز خریدار ندارد.
او با اشاره به اینکه حتی طرح‌های دولتی برای ساخت مسکن در قالب نهضت ملی مسکن نیز پیش نرفت، گفت: از یک سو دستگاه‌های اجرایی برای تحویل زمین همکاری نکردند و از سوی دیگر باید بگویم صندوق ملی تامین مالی این طرح تازه چند ماه است راه افتاده و در نتیجه طبیعی است که پروژه‌ها تا کنون معطل مانده باشند.
زنگ خطر مهاجرت را بشنوید
رهبر در ادامه گفت: در سایه رکود تورمی در ایران و بالا بودن هزینه تامین مسکن برای مردم، ترکیه، عراق، کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس برای سازندگان ایران فرض قرمز پهن کرده‌اند و ما شاهدیم که دوستان و همکارانمان هم سرمایه‌های خود را به این کشورها منتقل می‌کنند، حالا سئوال این است که چرا آنها قادرند برای سرمایه‌های مالی و نیروی انسانی ما شرایط مناسب تدارک ببینند اما در کشور خودمان با چنین بحرانی روبرو هستیم .
او در جواب این سئوال که پاسخ خود شما به این پرسش چیست؟ گفت: انبوه مالیات‌ها در شرایط رکودی، پایین بودن قدرت تجهیز مالی خریداران مسکن، بالا بودن هزینه تامین اجتماعی در کنار پروسه‌ی طولانی صدور مجوز ساخت وساز و پایان کار همگی مشکلاتی هستند که گریبان سازندگان ایران را گرفته است.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: به عبارت دیگر موضوع این است که قرار بود هزینه تامین اجتماعی به ازای هر واحد ساخته شده باز هم دستخوش افزایش شود که خوشبختانه نمایندگان اجرای این موضوع را دو سال به تاخیر انداختند و الا باید به ازای هر واحد ۲۵ تا ۲۷ میلیون تومان هزینه تامین اجتماعی پرداخت می‌شد. رهبر گفت: در حقیقت دولت باید سیاستی به خرج دهد که در آن اولویت کشور ایجاد اشتغال باشد و سپس از شغل ایجاد شده مالیات دریافت کند این در حالی است که اولویت دولت دریافت مالیات قبل از ایجاد شغل است و این سب شده نه تنها شغلی ایجاد نشود، بلکه سرمایه‌های انسانی و مال نیز از کشور مهاجرت کنند. وی گفت: باور کنید با تداوم این روند حتی افغانستان نیز اگر وارد دوره بازسازی شود، نیازمند سرمایه‌های مالی و انسانی ماست.
دولتی‌ها چه می‌گویند؟
‌در همین حال اما سرپرست بانک مسکن اعلام کرده است که قیمت جدید ساخت واحدهای مسکن ملی حدود ۶.۵ میلیون تومان برای هر متر است. او همچنین در مورد جزئیات فرمول جدید توضیح داده است: قرار شده وزارت راه و شهرسازی جزئیات را ابلاغ کند که بر اساس آن قیمت ساخت ۴.۵ میلیون تومانی ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن افزایش می‌یابد. در این راستا اما حتی سازندگان و فعالان بخش خصوصی نیز قیمت‌های متفاوتی را اعلام می‌کنند. رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران ۱۷ خرداد ماه امسال از موافقت وزارت راه و شهرسازی با قیمت ۱۰ میلیونی ساخت نهضت ملی مسکن خبر داده و گفته بود: قیمت مقطوع مشکلاتی را برای سازندگان به‌وجود آورده بود.
کف قیمت به ۱۵ میلیون تومان رسید
ایرج رهبر، رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران در گفتگو با خبرآنلاین در پاسخ به این سئوال که قیمت تمام شده یک متر مربع واحد مسکونی در شرایط فعلی چقدر است؟ گفت: برای پاسخ به این سئوال باید اشاره کنم که قیمت‌ها مداوم در حال تغییر است و این موضوع را باید مد نظر داشته باشید اما در شرایط فعلی کف قیمت ساخت و ساز به طوری که واحد مسکونی به اتمام برسد و ملزوماتی چون کابینت و پکیج و ... را داشته باشد، به سیزده میلیون تومان رسیده است .
او برآورد ۶.۵ میلیون تومان برای هر متر مربع واحد مسکونی در قالب نهضت ملی مسکن را بسیار غیرواقعی دانست و گفت: طبیعتا این واحدها نه کابینت خواهند داشت، نه پکیج و سیستم سرمایشی و گرمایشی و انبوهی از امکانات آنها حذف شده تا قیمت این باشد، هر چند رعایت این قیمت با تورم فعلی به نظر من ممکن نیست و بی‌تردید کیفیت را به شدت کاهش خواهد داد. وی حتی قیمت ۹ تا ۱۰ میلیون تومان را نیز بسیار کم دانست و ادامه داد: منظور ما از مسکن واحدی است که استانداردهای زندگی را داشته باشد و قرار نیست واحد با کیفیت بسیار پایین تحویل داده شود که در مدت زمانی کوتاه به بافت فرسوده و واحد پرخرج تبدیل شود و مالک مجبور شود انبوهی برای نگهداری و تعمیر ان هزینه بپردازد.
او گفت: این دست برآوردها حتی بدون محاسبه آسانسور صورت می‌گیرد و این مشکلی است که طبیعتا وجود دارد و باید قیمت آسانسور جداگانه لحاظ شده و از دارندگان دریافت شود .
او تاکید کرد: ماجرا گرانی مسکن نیست. قیمت مسکن نسبت به قدرت خرید ایرانی‌ها گران شده است. وقتی در شهری مثل تهران نمی‌توانید خانه‌ای با قیمت کمتر از متری چهل میلیون تومان بیابید، لازم است هم سرمایه‌گذاری در حوزه خرید در دستور کار قرار گیرد و هم افزایش قدرت خرید با طراحی ابزارهای ملی.وی تاکید کرد: راه حل در این فضا این نیست که از کیفیت بزنید و آسانسور و ... نگذارید تا خانه ارزان‌تر تحویل بدهید. باید در این شرایط ابزارهایی طراحی شود تا فاصله خرید را برای متقاضی کاهش دهد. در این فضا وقتی دستمزدها به طور متعارف بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است، در بهترین حالت فرد اگر بتواند حتی ۵۰ میلیون تومان پس‌انداز کند، هزینه خرید یک متر را تامین کرده و در نتیجه مشکلات همچنان باقی است از این رو مهار تورم در مرحله اول باید در دستور کار مقامات دولتی قرار گیرد.