وزارت امور اقتصادی و دارایی اخیرا اعلام کرده است: «تصمیم‌گیری درباره لوایح مربوط به مبارزه با پولشویی و شفافیت اقتصادی در گروه FATF یک تصمیم حاکمیتی است که البته در سال‌های اخیر درگیر بازی‌های سیاسی کشور‌های غربی شده است و یک موضوع فنی نیست.» وزارت اقتصاد در ادامه تصریح کرد: «هر چند ما استاندارد‌های کنوانسیون FATF در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را پذیرفته‌ایم و در داخل نیز تلاش می‌شود قوانین و مقررات منطبق با آن پیش رود.»
این سخنان در حالی اکنون از سوی وزارت اقتصاد مطرح می‌شود که کارشناسان اقتصادی بار‌ها درباره خسارت‌های عدم پذیرش اف‌ای‌تی‌اف به دولت‌های مختلف ایران هشدار داده بودند، روندی که هر چند در دوره‌ای تلاش شد متوقف شود، اما در نهایت لوایح مربوط به پذیرش FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام بلاتکلیف و سرگردان باقی مانده است. این در حالی است که مهدی محمدی رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت اقتصاد نیز دیروز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در حوزه FATF تحول جدیدی رخ نداده است و تصمیم‌گیری درباره لوایح مربوط به مبارزه با پولشویی در مراجع عالی همچون شورای عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام است.»
اما مسعود دانشمند، اقتصاددان و فعال اقتصادی و عضو هیات مدیره اتاق ایران و چین در این رابطه می‌گوید این مدل وعده‌ها درباره اینکه موارد FATF در حال اجراست کوچکترین کمکی به حل مساله‌ای که اکنون برای شبکه بانکی و صادرات و واردات ایران ایجاد شده است نخواهد کرد.
این عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ درباره اجرا یا عدم اجرای تعهدات FATF و پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی می‌گوید: «اینکه آیا ما FATF را اجرا می‌کنیم یا خیر، همه منوط به این است که شورای مربوط به گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF، ایران را از لیست سیاه خارج کرده و وارد لیست سفید کنند وگرنه این که بگوییم استاندارد را اجرا می‌کنیم، اما چیزی برای ارائه به شورا نداشته باشیم فاقد اهمیت است و این خروج از لیست سیاه و رفتن به لیست سفید هم تنها آلترناتیو موجود است.»
وی می‌افزاید: «حالا اینکه مسئولان بگویند ما در حال اجرای مفاد کنوانسیون هستیم و بخشی را اجرایی کرده‌ایم و بخشی را قبلا انجام داده ایم و یک بخشی را بعدا انجام می‌دهیم، در روند پیوستن به FATF و رفع تحریم‌های بانکی تاثیری ندارد. کما اینکه من هم می‌دانم که از حدود ۱۵ سال پیش ما قوانین مشخصی در رابطه با مبارزه با پولشویی داشته ایم و حتی بانک مرکزی نیز دستورالعمل‌هایی مبنی بر مبارزه با پولشویی را صادر کرده و اکنون نیز در دست اقدام است، اما این پکیج یعنی چهار بخش FATF باید به طور کامل پذیرفته و در مجلس ایران تایید شده و اجرایی شود و بعد هم ایران این تایید و نحوه اجرایی را ارائه کند تا شورای FATF درباره آن نظر بدهد و آن را راستی آزمایی کند و سپس ایران را از لیست سیاه خارج کرده و وارد لیست سفید کنند.» دانشمند تصریح می کند: «در نتیجه این روند است که بانک‌های جهانی و شبکه بانکی جهانی آمادگی همکاری با ایران را پیدا می‌کنند. تا زمانی که این روند رخ ندهد و ایران در شورای گروه ویژه اقدام مالی تایید اجرا را نگیرد و ایران از لیست سیاه خارج نشود، هر چه که مسئولان بگویند بسیار محترم است، اما از نظر اجرایی نمی‌تواند گامی برای بهبود مبادلات پولی بانکی کشور باشد.»
