سرمقاله

جنگ‌ در یمن و مذاکره صلح در ریاض ‪/‬ سیف الرضا شهابی

مشاهده کل سرمقاله ها

صفحات روزنامه

اخبار آنلاین

  • جشنواره بلک فرایدی در نخل مارکت
  • چهارمین «گزارش پایداری» ایرانسل منتشر شد
  • مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
  • مشاهده کل اخبار آنلاین

    کد خبر: 15777  |  صفحه ۴ | فرهنگ و هنر  |  تاریخ: 04 مهر 1402
    بازخوانی محصولات سازمان اوج از سریال‌سازی تا تولید دیوارنگاره
    جنجال‌های سریالی «اوج»
    سازمان هنری رسانه ای اوج طی ۱۲ سال فعالیت حضوری مستمر در عرصه تولیدات فرهنگی–هنری داشته است که برخی از آن ها جنجال آفرین بوده اند. به بهانه برچیدن دیواره‌نگاره «بانک ملّاک» برخی از این موارد را بازخوانی کرده ایم.
    دوشنبه ۲۷ شهریور دیوارنگاره «بانک ملّاک» در میان ولی عصر(عج) رونمایی شد و جمعه ۳۱ شهریور برچیده شد! این اثر هنری بر اساس بیانات رهبر انقلاب در تاریخ هفتم شهریور سال ۹۷ طراحی شده بود که فرمودند: «بانک‌ها غلط می‌کنند با پول مردم بنگاه‌داری کنند!»
    علی بایبردی، مسئول آتلیه گرافیک خانه طراحان انقلاب اسلامی در مصاحبه ای درباره هدف طراحی این دیوارنگاه گفته است: «درست است که تمام معضلات بخش مسکن تماما به بانک‌ها برنمی‌گردد؛ اما مقصر بخش عظیمی از گرانی مسکن، بانک‌ها هستند. بنگاه‌داری بانک‌ها موضوعی بود که در نهایت تصمیم گرفته شد تا بر روی آن مانور داده شود.»
    او گفته بود سازمان اوج در آینده سراغ دیگر مقصران عامل گرانی مسکن خواهد رفت که حالا مشخص نیست آیا چنین اتفاقی رخ می دهد یا نه! بر اساس روایت های غیر رسمی، مسولان سازمان اوج از مصاحبه درباره عامل یا عوامل حذف دیوارنگاه «بانک ملّاک» منع شده اند و شنیده می شود بانک‌ها در مظان اتهام این اتفاق هستند. تنها واکنش، به توئیت مهرداد معظمی مدیر روابط‌عمومی سازمان اوج برمی گردد که با انتشار عکسی از قاب سفید دیوارنگاره میدان ولی عصر(عج) نوشت: «این نیز بگذرد.»
    دیوارنگاره زنان سرزمین من ایران
    سال پیش در همین حوالی تصویر ۶۰ زن ایرانی با شعار «زنان سرزمین من ایران» روی این سازه قرار گرفت که در آن بانوانی با خاستگاه مختلف فکری دیده می‌شدند. برخی از زنان نسبت به استفاده از عکس‌شان معترض شدند که ریشه اغلب اعتراض‌ها حوادث اجتماعی کشور بود. سازمان اوج با این دیوارنگاره می خواست اهمیت زنان معاصر ایرانی را یادآور شود و به همین دلیل گزینشی عمل نکرد و این قاب، از فروغ فرخزاد تا طاهره صفارزاده را شامل می‌شد. بعد از واکنش‌ها اما دیوارنگاره تعویض و به شعار «زنان سرزمین من ایران» روی پس زمینه‌ای سفید بسنده شد. برخی اقدام اوج را تعبیر به عقب نشینی کردند و برخی همراهی این سازمان با خواست افکار عمومی را ستودند.
    دیوارنگاره جام جهانی و زنان
