کد خبر: 13328 | صفحه ۱ | تاریخ: 14 مرداد 1402
گرما بیسابقه، تغییرات اقلیمی و مخاطرات بشر / طاهر جمشیدزاده
روزهای گرم تابستان بألاخره از راه رسید و شهرستان دهلران در ایلام در دو روز متوالی گرمترین نقطه کشور با بیشینه دمای۴۹ و۵۰ درجه سانتیگراد طبق اعلام سازمان هواشناسی کشور در صدر رنکینگ بود. اواخر هفته گذشته بنا به پیشنهاد وزیر بهداشت و موافقت هیأت دولت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در کشور تعطیل رسمی اعلام شد. در این راستا روز چهارشنبه احمد وحیدی وزیر کشور به رسانهها اعلام کرد که در صورت ادامه دار بودن موج گرما، احتمال دارد تعطیلی ها ادامه پیدا کند؛ که در این زمینه پدرام پاک آیین سخنگوی وزارت بهداشت در خصوص تعطیلی روز شنبه۱۴ مرداد ماه اعلام کرده است در صورتی که وزارت بهداشت تشخیص دهد که گرمای هوا برای سلامتی مردم مخاطره ایجاد می کند، مجددا پیشنهاد تعطیلی مطرح خواهد شد ولی پیشنهاد جدیدی از سوی وزارت بهداشت برای تعطیلی ۱۴ مرداد و روز شنبه مطرح و اعلام نشده است. در همین راستا علاوه بر ایران به دلیل خشکسالیها و تغییرات اقلیمی یک دهه اخیر اروپا نیز درگیر گرمای بی سابقه شده است به طوری که رسانههای غربی مرتبا گزارش هایی را از ثبت رکوردهای بالای دما در کشورهای مختلف اروپایی و چندین و چند آتشسوزی جنگلی از جمله در کشورهای اسپانیا و یونان به دلیل گرمای شدید منتشر کردهاند و این در حالی است که اسب چموش و سرکش گرمای بیسابقه و خشکسالی در قاره سبز همچنان سر باز ایستادن نداشته و میتازد و مصائب و چالشهای بیشتری را برای اروپا رقم زده است به طوری که در مناطق وسیعی از جنوب اروپا دمای بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد در روز و بیش از ۳۰ درجه در شب باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم شده است؛ آژانس هوایی اروپا هشدار داده است که موج گرما علاوه بر یونان، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه بر آلمان و لهستان نیز تأثیر خواهد گذاشت.
جمعیت بشر در کره زمین در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۷ میلیارد نفر بود و الان در سال۲۰۲۳ میلادی جمعیت انسان در روی سیاره مادر به ۸ میلیارد نفر رسیده است؛ این افزایش تصاعدی جمعیت در ۵ قاره جهان که روند آن ادامه دارد بر زندگی سایر جانداران تأثیر گذاشته است؛ مثلاً هم اکنون بعضی در حال تیشه زدن بر ریشه های درختان استوایی هستند تا پس از تخریب آنها، برای کشاورزی، زمین در اختیار بگیرند.جانداران این جنگل ها که بیش از نیمی از گونه های جانداران زمین را تشکیل می دهند، در خطر هستند.
هماکنون در هر ثانیه بیش از یک هکتار از جنگلهای گرمسیری جهان در حال نابودی است. پیشبینی میشود، اگر این تخریب همچنان و با همین سرعت ادامه یابد،۳۰ سال بعد، حتی یک درخت در این جنگلها، برجای نخواهد ماند. در آن هنگام نیمی از گونههای زنده نابود شدهاند.
زیستشناسان و زمین شناسان توأمان باهم چنین انقراضی را با انقراض دایناسورها که در دوره ژوراسیک که۶۵ میلیون سال پیش رخ داد، برابر و یکسان قلمداد میکنند. چه کسی می تواند پیش بینی کند که تا آن هنگام چه مقدار ماده دارویی و غذایی از دسترس بشر خارج خواهد شد؟ افزایش سرسامآور جمعیت انسان نیاز او را به غذا افزایش داده است.زیست شناسان در تلاش هستند تا گیاهان و جانوران جدید و اصلاح شدهای به وجود آورند و پرورش دهند، جاندارانی که مقدار بیشتری غذا در مدتی کمتر تولید میکنند. آیا پیدایش این گیاهان و جانوران جدید، در آینده با دگریسی تکنولوژی و دانشهای نو چون ریزتراشهها و هوش مصنوعی دشواریهایی به وجود خواهد آورد؟
در دنیای پرخطر و پرچالش امروز نقش زیست شناسان و مسئولیت آنها با گذشته فرق کرده است. امروز زیست شناسان سعی می کنند تا ضمن شناخت هرچه بیشتر پدیدههای زیستی و جانداران راهحلهایی برای مشکلات ما بیابند. راههای تولید بیشتر غذا، کشف داروها و راههای تازه درمان بیماریها، پیدایش جانوران و گیاهان جدید و بسیاری از خبرهایی که روزانه دراینباره می شنویم، بیانگر این تلاشها و کوششها است؛ افزایش بیسابقه گرما در کشور در روزهای پایانی هفته گذشته باعث شد تا بنا به اعلام وزارت بهداشت و موافقت هیأت دولت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته در سراسر کشور برای بخشهای دولتی و خصوصی توأم باهم تعطیل رسمی اعلام شود. در این خلال افزایش گرمای بیرویه کره زمین در یکی دو دهه گذشته همراه تغییرات آب و هوایی، افزایش روند گازهای گلخانه ای، نازک شدن لایه ازون و آلایندگی دود کارخانه ها و کماکان استفاده از سوخت های فسیلی نظیر ذغال سنگ و مازوت و... در بسیاری از نقاط دنیا مسأله گرمایش زمین و بحران انرژی و آب را به یک بحران و معضل جدی برای بشر در آینده نزدیک بدل کرده است که بایستی با راهکارهای اصولی و مدون در جهان و بویژه از سوی سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) و سازمان خوار و بار ملل متحد (F.A.O) برای حل و مرتفع ساختن آن اقدامی اساسی و درخور توجه نمود.