خبرگزاری آسوشیتدپرس خبر داده «دولت بایدن با ارائه معافیت تحریمی برای بانک‌های بین‌المللی به‌منظور انتقال ۶ میلیارد دلار از دارایی های مسدودشده ایران از کره جنوبی به قطر بدون واهمه از تحریم‌های آمریکا، راه را برای آزادی پنج زندانی آمریکایی که در ایران زندانی بودند، هموار کرد».
این خبرگزاری آمریکایی خبر داده به‌عنوان بخشی از توافق، دولت بایدن موافقت کرده تا پنج شهروند ایرانی که در آمریکا زندانی بودند، آزاد شوند.
آسوشیتدپرس همچنین خبر داده به اطلاعاتی دست یافته که بر اساس آن، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا معافیت تحریمی را اواخر هفته گذشته و یک ماه پس از اینکه مقام‌های ایرانی و آمریکایی بر سر این موضوع به توافق رسیدند، امضا کرده بود اما کنگره تا روز دوشنبه از این تصمیم مطلع نشده بود.
مفاد کلی توافق پیش از این اعلام شده بود و انتظار می‌رفت معافیت تحریمی بر این اساس اعلام شود اما در این اطلاعیه، برای اولین بار بود که دولت آمریکا خبر داد پنج زندانی ایرانی را بر اساس توافق با تهران آزاد می‌کند؛ با این حال نام این زندانیان اعلام نشده است.
این معافیت تحریمی به معنای آن است که بانک‌های مستقر در اروپا، منطقه غرب آسیا و همچنین آسیا برای انتقال دارایی‌های مسدودشده ایران از کره جنوبی به بانک مرکزی قطر، درگیر تحریم‌های آمریکا نخواهند شد؛ دارایی‌هایی که به‌منظور «خرید کالاهای بشردوستانه» برای ایران نگهداری خواهد شد.
انتقال ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران، بخش حیاتی در توافق تبادل زندانیان بود که بر این اساس، ماه گذشته چهار نفر از پنج جاسوس آمریکایی از زندان‌های ایران به حبس خانگی رفتند. پنجمین زندانی نیز در حال حاضر در حبس خانگی است.
پیش از این، خبرگزاری رویترز نوشته بود هم‌زمان با انتقال ۶ میلیارد دلار از پول‌های آزاد شده ایران از بانک‌های کره جنوبی به قطر تا هفته بعد، فرایند هماهنگی برای خروج پنج جاسوس آزاد شده از زندان در ایران که اکنون در حبس خانگی به سر می‌برند و بازگشت پنج زندانی ایرانی از آمریکا به ایران آغاز خواهد شد.
آسوشیتدپرس می‌گوید به دلیل تحریم‌های متعدد آمریکا علیه بانک‌های خارجی که با ایران تعامل می‌کنند، چندین بانک اروپایی از مشارکت در این انتقال سر باز زدند و این معافیت تحریمی که از سوی وزارت خارجه آمریکا صادر شده است، با هدف کاهش نگرانی‌های این بانک‌ها درباره هرگونه خطر مواجه‌شدن با تحریم‌های واشنگتن است.
افراد مطلع در روند مذاکرات به آسوشیتدپرس گفته‌اند که انتظار دارند این زندانیان اوایل هفته آینده آزاد شوند.
بلینکن درباره این معافیت تحریمی نوشته است: «به‌منظور تسهیل آزادی آن‌ها (جاسوسان آمریکایی) ایالات متحده متعهد شده است تا پنج شهروند ایرانی که در ایالات متحده حضور دارند را آزاد کند و اجازه انتقال تقریبا ۶ میلیارد دلار از وجوه مسدود شده ایران در کره جنوبی به حساب‌های محدودشده در قطر، جایی که این وجوه تنها برای تجارت بشردوستانه در دسترس است، صادر کند».
طبق اعلام وزیر امور خارجه آمریکا، این معافیت تحریمی شامل بانک‌ها و دیگر موسسات مالی در کره جنوبی، آلمان، ایرلند، قطر و سوئیس می‌شود.
