مُد، چشم و هم چشمی، یا نیاز واقعی؛ هرچه هست تقاضا برای جراحی زیبایی بینی افزایش پیدا کرده، طوری‌که ایران به «پایتخت جراحی زیبایی بینی در جهان» معروف شده است. اما نگرانی‌ها در مقابل افزایش تقاضا برای انجام جراحی زیبایی از جایی بیشتر می‌شود که این جراحی‌ها توسط افراد نامتخصص انجام شوند؛ «رشته‌هایی که تخصص لازم در این زمینه ندارند به کار جراحان پلاستیک ورود کرده‌اند و وقتی آموزش لازم را ندیده باشند ریسک و عوارض جراحی بالا می‌رود.» این جمله را علیرضا صابری، دبیر انجمن علمی جراحان پلاستیک و زیبایی ایران می‌گوید. صابری می‌گوید: «ارزان بودن جراحی زیبایی و دسترسی آسان به افراد غیر متخصص سبب شده تعداد متقاضی افزایش پیدا کند.» بخش هایی از این گفتگو را در ادامه می خوانید:
برای کدام عمل زیبایی بیشترین مراجعه کننده را دارید؟
بیشترین مراجعه کننده به ما برای زیبایی صورت است، هم غیرجراحی و هم جراحی، غیرجراحی مانند تزریق فیلر، چربی و بوتاکس.عمل زیبایی بینی نسبت به سایر عمل‌های زیبایی در ایران بیشتر است، بعد از آن عمل لیفت صورت، تزریق چربی‌های صورت و پلک فوقانی و تحتانی. احتمالاً بیشترین عمل بینی دنیا در ایران انجام می‌شود، برای همین به پایتخت بینی جهان معروف است.
خیلی از تقاضا‌ها برای جراحی زیبایی بینی تقاضای درستی نیست، شما موافقید؟
بله حتماً، ما هم دنبال این هستیم که عمل‌های واقعی انجام شود، امروز سیل عظیمی از مراجعه کننده داریم که اصلاً نیاز به جراحی زیبایی ندارند. از هر ۱۰۰ نفر مراجعه کننده ۳۰ نفر آن‌ها به عمل نیاز دارند، ۳۰ نفر دیگر واقعاً نیازی به عمل ندارند، اما به‌دلیل مسائلی مانند مد روز یا مواردی مانند چشم و هم‌چشمی خواستار عمل زیبایی بینی هستند، ۴۰ درصد باقی مانده هم کسانی هستند که هم می‌توانند عمل کنند و هم می‌توانند عمل نکنند بنابراین سلیقه خودشان برمی‌گردد.اما دنبال کاهش این عمل‌های غیر لازم هستیم چراکه به‌طور نگران کننده در حال افزایش هستند. درهرصورت نیاز به عمل جراحی زیاد نیست و برخی مواقع جو تبلیغاتی که در فضای مجازی اتفاق می‌افتد باعث می‌شود تعداد عمل‌های زیبایی افزایش پیدا کند. خیلی از انجمن‌های بزرگ هم در تلاش هستند فرهنگ‌سازی کنند مانند انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران که تلاش داریم آگاهی بدهیم که مردم بدانند همیشه و تحت هر شرایطی نیاز به عمل جراحی نیست.
اما مطمئناً خیلی بیشتر از سایر رشته‌های پزشکی هست که افراد دوست دارند ورود کنند؟
مشکل چیز دیگری هم هست، وقتی تعرفه‌های درمانی بالا نرفته درآمد رشته‌های دیگر کاهش پیدا کرده و واقعی نیست، وقتی درآمد کاهش پیدا می‌کند این افراد متاسفانه وارد رشته جراحی پلاستیک می‌شوند بدون دانش کافی.
الان از چه رشته‌هایی و چه افراد غیر متخصصی وارد حوزه جراحی پلاستیک می‌شوند؟
متاسفانه رشته‌های مختلفی هستند که بدون دانش ورود پیدا کرده‌اند.
مگر جراحی پلاستیک برای زیبایی تخصص لازم ندارد چه‌طور این افراد ورود می‌کنند؟
جمعیت و وسعت کشور زیاد است، هرچقدر هم واحد‌های نظارتی تلاش کنند بالاخره یک جا‌های شکاف وجود دارد و واقعاً نمی‌شود نظارت کامل داشت، از وزارت بهداشت تا نظام پزشکی همه دارند تلاش می‌کنند، اما یک جا‌هایی وجود دارد که این اتفاقات می‌افتد و نمی‌شود هم کاری کرد، این موارد را خود مردم باید کمک کنند، ما دنبال پیشگیری هستیم و می‌خواهیم مردم به دام این سودجویان نیفتند و این فقط با آگاهی رساندن به مردم ممکن است، مردم باید در انتخاب خودشان برای مراجعه به پزشک دقت کنند.
برخی از انجمن‌های علمی در رشته‌های دیگر اسامی افراد متخلف را اعلام می‌کنند، مثلاً انجمن روانشناسی ایران اسامی افراد و صفحه‌های مجازی که غیرمجاز بودند یا حتی در مواردی اصلاً روانشناس نبودند را شناسایی و اعلام کرد، چرا انجمن جراحان پلاستیک برای معرفی افراد غیرمتخصص اقدام مشابهی انجام نمی‌دهد؟
ما هم شناسایی کردیم، اما به‌شکل عمومی معرفی نکردیم؛ ما یک انجمن علمی هستیم و در مدتی که من مسئولیت دارم جلسات زیادی با واحد‌های نظارتی از نظام پزشکی، پزشکی قانونی، نظام پرستاری، دادستانی کل کشور، وزارت بهداشت و معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی داشتیم و همه هم تعامل خوبی با ما دارند.
