گروه فرهنگ و هنر - «من وقتی دانشجو بودم روزی ۱۰ ساعت گیتار تمرین می‌کردم؛ یعنی برای دوره لیسانس، فوق لیسانس و دکترا روزی ۱۰ ساعت تمرین می‌کردم اما الان تکنیکم به جایی رسیده که لازم نیست ۱۰ ساعت تمرین کنم و مثلا ۳ تا ۴ ساعت در روز تمرین می‌کنم.»
‌ این‌ها را پروفسور لی‌لی افشار می‌گوید؛ نخستین زن جهان که دکترای گیتار گرفت و شامگاه ۲ آبان‌ماه در سن ۶۳ سالگی از دنیا رفت.
لی‌لی افشار متولد ۱۳۳۸ و اهل شهرستان تنکابن بود. در ۱۰ سالگی وقتی نوازندگی گیتار را در دیدار با یکی از اقوامش از نزدیک مشاهده کرد به این ساز علاقه‌مند شد و فراگیری گیتار را آغاز کرد.
پس از اتمام دوره متوسطه و در سال ۱۳۵۵ به آمریکا رفت و تحصیل در رشته موسیقی و در زمینه گیتار را ادامه داد. افشار لیسانس خود را از کنسرواتوار موسیقی بوستون دریافت کرد و برای طی دوره کارشناسی ارشد موسیقی در رشته نوازندگی گیتار به کنسرواتوار موسیقی نیوانگلند رفت و زیر نظر نیل اندرسون به تحصیل پرداخت.
پس از آن افشار توانست دوره دکتری را زیر نظر بروس هلزمن در دانشگاه ایالتی فلوریدا به پایان برساند و به این ترتیب او نخستین زنی در جهان بود که موفق به اخذ درجه دکترا در نوازندگی گیتار شد.
افشار مدتی نیز در «مرکز هنرهای تجسمی بنف» و «فستیوال موسیقی اسپن» تحصیل کرد و دیپلم افتخاری «آکادمی موسیقی کیجانا درسی ینا» ایتالیا نیز به وی اعطا شد. لیلی افشار کرسی استادی خود را برای دانشگاه ممفیس در سال ۱۹۸۹ به دست آورد و در آنجا به تدریس موسیقی برای دانشجویان لیسانس و فوق لیسانس و دکترای نوازندگی گیتار پرداخت که در آنجا نیز جایزه استاد برجسته دانشگاه در سال ۲۰۰۰ به وی تعلق گرفت.
لی‌لی افشار در سال ۲۰۰۱ پس از ۲۰ سال به ایران سفر کرد و پس از آن طی سفرهای متعدد، اقدام به برگزاری کلاس‌های تکمیلی و گروهی برای نوازندگان و هنرجویان گیتار در ایران و پس از آن طی سفرهای متعدد، اقدام به برگزاری کلاس‌های تکمیلی و گروهی برای نوازندگان و هنرجویان گیتار در ایران کرد.
«زندگی بدون گیتار برام معنا نداره، باید حتما هر روز سیم‌های گیتار رو لمس کنم و طنین صدای گیتار کلاسیک رو بشنوم، «باخ»، «موتزارت»، «سگوبیا» برای همیشه می‌مانند، منم می‌خوام بمونم برای همیشه». گوینده این جملات که پروفسور «لی‌لی افشار»، نوازنده چیره‌دست و نخستین زن دارنده مدرک دکترای گیتار دنیاست، دیگر در بین ما نیست و قرار است پیکر این هنرمند برجسته پنجشنبه ۴ آبان در گیلان به خاک سپرده شود.
لی‌لی افشار، متولد ۱۳۳۸ در تنکابن، یکی از ۱۲ نوازنده بین‌المللی گیتار بود که برای نواختن حضور آندرس سگوبیا در کلاس‌های پیشرفته وی، در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی انتخاب شد.
وی نخستین نوازنده زن در جهان است که در رشته اجرای گیتار کلاسیک به درجه دکترا دست یافت.