بلینکن نوشته است: «معافیت‌های تحریمی شامل تراکنش‌های نهادهایی مانند شرکت ملی نفت ایران و همچنین بانک مرکزی ایران می‌شود که قبلاً مشمول جریمه شده‌اند تا وجوه مسدود شده از حساب‌های کره جنوبی به حساب‌های سوئیس و آلمان و پس از آن به حساب‌های قطر منتقل شود و از آن‌ها برای تراکنش‌های بشردوستانه مطابق با دستورالعمل‌های کتبی دولت ایالات متحده استفاده شوند».
انتقاد جمهوری‌خواهان از بایدن
صمیم جو بایدن، رییس جمهور آمریکا برای صدور معافیت تحریمی جهت انتقال پول‌های آزادشده ایران از بانک‌های کره جنوبی به قطر با واکنش تند جمهوری‌خواهان آمریکا در شبکه اجتماعی ایکس مواجه شد که در ادامه به مواردی از آن‌ها اشاره می‌شود.
به گزارش ایسنا، مایک فلود عضو مجلس نمایندگان آمریکا، با اتهام‌زنی به ایران، در صفحه کاربری‌اش نوشت: «دژاوو: اوباما در توافق شکست‌خورده‌اش ۱.۷ میلیارد دلار پول به ایران داد. حالا بایدن ۶ میلیارد دلار را آزاد می‌کند. کنگره آمریکا، ایران را از سال ۱۹۸۴ یک کشور حامی تروریسم محسوب می‌کند. پول در اینجا حسن‌نیت نمی‌خرد.»
او در ادامه گفت: «تحویل پول نقد بیشتر به ایران موجب قدرت‌ بخشیدن به یکی از بزرگ‌ترین دشمنان آمریکا خواهد شد. همه ما از این موضوع در بیست‌ودومین سالروز ۱۱ سپتامبر مطلع شدیم. سیاست خارجی بایدن رسوایی است و جایگاه آمریکا در جهان را تضعیف می‌کند».
ادعا درباره تحویل این مبالغ آزاد شده به ایران که از سوی دیگر هم‌حزبی‌های فلود،‌ از جمله دونالد ترامپ،‌ رییس جمهور پیشین آمریکا نیز تکرار شده، در حالی است که منابع دیپلماتیک آمریکایی، پیشتر به خبرگزاری رویترز گفته بودند که با آزادسازی این پول‌ها و انتقالشان به قطر، تغییری در سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه ایران ایجاد نشده است.
سناتور «تام کاتن» نیز در این باره با اشاره به حملات تروریستی انتحاری گروه القاعده در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۱۱ در نیویورک،‌ ادعای «حمایت از تروریسم» را علیه ایران مطرح کرد و نوشت: اول جو بایدن از ۱۱ سپتامبر به عنوان بهانه‌ای برای فرار از افغانستان استفاده کرد. حالا با باج دادن به بدترین کشور حامی تروریسم، به این روز بی‌حرمتی می‌کند».
«لیندسی گراهام» نیز با اشاره به این که موضوع آزاسازی پول‌های ایران به عنوان بخشی از توافق ایران و آمریکا برای تبادل زندانیان انجام شد، در پیامی نوشت: «من همیشه از آزادی آمریکایی‌ها از اسارت خوشحال می‌شوم. اگرچه این توافق رژیم‌های متخاصمی مانند ایران را وسوسه خواهد کرد که گروگان‌های بیشتری بگیرند.»
ادعای گراهام مبنی بر گروگان گرفتن شهروندان آمریکایی از سوی ایران در حالی مطرح می‌شود که اتهام افراد آمریکایی بازداشت‌شده و زندانی در ایران که قرار است طی این توافق تبادل شوند،‌ جاسوسی بوده است. گراهام همچنین گفت: «این کار در سطوح مختلفی امنیت آمریکا و آمریکای‌ها را تضعیف خواهد کرد.»