    سال ۱۳۹۷ و پس از صعود تیم ملی فوتبال کشورمان به جام جهانی دیوارنگاره میدان ولی عصر(عج) با شعار «با هم قهرمانیم؛ یک ملت، یک ضربان» در معرض عموم قرار گرفت. در این تصویر صرفا مردان دیده می‌شدند و همین زمینه اعتراض‌ها را بوجود آورد. کمی بعد دیوارنگاره عوض شد و در نسخه جدید زنان هم در جشن شادی صعود به جام جهانی حضور داشتند.
    سریال آقازاده نقد اصحاب رانت
    نخستین سریال سازمان اوج در شبکه خانگی، عنوان «جنجالی ترین» اثر این حوزه را یدک می کشد. «آقازاده» دست روی پرونده های مفاسد اقتصادی گذاشت و به همین خاطر از سوی جریان های مختلف مورد تحلیل قرار گرفت. ارجاعات سریال مثل پرونده شهردار وقت تهران به مذاق عده ای خوش نیامد و در مقابل خیلی ها جسارت سازندگان را ستودند. ماجرای عشق یک مامور قضایی به یک دختر با پیشینه بد، هم جنجال دیگر «آقازاده» بود. نکته مهم سریال اما نقد اصحاب رانت و قدرت است که تا حدودی هم توانست موفق باشد.
    سریال پایتخت در سوریه
    فصل مشترک گلایه‌های سازندگان «پایتخت» سخت گیری‌های محتوایی و کمبودهای مالی است. سازمان اوج که در سریال سازی سراغ موضوعات مختلف رفته، تصمیم گرفت با سرمایه گذاری در تولید فصل پنجم «پایتخت» دغدغه سازندگان در این زمینه را کم کند. به همین خاطر بود که این فصل از نظر ساختار، سر و شکلی بهتر نسبت به قبل داشت. از منظر محتوایی هم «پایتخت ۵» بازتر عمل کرد. شوخی‌ها، نمایش زیبایی‌های ترکیه، استفاده از ترانه ابراهیم تاتلیس و مواردی از این دست زمینه اعتراض هایی را بوجود آورد تا جایی که رسانه های همسو با اوج نیز این سازمان را نواختند. در قسمت‌های پایانی و فصل مبارزه نقی و خانواده اش با داعش اما ورق برگشت. «پایتخت ۵» که با بهره‌گیری از عناصر مختلف نمایشی، مخاطب حداکثری را با خود همراه کرده بود، در چند قسمت آخر سبعیت داعش را به تصویر کشید. مخاطب هم با طیب خاطر به تماشای سریال نشست و مهم ترین موضوع روز یعنی خطر داعش و ایثار مدافعان حرم را نظاره کرد.
    آقا مرتضی متفاوت
    سازمان اوج فعالیتی مستمر در تولید آثار مستند دارد که غالب آن ها با روایتی صریح به بررسی موضوعات مختلف می پردازند. با این حال حساب مستند «آقا مرتضی» از دیگران جدا است چرا که وقتی صحبت از سید مرتضی آوینی می‌شود، خیلی ها داعیه دار هستند. این مستند هفت قسمتی که سال ۱۴۰۰ برای اولین بار روی آنتن تلویزیون رفت، تصویری متفاوت از سید شهیدان اهل قلم نشان می‌دهد. مثلا در بخشی از آن به ماجرای رابطه مرتضی آوینی با غزاله علیزاده، نویسنده و رمان‌نویس مشهور، اشاره شد. این دست اشارات و روایات، اعتراض خانواده آوینی را به دنبال داشت و تا مدت‌ها بحث و نظر درباره این شخصیت برجسته معاصر به بهانه پخش «آقا مرتضی» در رسانه‌ها داغ بود.
    تبلیغات به وقت شام