خطر مرگ برای کدام عمل‌ها بیشتر است؟
این احتمال برای عمل‌های زیبایی ساده مانند جراحی بینی و لیفت صورت کمتر است. هرچقدر زمان عمل جراحی طولانی‌تر شود و فرد بیماری زمینه‌ای داشته باشد ریسک را بیشتر می‌کند و از طرفی تمام عمل‌های جراحی چنانچه توسط متخصص مربوطه و در محل و فضای مناسب انجام نشود مرگ بار خواهد بود.
هزینه‌های جراحی زیبایی در ایران در مقایسه با کشور‌های جهان خیلی تفاوت دارد؟
هزینه‌های جراحی زیبایی در ایران خیلی ارزان‌تر است.
کشور ما درخصوص جراحی پلاستیک و زیبایی توریسم دارد؟ این‌که از کشور‌های دیگر برای انجام عمل زیبایی به ایران بیایند؟
جراحی زیبایی در ایران ارزان است و خیلی از ایرانی‌های مقیم خارج از کشور برای عمل زیبایی به ایران برمی‌گردند، همچنین توریسم درمانی هم داریم، اما دارد کم می‌شود.
چرا؟
به همین دلیل که افراد غیرمتخصص وارد حوزه جراحی پلاستیک و زیبایی شده‌اند، طوری‌که تبلیغات‌شان سبب شده حتی توریسم هم به دام‌شان بیفتد، عوارض این عمل‌ها زیاد شده لذا وجهه پزشکی کشور را دارد مختل می‌کند.اجاره اتاق عمل به‌جراح نامتخصص برای عمل زیبایی؛ «موارد مرگ‌ومیر و عوارض بعد جراحی‌های زیبایی دارد بیشتر می‌شود»
شما گفتید جراحی بینی در ایران زیاد است و البته حدود ۷۰ درصد موارد می‌تواند انجام نشود، یک جراح پلاستیک با تشخیص خودش جراحی می‌کند یا به تقاضای مراجعه کننده پاسخ مثبت می‌دهد؟
یک جراح به هر دوی این موارد توجه می‌کند، هم تشخیص خودش و هم نیاز مراجعه کننده؛ ما علاوه بر دروس جراحی روانپزشکی هم می‌خوانیم، ما باید ارزیابی کنیم و تشخیص بدهیم کسی که از ما تقاضای جراحی بینی‌اش را دارد وضعیت مساعدی دارد یا نه، یعنی متوجه شویم آیا قضاوتی که نسبت به زیبایی خودش دارد درست هست یا خیر؛ اگر درست بود و ما می‌توانستیم کمک کنیم برایش گزینه عمل جراحی را انجام می‌دهیم، اما در غیراین‌صورت قبول نمی‌کنیم.
تقاضا برای کدام جراحی زیبایی درحال بیشتر شدن است؟
نسبت به ۱۰ سال قبل تقاضا برای جراحی پلک و لیفت پیشانی و صورت دارد بیشتر می‌شود.
به‌غیر از جراحی زیبایی یک جراح پلاستیک چه عمل‌های دیگری انجام می‌دهد؟
شاید تا ۳۰ درصد جراحی‌های یک فوق تخصص جراحی پلاستیک مربوط به عمل‌های زیبایی باشد، ۷۰ درصد جراحی‌های ما مربوط به عمل‌های ترمیمی هست. مثلاً اگر انگشت دست کسی قطع شود، یک جراح پلاستیک باید پیوند بزند، اگر در تصادفی بخشی از گوشت بدن از بین رفته است ترمیم آن به‌عهده جراحی پلاستیک است.
سخت‌ترین جراحی کدام است؟
فری‌فلپ یا همان فلپ آزاد عمل سنگینی است، در مواردی براثر حوادث، گوشت قسمتی از بدن برداشته شده و ما برای ترمیم مجبور هستیم از نقطه دیگری از بدن گوشت برداریم و جای آن محل حادثه پیوند بزنیم. یا عمل‌های قطع انگشت و دست عمل‌های طولانی‌ای هستند، من یک بار برای پیوند دستی که قطع شده بود حدود ۱۳ ساعت در اتاق عمل بودم.
موارد اسیدپاشی به شما مراجعه می‌کنند؟
بله مراجعه می‌کنند.
چرا در مواردی که اسید بخشی از بدن را آسیب زده ترمیم‌های خوبی انجام نمی‌شود؟
برای این‌که تخریب آن واقعا بالا است، سوختگی چند لایه از پوست و بدن را تخریب می‌کند، اما اسید حتی تا استخوان هم سبب تخریب می‌شود، لذا بازسازی و ترمیم آن سخت است.
اگر کسی توسط اسید آسیب دید یا با آسیب پاشی مواجه شد بهترین اقدام اولیه چیست؟
اولاً این‌که از اسید دوری کنند، مخصوصاً در موارد خاص مانند صورت و چشم.
اما مواردی هست که اسید را می‌پاشند...
بله متاسفانه وجود دارد، اولین کار شست‌وشو است، بلافاصله باید شست‌وشو انجام داد، یا اگر روی لباسی هست باید از بدن خارج شود.
جراحی زیبایی را بیمه پوشش نمی‌دهد، درباره سوختگی‌ها یا ترمیم‌هایی که گفتید چه‌طور، بیمه‌ها پوشش دارند؟
خوشبختانه سوختگی را بیمه پوشش می‌دهد. توانمندی ما در این باره در کشور زیاد است و تقریباً کمتر کسی پیدا می‌شود برای چنین عمل‌های ترمیمی بخواهد به خارج از کشور برود.
آماری از تعداد جراحان پلاستیک در کشور داریم؟
در انجمن ما بالای ۴۲۰ نفر فوق تخصص جراحی پلاستیک در ایران داریم.