کد خبر: 16314 | صفحه ۷ | ایران زمین | تاریخ: 13 مهر 1402
مواضع ایران در خصوص بحران قفقاز تشریح شد
هرگونه تغییر مرز «ممنوع»
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی راهبرد جمهوری اسلامی ایران را در قبال بحران قفقاز تشریح و تصریح کرد: ایران تغییر مرزهای کنونی بین کشورهای منطقه را برنمیتابد.
کمال خرازی در پاسخ به این سوال که راهبرد ایران در قبال بحران قفقاز چیست؟ گفت: بدون تردید با حل مساله قره باغ معادلات قفقاز تغییر کرده است و باید دید اینک چگونه میتوان به حل سایر مسایل این منطقه حساس کمک کرد. جمهوری اسلامی ایران که روزگاری این منطقه جزو خاکش بود با پذیرش شرایط پس از فروپاشی شوروی سابق، همواره همچون پدری خیرخواه نسبت به تحولات این منطقه، به خصوص تغییر جغرافیای این منطقه حساس بوده است.
وی افزود: به همین جهت، ایران از ابتدا ناحیه قره باغ را جزو خاک جمهوری آذربایجان دانسته، بر آزادسازی اراضی اشغالی آن کشور تاکید داشته است، به طوری که حتی در زمان رئیس جمهوری سابق جمهوری آذربایجان، مرحوم حیدر علی اف پیشنهاد کمک تسلیحاتی به آن کشور برای آزادسازی اراضی اشغالی داده بود. به همین ترتیب، ایران هرگونه اشغال اراضی ارمنستان توسط آذربایجان را نیز بر نمیتابد و بر حفظ مرزهای کنونی بین کشورهای منطقه تاکید دارد.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی سرنوشت کریدور زنگزور چه میشود؟، گفت: باکو، کریدور زنگزور را به نحوی که در حاکمیت جمهوری آذربایجان باشد و اتصال نخجوان را به خاک اصلی آن تامین کند، در قبال کریدور لاچین مطرح میکرد که در اختیار ارمنستان بود و قره باغ را به خاک ارمنستان متصل می ساخت. اینک که مساله قره باغ حل و طبعا کریدور لاچین بلااثر شده است، دیگر توجیهی برای درخواست چنین کریدور متقابلی وجود ندارد. البته، کشورها میتوانند در قالب همکاری ترانزیتی راههای ارتباطی خود را در اختیار همسایگان خود قرار دهند و چنین همکاری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان هم قابل دفاع است، ولی لازمه برقراری چنین ارتباطی تهدید و اشغال نیست.
به گفته وی، جمهوری اسلامی از آنجا که بر اهمیت اتصال نخجوان به خاک جمهوری آذربایجان واقف است، حتی در صدد است چنین اتصالی را از خاک ایران برای جمهوری آذربایجان فراهم سازد و لذا با باکو برای ساخت جاده و راه آهنی به طول ۵۵ کیلومتر از روستای آق بند در منطقه منطقه زنگیلان در جنوب کشور آذربایجان و در مجاورت مرز ایران و ارمنستان، تا شهر اردوباد در نخجوان، به توافق رسیده است که در دست پیگیری است.
خرازی در پاخ به این سوال که در شرایط حساس کنونی چگونه میتوان صحبت از برقراری آشتی کرد؟ گفت: وقتی گرد و خاک جنگ فرو مینشیند، وظیفه همسایگان کمک به ایجاد صلح و آرامش در منطقه است، زیرا ادامه بحران و ادعاهای ناصواب دامن آنها را نیز سرانجام خواهد گرفت. بر همین اساس، از آنجا که جمهوری اسلامی ایران خواستار برقراری صلح و آرامش در منطقه قفقاز است از سالها قبل خواستار تشکیل نشست کشورهای این منطقه، در قالب ۳+۳، یعنی سه کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان و سه کشور همسایه قفقاز یعنی ایران، روسیه و ترکیه، برای بررسی راههای حل اختلافات و ایجاد آرامش در قفقاز بوده است.
وی افزود: اخیرا نیز ایران در راستای ایفای نقش خیرخواهانه خود در تلاش است چنین نشستی را توسط وزارت امور خارجه در تهران برگزار کند. تشکیل چنین نشستی میتواند قطعا به رفع اختلافات و اتخاذ تصمیماتی که منافع کل منطقه قفقاز در آن نهفته باشد، کمک کند.
ایران اجازه احداث دالان زنگزور را نمیدهد
صحبت های کمال خزاری در حالی مطرح میشود که«روبرت بگلریان، نماینده ارامنه جنوب ایران در گفت و گویی که با خبرآنلاین داشته در خصوص موضع ایران در قبال راه اندازی کریدور زنگزور توضیح میدهد: همانطور که می دانید طبق ماده ۹ توافق نامه ۲۰۲۰ و بازگشایی مسیرهای مواصلاتی، اصطلاح دالان تنها برای لاچین به کار رفته بود. اینطور که ما اطلاع داریم در دالان زنگزور دو مسیر پیش بینی می شده که مورد نظر آذربایجان و ترکیه و شاید هم روسیه بوده. یکی اینکه نزدیک مرز ایران باشد و یا مسیر بالاتر از منطقه جرموک یا استان وایوتس جور باشد که در شمال سیونیک قرار دارد. در تحولات دو سه سال گذشته در ۱۰۰ نقطه آذربایجان وارد خاک ارمنستان شده و حدود ۱۵۰ کیلومتر را تصرف کرده و از آن خارج نمی شود. یکی از آنها وایوتس جور در شهر جرموک است که نیروهای باکو حدود هفت یا هشت کیلومتر وارد خاک ارمنستان شده و در فاصله ۶ کیلومتری شهر مستقر هستند. آنجا هم یکی از نقاطی است که میتواند آذربایجان را به نخجوان متصل کند. نگاه توسعه طلبانه آذربایجان و ترکیه بر کسی پوشیده نیست. این مسائل می تواند برای این دو کشور یک پل مهم و استراتژیک باشد. اینکه تعاریف از نوع این دالان چه می تواند باشد متفاوت است. فعلا آنچه ما در هیاهوی رسانه ای و دیپلماتیک می بینیم استفاده از اصطلاح دالان و مسیرهای مواصلاتی است و ایروان گفته هر نوع مسیری باید تحت حاکمیت ارمنستان و بر اساس استاندارها و پروتکل های حقوق بین الملل باشد. کمااینکه در سه نقطه جاده ای نیز ارمنستان پیشنهاداتی را به آذربایجان ارائه کرده که می توانند از طریق آن جاده ها را بسط و توسعه دهند.
وی در ادامه تصریح می کند: به نظر من ایران ممکن نیست امکان ایجاد هیچ نوع دالانی را بدهد. تهدیدی که برای ارمنستان هست برای ایران هم وجود دارد. اردوغان میخواهد ابهام در اذهان عمومی ایجاد کرده یا میخواهد ارمنستان را تهییج کند که یک فرصت دارد از دست شما میرود. اگر بحث جاده است که عملا این کشور از طریق ایران به نخجوان متصل بود. اینکه چه برنامه ای برای نوع جاده ایجاد شود یا تعاریف جدیدتری از نظر گمرک و اینها ایجاد شود باید دید که دولت ایران چه نظری دارد. اما دالان به عنوان یک تعریف فرا سرزمینی که از خاک ایران یا ارمنستان رد شود به ضرر منافع و امنیت ملی به حساب می آید.