بورس تهران باز هم سقوط کرد؛ اتفاقی که وحشت‌زدگی سهامداران را در پی داشته است.شاخص بورس تهران امروز با ریزش ۶۴ هزار واحدی، به زیر کانال دو میلیون واحد سقوط کرد و در جایگاه یک میلیون و ۹۵۶ واحد ایستاد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص بورس تهران طی یک هفته گذشته در حدود ۲۰۱ هزار و ۸۹۹ واحد و در طول یک ماه گذشته ۲۲۶ هزار و ۱۷۷ واحد سقوط کرده است. این یعنی فقط در یک هفته بازار سرمایه ۹.۳ درصد و در یک ماه ۱۰.۳ درصد ریزش داشته است.
ریزش بازار سرمایه تقریبا از نیمه اردیبهشت‌ماه امسال آغاز شده و این در حالی بود که ۱۵ اردیبهشت‌ماه رکورد زده و در جایگاه ۲ میلیون و ۵۳۵ واحد ایستاده بود. از آن زمان تاکنون تقریبا بازار سهام در مسیر نزولی حرکت کرده و روزهای قرمز بیشتر از روزهای سبز شاخص بوده است.آخرین باری که شاخص در محدوده یک میلیون و ۹۵۰ واحد قرار داشت، ۲۷ اسفندماه سال گذشته و در حدود ۴ ماه قبل بود. ۲۷ اسفندماه ۱۴۰۱ شاخص بورس عدد یک میلیون و ۹۶۰ واحد را ثبت کرده بود.
حال در این شرایط، وضعیت در بورس تهران عجیب شده است؛ چراکه گسترده شدن ترس و وحشت در میان سرمایه‌گذاران، منجر به سقوط پی در پس شاخص‌ها شده است. این اتفاق در شرایطی است که تصمیمات متغیر و زیگزاگی، بر بی‌اعتمادی‌ها و شرایط مبهم بازار افزوده است. بر همین اساس، این روزها تنها اتفاقی که به طور متوالی رخ می‌دهد، خروج پول حقیقی‌ها از بازار است. این نشان می‌دهد در کوتاه‌مدت، انتظار رشد بازار خیلی منطقی نیست.
چرا بورس سقوط کرد؟
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرآنلاین با اشاره به دلایل سقوط بورس و وضعیت مبهم بازار، می‌گوید: واقعیت این است که اتفاقاتی که این‌روزها در بازار سرمایه شاهد هستیم، حاصل سیاست‌گذاری‌های اشتباه و غیرکارشناسی است که در بدنه دولت اتفاق می‌افتد.وی توضیح می‌دهد: این مساله باعث شده که نگرانی‌ها و ناامیدی‌ها بیش از گذشته باشد و تقریبا اکثر فعالان بازار، امیدواری خود را نسبت به بورس از دست داده‌اند و چه بسا نگرانی نسبت به آینده داشته باشند. در واقع این‌که قرار باشد تغییرات با اهمیتی اتفاق بیفتد و در جهت بهبود اوضاع گام برداشته شود، وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: بازار سرمایه در حال حاضر وحشت‌زده است و با توجه به اتفاقات اخیر و از جمله نامه‌ای که منتشر شد و نرخ خوراک صنایع و... همه نشان‌دهنده این بود که دولت یک‌جانبه تصمیم‌گیری می‌کند و نگاهی به بخش سرمایه‌گذاری و تبعات تصمیم‌گیری‌ها در صنایع ندارد.میرمعینی تصریح می‌کند: این سیستم باعث شده که نگرانی نسبت به آینده خیلی افزایش پیدا کند و ما شاهد وحشت‌زدگی در بازار سرمایه باشیم.
وی متذکر می‌شود: متاسفانه واکنش‌هایی هم که از طرف مسوولان سازمان بورس و نهادهای متولی و بازیگران بزرگ دیده می‌شود، مناسب و متناسب نبوده و عملا باعث شده که بازار نسبت به آینده ناامید شود و شاهد خروج پول حقیقی از بورس باشیم.