    اردیبهشت ۹۷ اتفاقی عجیب در پردیس سینمایی کوروش رخ داد. تیم تبلیغاتی فیلم «به وقت شام» عده‌ای را با گریم این فیلم با اسب و اسلحه به پردیس کوروش آوردند. تعدادی دیگر هم با لباس و اسلحه داعشی‌ها با حالتی رعب انگیز وارد پردیس کوروش شدند. این اتفاق باعث ترس و وحشت بعضی از افراد حاضر در سینما شد تا جایی که ابراهیم حاتمی کیا هم از چنین شرایطی انتقاد کرد. تا چند روز آن چه در پردیس کوروش رخ داد، موضوع مورد بحث مخاطبان و رسانه ها بود. «به وقت شام» ساخته حاتمی کیا از جمله محصولات استراتژیک اوج است که با موضوع داعش تولید شد و به فروش خوبی هم دست یافت.
    مصلحت تبلیغات و تبلیغات مصلحت
    مشابه چنین اتفاقی با رویکردی دیگر نیز در آستانه اکران فیلم سینمایی «مصلحت» رخ داد. ساخته حسین دارابی در حالی ۱۷ خرداد امسال روی پرده سینماها رفت که سه سال توقیف بود. در آستانه نمایش عمومی فیلم، بیلبوردهایی در برخی مناطق پایتخت نصب شد که حاوی دیالوگ ها و اشارات فیلم بود؛ مثل: «پسر آیت الله خانزاده دستگیر شد» ؛ «من بهانه ام تا پدرم را بزنند» و ... . در این ایده بجای تصویر بازیگران، جمله هایی استفاده شد تا شاخک مخاطب تیز شود. خیلی زود اما بیلبوردها جمع شد.
    بیلبوردهای صداقت آمریکایی
    سال ۹۲ بیلبوردهایی در سطح شهر نصب شد با عنوان «صداقت آمریکایی». مفهوم واضح و روشن بیلبوردها این بود که نمی توان به آمریکا اعتماد کرد. پس از چند روز اما این بیلبوردها از سطح شهر جمع شدند؛ آن هم در حالی که برخی رسانه ها سازمان اوج را متولی این کار دانستند. یکی از رسانه ها در گزارشی ماجرا را این طور شرح داد: «این بیلبوردها با نمادسازی های خبرساز از دوطرف ایرانی و امریکایی پشت میز مذاکره، واکنش های چهره های مختلف، از اعضای شورای شهر و روابط عمومی سازمان زیباسازی شهرداری تهران تا برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی را به همراه داشت. واکنش‌های متفاوت و موافق و مخالفی که در نهایت به جمع آوری این بیلبوردها از معابر تهران ختم شد.»
    علاوه بر این‌ها، برخی محصولات دیگر اوج با حاشیه و جنجال همنشین بوده اند. به عنوان نمونه می توان به توقیف فیلم «مسیح پسر مریم» اشاره کرد که روایتی است متفاوت از زمان پهلوی. این فیلم حتی مجوز حضور در جشنواره فجر را بدست نیاورد و تکلیف آن مشخص نیست. حذف سکانس مربوط به آیت الله هاشمی رفسنجانی به درخواست خانواده ایشان از فیلم «منصور» هم حاشیه ساز شد. نمایش واقعیت‌ها در فیلم «ایستاده در غبار» موضعی متفاوت از سوی چهره‌ها و رسانه‌ها به دنبال داشت. پخش نسخه سریالی این اثر و حذفیات آن هم با اعتراض محمد حسین مهدویان مواجه شد. سریال «مستوران» که تابستان سال پیش از شبکه یک پخش شد هم خالی از سر و صدا نبود. برخی رویه اوج در پرداختن به حکایت های ایرانی را ستودند و برخی منتقد این سازمان شدند. جنس برخی جنجال ها متفاوت است؛ مثل موجی که فیلم «سرهنگ ثریا» با موضوع گروهک منافقین در جشنواره فجر ایجاد کرد یا واکنش هایی که برخی رسانه های خارجی نسبت به نمایش «هفت خان اسفندیار» داشتند. همچنین برنامه «بی واسطه» با اجرای محمد دلاوری محصول جدید اوج است که برخی قسمت‌های آن به دلیل نقد سازمان‌ها و مسولان مورد توجه قرار می‌گیرد.