همچنین ونالد ترامپ، رییس جمهوری پیشین آمریکا که در مدت ریاست جمهوری‌اش از توافق هسته‌ای خارج شد و با به راه انداختن کارزار «فشارحداکثری» علیه ایران، ضمن بازگرداندن تحریم‌های پیشین، تحریم‌های جدیدی نیز علیه ایران اعمال کرد، در واکنش به اقدام دولت بایدن مبنی بر صدور معافیت تحریمی برای انتقال ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی به قطر، در صفحه کاربری‌اش در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: باورتان می‌شود که آن جو بایدن شیاد دارد به ایران ۶ میلیارد دلار پول می‌دهد؟
این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان روز یکشنبه در نشست هم اندیشی مدیران ارشد وزارتخانه با جمعی از اساتید رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه‌ها پس از شنیدن دیدگاه‌ها و نظرات اساتید دانشگاه در خصوص برخی موضوعات سیاست خارجی و تحولات روابط بین‌الملل، بر اهتمام دستگاه دیپلماسی نسبت به ارتباط، مشورت و تبادل نظر با نخبگان و اندیشمندان در حوزه سیاست خارجی تاکید کرد و افزود: «نگاه اساتید حوزه روابط بین‌الملل در جمههوری اسلامی ایران متمرکز بر منافع ملی است و وزارت امور خارجه نیز همواره ارتباط نزدیکی با نخبگان این حوزه داشته و از نظرات کارشناسی آنان استفاده کرده است».
وزیر امور خارجه با تشریح رویکرد کلی دولت سیزدهم در مواجهه با تحریم‌ها مبنی بر تلاش برای بی‌اثرسازی آن‌ها از یک سو و در عین حال باز نگاه داشتن پنجره مذاکرات برای لغو تحریم‌ها از سوی دیگر گفت «ما امروز در نقطه توافق موقت قرار نداریم و آنچه اتفاق افتاده، بازپس‌گیری عزتمندانه دارایی‌های ملت ایران در دو نوبت، از انگستان و کره جنوبی بوده است».
وی خاطرنشان کرد: «جمهوری اسلامی ایران آماده است تا با حفظ خطوط قرمز، برای احقاق حقوق حقه ملت ایران و لغو تحریم‌ها بر مبنای سند سپتامبر مذاکره کند اما به آن اکتفا نکرده و همزمان به صورت جدی بی‌اثر کردن تحریم‌ها را در دستور کار خود قرار داده است».
«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره این سند گفته بود: «سند سپتامبر، سند جدیدی به شمار نمی‌رود و همان روند مذاکرات ایران و ۱+۴ است».
کنعانی در این ارتباط توضیح داد: آخرین پیش‌نویس مذاکرات برجامی در چارچوب برجام در سپتامبر ۲۰۲۲ میلادی و یا همان شهریور ماه ۱۴۰۱ آماده جمع‌بندی و بازگشت تمام طرف‌ها به برجام بود. آمریکا و شرکای اروپایی در یک محاسبه غلط و با نگاه به اغتشاشات ایران و سرمایه‌گذاری بر این اغتشاشات و نیم‌نگاهی به تحولات اوکراین با وقت‌سوزی و از بین بردن فرصت، از نهایی‌کردن مذاکرات سر باز زدند و یک بار دیگر نشان دادند که از اراده لازم برای بازگشت تمام طرف‌ها به توافق برخوردار نیستند».
 رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، دستاوردهای اخیر تهران در افزایش همکاری‌ها با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را نمونه‌ای از این رویکرد عنوان و تاکید کرد: «عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس گام بلندی است که نشان از جایگاه و ظرفیت های بالای جمهوری اسلامی ایران در میان اقتصادهای نوظهور جهانی دارد».
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از سخنان خود، به سیاست دولت سیزدهم در تعمیق همکاری های منطقه‌ای و گسترش روابط با همسایگان پرداخت و با بیان آخرین وضعیت تحولات روابط با عربستان سعودی، برنامه‌های وزارت امور خارجه برای توسعه روابط و افزایش سطوح همکاری با این کشور و سایر کشورهای منطقه را تشریح کرد.
وزیر امور خارجه در خصوص اوکراین نیز بار دیگر بر سیاست منطقی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مخالفت با جنگ و تخریب زیرساخت‌ها، تاکید بر حفظ تمامیت ارضی همه کشورها، توجه به اقدامات ناتو در زمینه‌سازی و تداوم جنگ، تلاش جمهوری اسلامی ایران برای دستیابی طرفین به صلح تاکید و خاطرنشان کرد: «تا این لحظه هیچ سندی مبنی بر استفاده از تسلیحات ایرانی در این جنگ از سوی مقامات اوکراینی ارائه نشده و آنچه بیان می‌شود، صرفا تبلیغات رسانه‌ای غربی با اهداف سیاسی علیه کشورمان است».