کد خبر: 15543 | صفحه ۹ | تولید و تجارت | تاریخ: 21 شهریور 1402
برنامه توسعه پیشنهادی کمیسیون تلفیق مجلس نگاه سرمایه سالارانه دارد
عقب ماندن دستمزد از تورم در دهه ۹۰
آنگونه که در تازهترین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس آمده است، بعد از انقلاب اسلامی و با دنبالهروی از دیدگاه حمایت از کارگر، حداقل دستمزد با افزایش چشمگیری همراه شد. طوری که روند حداقل دستمزد نشان میدهد که این متغیر در سال 1358 نسبت به سال قبل از آن افزایش بسیار شدیدی داشته و تقریبا دو برابر شده است؛ از 6800 ریال به 17010 ریال در هر ماه (رشدی حدود 170 درصد). اما در ادامه به دلیل نبود اجماع نظام حکمرانی در مفاد قانون کار و در ضمن تعدد نگرش در تعیین حداقل دستمزد، ورق برگشته و حداقل دستمزد در برخی سالها بدون تغییر مانده است.در گزارش فوق آمده است که طی سالهای 1360 تا 1363 (نسبت به سال 1359)، سال 1365 (نسبت به سال 64) و در سال 1368 (نسبت به سال 1367)، حداقل دستمزد افزایش نداشته؛ یعنی رشد صفر درصدی را ثبت کرده است. اما با تصویب قانون کار و تعیین چارچوب برای تعیین حداقل دستمزد، حداقل دستمزد طی سالهای 1369 تا 1398 بهطور متوسط رشدی برابر 24.2 درصدی داشته است. از آنجایی که میانگین نرخ تورم 21.8 درصد بوده، بنابراین میانگین نرخ رشد حداقل دستمزد طی این دوره بیشتر از میانگین نرخ تورم بوده است.
روند رشد دستمزد قبل و بعد از انقلاب
بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهشهای مجلس به بررسی روند دستمزد حقیقی قبل از انقلاب اختصاص دارد. بر اساس این گزارش، رشد دستمزد حقیقی در سال 54 مثبت بوده، اما در ادامه و در سالهای 55 و 56 رشد منفی شده است. اما دستمزد حقیقی به تبع افزایش یکباره دستمزد اسمی در سال 1358 نسبت به سال 1357، افزایشی حدود 150 درصدی داشته است.همچنين رشد دستمزد حقیقی طی سالهای 59 تا 63 و در سالهای 65 تا 68 منفی بوده است. میانگین رشد دستمزد حقیقی طی دوره 69 تا 99 در حدود 3.23 درصد و طی دوره 53 تا 99 در حدود 2.54 درصد بوده است.رشد دستمزد حقیقی طی سالهای 1399 و 1400 به ترتیب منفی 21.2 و منفی 7.3 درصد بوده است.
حداق دستمزد حقیقی بعد از افزایشی که در سال 58 داشته، وارد روند نزولی شده و تا سال 68 کاهشی بوده است. بعد از این سال روند صعودی شده و در سال 89 به اوج خود رسیده است.در سالهای 90 اتفاقی که افتاده این بوده که با توجه به نرخهای بالای تورم، با وجود اینکه حداقل دستمزد با رشد قابل توجهی همراه بوده، رقم حداقل دستمزد حقيقی همچنان از سال 1389 پايينتر بوده است.
اعتراضات به روند مجلس در مسائل کارگری
این شرایط البته در حالی است که با انتشار متن شور اول برنامه هفتم توسعه که با رای اکثریت اعضای کمیسیون تلفیق امضاء شده است، کارگران و بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از تصمیم عجیب این کمیسیون در بازگرداندن مفاد حذف شده این برنامه در مجلس (به ویژه در حوزه روابط کار و بازنشستگی و. .) شگفتزده شدند. طرح دوباره مبحث طرح استاد-شاگردی، افزایش سن بازنشستگی به بیش از شصت سال برای بیمه شدگان جدیدالورود سازمان تامین اجتماعی از زمان اجرای برنامه و سایر موارد مشابه، واکنشهایی را در پی داشته است.