تحمیل هزینه به صادرات و واردات ایران
این فعال اقتصادی درباره اینکه تاوان ادامه روند فعلی و عدم پذیرش FATF به صورت رسمی برای اقتصاد ایران چیست و چقدر کشور توان ادامه این روند را دارد نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «توجه کنید اکنون ایران در حال صادرات است، اما پولی باز نمی‌گردد، این یکی از همان آسیب‌های جدی است. در واقع انگار کالای خودمان را به صورت قاچاق بخواهیم بفروشیم و در نهایت نیز پول خودمان را با روش‌های عجیب و به سختی پس بگیریم. در واقع ما به طور مداوم در حال دادن خسارت هستیم؛ برای مثال نفت که امروز قیمت آن در هر بشکه ۸۴ دلار است را به قیمت ۶۵ دلار می‌فروشیم که این می‌شود زیان اول و در ادامه برای گرفتن همین پول نیز باید انواع روش‌های دیگر را امتحان کنیم و از سوی دیگر برای خرید هر کالا از بازار نیز مدام باید به سراغ واسطه‌ها برویم و از فروشنده‌های دست چندم خرید کنیم و دقیقا در صادرات نیز در حال سود رساندن به واسطه‌ها هستیم و این اتفاقا زیان بزرگتری است.» عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ادامه می‌دهد: «در واقع ما مدام در حال زیان هستیم، هم کالا‌های خودمان را ارزان‌تر می‌فروشیم و هم در نهایت اجناس مورد نیازمان در بازار را گران‌تر خریداری می‌کنیم. همه هم به این خاطر است که FATF را نپذیرفته ایم و نظام بانکی درست عمل نمی‌کند و عضو CFT نیستیم و سوئیفت برای ما بسته است، بنابراین این روند برای ما رخ می‌دهد. البته به معنای آن نیست که حالا بگوییم از گشنگی در حال مرگ هستیم، نه این طور نیست، اما ما همه چیز را با بهای بالاتر و گران‌تر می‌خریم و دولت نیز نباید بر روی آن مانور دهد که صادرات و واردات داریم و مشکلی نیست، چون باید مشخص شود که ما به چه قیمتی در حال صادرات و واردات در کشور هستیم؟ در این صادرات و وارداتی که در حال انجام آن هستیم چقدر ملت ایران خسارت می‌بینند و هزینه اضافی پرداخت می‌کنند.»
باید هر ۴ لایحه را یکجا و رسمی بپذیریم
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به پرسش اقتصاد ۲۴ که وقتی خود وزارت اقتصاد اذعان دارد که شرایط و قوانین FATF را اجرا می‌کند پس چرا تعهد و پیمان را نمی‌پذیرد نیز می‌گوید: «مجلس ایران باید هر ۴ لایحه مورد نظر را با هم بپذیرد و پس از این پذیرش نیز دولت مصوبه پذیرش مجلس را باید به شورای گروه ویژه اقدام مالی ارائه کند و به این ترتیب از لیست سیاه FATF خارج شویم. این پروسه باید به همین صورت انجام شود. این که بخواهیم بگوییم، می‌پذیریم و انجام می‌دهیم و بخشی انجام شده و قوانین منطبق شده و این دست موارد هیچ کدام محلی از اعراب ندارد چرا که باید مصوبه، پذیرشی باشد که منوط به آن ایران نیز به FATF متصل شود.»
وزن تحریم‌های FATF سنگین است
مسعود دانشمند در پایان نیز با اشاره به مساله تحریم‌هایی که حالا سال‌هاست گریبان ایران را گرفته و وزن و اهمیت تحریم‌های اقتصادی و تحریم‌ها مربوط به FATF نیز خاطرنشان می‌کند: «برآورد وزن و اهمیت اینکه کدام تحریم‌ها بدتر است کار سختی است و شاید اصلا در اقتصاد ایران ناممکن باشد و نمی‌توان چنین برآوردی را به صورت دقیق انجام داد، اما می‌توانیم بگوییم که حتی با فرض شدیدترین تحریم‌ها، مواد غذایی و دارو‌ها که تحریم نبوده اند، تحریم به طور معمول در مورد کالا‌هایی است که دولتی و دو منظوره است، اما اکنون این صدمه‌ای که بخش خصوصی کشور دچار آن شده و همین مشکل برای واردات و صادرات کالا‌های بسیار ساده‌تر مربوط به تحریم‌هایی است که با نپذیرفتن FATF دچار آن شده ایم. یعنی همین طور و بدون دلیل و به صورت نظری اگر بخواهیم بگوییم اکنون خسارت نپذیرفتن FATF بیش از خسارت تحریم‌ها برای ایران شده و در این بخش ما دچار خود تحریمی هستیم.»