امیدی به بهبود وجود دارد؟
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به کاهش حجم معاملات و افت قیمت‌ها، می‌گوید: البته این امکان وجود دارد که در روزهای آینده با توجه به اعتراضات و مشکلاتی که در حال حاضر پیش آمده، تغییراتی اتفاق بیفتد، ولی امیدواری نسبت به رشد در آینده، وجود ندارد و رشد قابل اهمیتی که باعث شود جریان نقدینگی دوباره به سمت بازار سرمایه بیاید، دیده نمی‌شود.میرمعینی عنوان می‌کند: محرک خاصی هم بازار ندارد. برای مثال، ابلاغیه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها ملغی شود، اتفاق نیفتاده است و تا زمانی که چنین محرک‌هایی وجود نداشته باشد، فعالان بازار به این نتیجه رسیده‌اند که امکان بهبود اوضاع وجود ندارد.
اما انتقادات در این مدت به مجلس نیز جدی بوده و حالا که چند روزی است که مجدد شاهد ریز‌های سنگین شاخص‌های بورس و منفی‌شدن شاخص بورس هستیم و هرچند یکی از شعار‌های ابراهیم رئیسی، بهبود این بازار سرمایه بود، اما با گذشت نیمی از عمر دولت، همچنان در بر همان پاشنه می‌چرخد و بسیاری از افراد، این انتقاد را به مجلس وارد می‌دانند که چرا در این رابطه، وزیر اقتصاد را استیضاح نمی‌کنند.در همین خصوص، محمدحسن آصفری، نماینده اراک به اقتصاد۲۴ گفت: همه دست‌اندرکاران نظام باید تلاش کنند که بورس به عنوان بازار سرمایه، اوضاع بهتری به خود بگیرد تا مردم بتوانند به آن، اعتماد و سرمایه‌گذاری کنند. متاسفانه در گذشته، بی‌اعتمادی وسیعی نسبت به بورس در مردم ایجاد شد و تا این شک و بی‌اعتمادی ترمیم نشود، میزان مشارکت توده‌های مردم هم در بورس خیلی جدی نخواهد شد.
وی افزود: سوءاستفاده‌هایی که در حوزه بورس صورت گرفته بود، در کنار بی‌تدبیری‌ها، کار این بازار سرمایه را با چالش جدی روبرو کرده است. حال دو سال از عمر دولت سیزدهم گذشته و هنوز آن اتفاقات جدی که باعث نظم و نسق در این حوزه شود، نیفتاده است. از این‌رو در برنامه هفتم توسعه کشور باید به دنبال این باشیم که حداقل، شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی را ملزم به سرمایه‌گذاری در بورس کنیم تا با این رویکرد، اعتماد از دست رفته مردم به بورس برگردد.
توجه جدی به بورس در برنامه هفتم توسعه
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها تصریح کرد: می‌خواهیم حوزه بورس را به طور جد در برنامه هفتم توسعه بیاوریم و باید بگویم تاکنون این برنامه در کمیسیون تلفیق، شخم خورده است. ما در کمیسیون هنوز به موضوع بورس نرسیده‌ایم، اما ضرورت دارد که مثل مواد دیگر که لایحه را تغییرات جدی دادیم، در این موضوع هم به صورت ویژه به آن پرداخته شود.
آصفری اظهار داشت: ما در گذشته از قوه قضاییه خواسته بودیم به طور جدی در موضوع بورس ورود پیدا کنند. برخی افراد در سال‌های ۹۶ تا ۹۸ به منظور پر کردن جیب خود و مجموعه‌شان، لطمات بزرگی به بورس زدند و اکنون هم اطلاعی ندارم که آیا قوه قضاییه به این درخواست ما ورود کرده است یا نه، هرچند که آقای رئیسی هم به سازمان بازرسی برای ورود به این موضوع، دستور دادند، اما باید قبول کنیم که این دیوار اعتمادی که ریخته و تاثیرات منفی در اقتصاد به بار آورد و خیلی از سرمایه‌های مردم را به باد داد، بازسازی‌اش، حتی با داشتن نقشه راه، زمان می‌برد.
نماینده اراک یادآور شد: من چند ماه پیش، خواستار حسابرسی دقیق از شرکت‌های حاضر در بورس شده بودم و گفتم خیلی از این شرکت‌ها، حسابرسی‌شان برای خیلی وقت پیش است و این را نمی‌توان پذیرفت. پس از آن، در حدی حسابرسی و تغییراتی در بورس صورت پذیرفت و این بازار سرمایه، کمی شرایط بهتری به خود گرفت، اما چند صباحی است که مجدد شاهد ریزش‌هایی در این بخش هستیم.