افشار مدرک لیسانس را از «کنسرواتوار موسیقی بوستون» و کارشناسی ارشد موسیقی در رشته نوازندگی گیتار کلاسیک را از «کنسرواتوار موسیقی نیوانگلند» گرفت. پس از آن توانست دوره دکتری را زیر نظر «بروس هلزمن» در دانشگاه ایالتی فلوریدا به پایان برساند. او همچنین استاد موسیقی در دانشگاه «ممفیس» آمریکا بود که در سال ۲۰۰۰ به عنوان استاد برجسته دانشگاه برگزیده شد.
وی کنسرتهای متعددی در کشورهای ایران، آمریکا، انگلستان، ایرلند، کانادا، فرانسه، دانمارک، ایتالیا، آفریقا، نیوزیلند، استرالیا و آمریکای جنوبی برگزار کرد و همچنین در «ویگمور هال لندن»، «مرکز هنرهای اجرایی کندی»، «فستیوال موسیقی گرند تیتن»، «فستیوال موسیقی اسپن»، «مدرسه هنرهای تجسمی بنف»، «فستیوال موسیقی منتون» و «آکادمی آمریکایی در رم» نواخته‌ است.
گفتنی است این هنرمند طی سفرهای متعدد از سال ۲۰۰۱ به ایران، اقدام به برگزاری ورکشاپ، کلاس‌های تکمیلی و گروهی برای نوازندگان و هنرجویان گیتار در نقاط مختلف کشور می‎‌کرد.
جایزه سالانه نوازنده برتر گیتار در دوره‌های دهم، یازدهم و دوازدهم، جایزه «الیور اچ‌گیبسون» در سال ۲۰۰۰ برای بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک، جایزه «ممفیس چاپتر» از طرف آکادمی ملی هنر و دانش آمریکا، جایزه هنر «تنسی» در رشته موسیقی، جایزه اول انجمن گیتار آمریکا، جایزه بزرگ جشنواره موسیقی «اسپن»، جایزه اول انجمن ملی مدرسین موسیقی و جایزه اول انجمن ملی مدرسین سازه‌های زهی دنیا از جمله افتخارات این هنرمند فقید است.
یکی از دغدغه‌های او اجرای قطعات ایرانی نیز بود. افشار به منظور اجرای قطعات موسیقی ایرانی با گیتار کلاسیک، اقدام به نصب ربع پرده یا همان «کُرُن» بر روی ساز خود کرد. از این بانوی هنرمند ایرانی، ۷ آلبوم موسیقی و ۲ کتاب در رابطه با گیتار کلاسیک و کتاب «پنج آواز محلی ایرانی» در رابطه با آوازهای فولکلور ایران منتشر شده است.
به گفته لی‌لی افشار، این پنج آواز منتخبی از موسیقی فولکلور ایرانی است که در تنظیم قطعات، فرم اصلی‌شان حفظ شده است. آوازها از نواحی مختلف ایران که لهجه‌های و گویش‌های گوناگون دارند، ‌نشأت گرفته است. «گل گندم»، «عزیز جون»، «لیلا لیلا»، «جان مریم»، «لالایی» و «سنه ده قالماز» از جمله آثاری هستند که او برای ساز گیتار، تنظیم و در آخرین کتاب خود منتشر کرده است.
این هنرمند برجسته ایرانی مدتها با بیماری سرطان درگیر بود و روز ۲۶ مهرماه به دلیل وخامت حال خود در بیمارستان شهید رجایی تنکابن بستری شد که سرانجام پس از تحمل یک دوره بیماری، دوم آبان ماه و در سن ۶۳ سالگی، چشم از جهان فرو بست اما نامی ماندگار از خود در تاریخ بر جای گذاشت.
مهدی روئین‌تن، مسئول هماهنگی آیین تشییع این هنرمند، در گفت‌وگو با ایسنا از برپایی مراسم خاکسپاری در روز ۴ آبان خبر داد.
وی گفت: پیکر مرحوم دکتر لی‌لی افشار پنجشنبه در محل اقامت پدری ایشان، روستای «قاسم‌آباد سفلی»، از توابع بخش چابُکسر شهرستان رودسر در استان گیلان برگزار می‌شود.