علی بابایی کارنامی (نماینده کمیسیون اجتماعی در کمیسیون تلفیق و رئیس فراکسیون کارگری مجلس) با اشاره به تصویب اصلاحیه این کمیسیون با بازگرداندن برخی مفاد ضد کارگری و بازنشستگی اظهار کرد: ما از برخی جزئیات این تصمیمگیری اطلاعی نداریم و به هرحال، این تصمیم، دیدگاه اکثریت نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق بوده است. ما از جزئیات این مصوبه در کمیسیون تلفیق بیشتر در اخبار و رسانهها شنیدیم. اما به هرحال، موضع ما بهعنوان مخالفین فصلهای بازنشستگی و روابط کار برنامه هفتم، همچنان همان موضع مخالفت و رای منفی است. وی افزود: ما با هر قانون، برنامه و سیاستی که به امنیت شغلی کارگران آسیب بزند، مخالف هستیم و در برابر آن خواهیم ایستاد. افرادی که دنبال برپا کردن قواعد سرمایهسالاری و سرمایهداری در ایران هستند، باید بدانند که تفکر دفاع از نیروی کار، بازنشستگان و مستضعفان جامعه و ارزشهای انسانی مربوط به حفظ کرامت انسانی کارگران در مجلس حضور داشته و در برابر هجمهها کوتاه نخواهد آمد.
بابایی کارنامی تصریح کرد: دفاع از رانتهای اقتصادی، سوءاستفاده و استثمار سرمایهدارانه هزینههایی دارد که برخی با اقداماتی مانند طرح استاد و شاگردی و افزایش سن بازنشستگی و کاهش تعهدات صندوقها، دنبال آن هستند که این هزینهها را از جیب مردم پرداخت کنند. ما تلاش میکنیم که با ایستادگی مقابل این جریان تا جای ممکن جلوی این روند را در مجلس بگیریم.
نماینده کمیسیون اجتماعی مجلس در کمیسیون تلفیق در پاسخ به این سوال که «آیا ممکن است چنین برنامهای که در شور اول با این کیفیت تصویب شده در صحن علنی نیز رای نمایندگان را بهدست آورد؟» گفت: اینکه با اکثریت آرای کمیسیون تلفیق چنین متنی رای آورده باشد، نشانگر آن است که اصلا بعید نیست که در صحن علنی نیز چنین برنامهای رای بیاورد. اما ما وظیفهای داریم که باید به آن عمل کنیم. بالاخره نمایندگان مخالف طرح در مجلس یازدهم کم نیستند. همین مجلس در بسیاری از مسائل کارگری مورد ایراد ما بوده و تحت تاثیر آموزههای سرمایهداری است، حضور بسیاری از نمایندگان حامی مستضعفان و کارگران را نیز در درونش شاهد هستیم. رئیس فراکسیون کارگری مجلس تاکید کرد: ما تعداد زیادی از نمایندگان را داریم که پیگیر امنیت شغلی کارگران و حقوق آنها و بازنشستگان کشور هستند.
بابایی کارنامی با اشاره به واکنش احتمالی جامعه کارگری و بازنشستگان کشور به تصویب این برنامه با این شکل در صحن علنی مجلس در آستانه انتخابات مجلس گفت: ما جامعه کارگری را با تصویب چنین برنامهی سرمایهسالارانهای دستخوش ناامیدی خواهیم کرد. امیدواریم باتوجه به رویه رهبر معظم انقلاب در زمینه صیانت از حقوق حقه کارگران حتما اعمال خواهد شد.وی تصریح کرد: وظیفه نمایندگان مخالف دلسوز این است که تا جای ممکن بحث و رایزنی و روشنگری کنیم تا چنین برنامهای با چنین مواضعی درباره افزایش سن بازنشستگی و طرح استاد-شاگردی در صحن رای نیاورد.نماینده مردم ساری در مجلس در پایان تاکید کرد: توصیه میکنیم که تشکلهای کارگری و بازنشستگی کشور نیز ارتباط خود را با نمایندگان حوزه انتخابیه خود ادامه دهند و مدام با پیامها و اعلانها و بیان نظرات خود تلاش کنند تا نمایندگان بتوانند بهترین تصمیم را در برابر این برنامه توسعه اتخاذ کنند.