چرا وزیر اقتصاد به خاطر ریزش های بورس استیضاح نشد؟
وی گفت: من جزو طراحان استیضاح آقای خاندوزی، وزیر اقتصاد بودم و یکی از مولفه‌های این استیضاح، وضعیت بورس بود، اما برخی نمایندگان، امضای خود را پس گرفتند و این مسئله باعث شد طرح استیضاح از حدنصاب بیفتد. از طرفی، با مدیران بورس جلسه گذاشتیم و محکم به آن‌ها گفتیم که باید شرایط را به نفع این بازار و مردم تغییر دهند. حقیقتاً ما از توضیحات وزیر اقتصاد در خصوص بورس در جلسه‌ای که داشتیم، اقناع نشدیم و باز هم می‌گویم اگر استیضاح به سرانجام نرسید به واسطه پس گرفتن امضا‌های همکاران بود.
آصفری افزود: من و برخی از همکاران که در بحث استیضاح وزیر اقتصاد جدی بودیم، هنوز از شرایط و رویکرد‌ها در حوزه بورس راضی نیستیم، هرچند که باید دانست مشکلاتی که امروز در این بازار سرمایه می‌بینیم، هم به دولت گذشته مربوط می‌شود و هم دولت فعلی. این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها در پایان خاطرنشان کرد: هنوز در دولت سیزدهم، اتفاق اساسی، ریشه‌ای و قابل ملاحظه‌ای در حوزه بورس که منجر با بازگرداندن امید به مردم شود، صورت نگرفته است.
بورس باز هم ریزش می کند
در این میان اما عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی معتقد است وضعیت وخیم بورس تحت تاثیر عوامل مختلفی است که بخشی از آن به عملکرد شرکت‌های بورسی و وضعیت فضای کسب کار داخلی بر می‌گردد و بخش دیگر آن متاثر از وضعیت سیاست خارجی است. نماینده شیراز با اشاره به شرایط سیاست خارجی کشور و عدم تصمیم گیری صریح و تعیین تکلیف چالش‌های حوزه دیپلماسی گفت: هرچقدر از نظر سیاسی اوضاع تثبیت‌شده‌تری داشته باشیم و هرچقدر تعاملات با کشورهای منطقه و سایر کشورها بهتر شود به همان اندازه شاهد تاثیر مثبت بر روی بازار بورس خواهیم بود. 
جعفر قادری افزود: تعامل با کشورهای پیشرفته به هرحال باعث انتقال دانش و تکنولوژی به کشور می‌شود که آثار آن خواه ناخواه در شرکت های بورسی هم نمایان می‌شود. همچنین توسعه بازارها نیز می‌تواند در بهبود شرایط تاثیرگذار باشد اما تا زمانی که شرایط سیاسی کشور همچنان در یک فضای پرابهام باشد، این وضعیت همچنان ادامه خواهد داشت. 
جعفر قادری افزود: وضعیت بورس همچنین به وضعیت بازارهای موازی مرتبط است. بازارهای ارز، سکه و طلا یا مسکن و معاملات ملکی برروی بازار سرمایه تاثیر گذار هستند. هرچقدر این بازارها جذابیت بیشتری داشته باشند منابع بیشتری به آن سمت می‌رود. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در خصوص ریزش سنگین روز دوشنبه بورس گفت: چیزی به اسم ساختار در بازار سرمایه کشور ما وجود ندارد تا زمانی که ساختاری برای تثبیت نباشد، بورس تحت تاثیر شُک‌های داخلی و خارجی دچار نوسان می‌شود.قادری افزود: برخی از شرکت‌های بورسی اقدام به انعقاد قردادهای سوری می‌کنند و با تبلیغ این اقدامات به یک باره ارزش سهام خود را چند برابر افزایش می‌دهند و به محض اینکه قیمت سهام بالا رفت، سهامداران عمده اقدام به خروج از سهامداری می‌کنند و همین عامل باعث افت شدید در بخش عمده‌ای از بازار می‌شود و به تبع آن کل بازار با ریزش مواجه می‌گردد.او گفت: از آنجایی که هیچ گونه نظارتی بر روی این رفتارها وجود ندارد بازهم شاهد این ریزش‌ها در بازار خواهیم بود.