کد خبر: 18447 | صفحه ۶ | حوادث | تاریخ: 18 آبان 1402
کمبود گاز چاههای نفت را هم تهدید میکند
تاراج میادین مشترک گازی
گروه اقتصاد - رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران اخیرا گفته است که: میادین مشترک گازی به خاطر عدم سرمایهگذاری به موقع و عدم برداشت از سوی ایران به تاراج میرود. از سوی دیگر با سردترشدن هوای کشور بار دیگر دولتمردان با تأکید بر ضرورت مدیریت مصرف از سوی مشترکان، بحث ناترازی گاز را پیش کشیدهاند. بر اساس آخرین گزارشها بیش از ۷۵ درصد انرژی در بخاریهای فرسوده هدر میرود و فقط ۲۵ درصد گاز مصرفی آنها تبدیل به گرما میشود. همچنین ۷۰ درصد گاز عرضه شده به نیروگاهها نیز هدر میرود که در صورت حل این مساله وضعیت کمبود منابع گازی تا حدودی جبران میشد.
همچنین نمایندگان در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، تبصرههای (۲) و (۳) بند (ب) ماده ۱۵ لایحه برنامه هفتم توسعه را به تصویب رساندند و بر این اساس نمایندگان مجلس شورای اسلامی به وزارت نفت اجازه دادند تا به منظور افزایش جذابیت سرمایهگذاری در میادین گازی جهت کاهش ناترازی گاز طبیعی در کشور، اقدام به سرمایهگذاری برای توسعه میادین گازی جدید نموده و تولیدات حاصل را صادر کند.
در بند (ب) ماده 15 لایحه برنامه هفتم توسعه آمده است؛ وزارت نفت مکلف است در مورد سایر میادین نفت و گاز با اولویت میادین مشترک و میادین گازی، با استفاده از ظرفیت های قانونی شرکت ملی نفت و سازوکارهای رقابتی از جمله صدور پروانه مندرج در قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، بدون واگذاری مالکیت و حاکمیت نسبت به واگذاری فعالیت های توسعه، اکتشاف و بهره برداری از میادین به شرکت ملی نفت ایران و سایر شرکت های متقاضی صاحب صلاحیت به تشخیص وزارت نفت از میان شرکت های اکتشاف و تولید، اقدام کند به نحوی که در پایان سال سوم اجرای این قانون، حداقل دو درصد (2%) و در پایان برنامه حداقل پنج درصد (5%) از توان تولید نفت کشور به شرکت های متقاضی غیردولتی ذیصالح عرضه شده باشد. این نصاب برای افزایش تولید گاز کشور، دو برابر نفت تعیین می شود.براساس تبصره 2 ماده 15 لایحه مذکور؛ به منظور افزایش جذابیت سرمایه گذاری در میادین گازی جهت کاهش ناترازی گاز طبیعی در کشور، وزارت نفت از طریق شرکت های تابعه خود با تصویب شورای اقتصاد مجاز است با هماهنگی دبیرخانه هیأت عالی نظارت بر منابع نفتی (سازمان) با مشارکت بخش خصوصی، اقدام به سرمایه گذاری برای توسعه میادین گازی جدید نموده و تولیدات حاصل را صادر کند. حداقل شصت درصد (60%) از درآمد حاصل از صادرات گاز طبیعی از این میادین، پس از کسر سهم صندوق توسعه ملی و سهم مناطق نفت خیز گازخیز و توسعه نیافته، تا زمان بازگشت سرمایه گذاری انجام شده متعلق به شرکت تابعه ذیربط وزارت نفت است و باقیمانده درآمد به حساب درآمد عمومی دولت نزد خزانه داری کل کشور واریز می گردد.همچنین در تبصره3 ماده 15 لایحه مذکور قید شده است؛ صنایع انرژی بر و پتروشیمی ها از طریق مشارکت با شرکت های اکتشاف و تولید دارای صلاحیت، با رعایت شرایط مذکور در بند (ب) در اولویت واگذاری طرحهای جمع آوری گازهای مشعل (فلر) و میادین گازی جدید گازی جدید قرار دارند. وزارت نفت مکلف است صنایع مذکور را در اولویت تخصیص گاز طبیعی تولیدی از این میادین قرار دهد.
در همین حال، آرش نجفی در گفتوگو با ایلنا، درباره کمبود گاز و آسیبی که به چاههای نفت وارد میکند، اظهار کرد: ما در طول سنوات گذشته برنامه و استراتژی کلان نداشتهایم و به دلیل اینکه به موقع برخی سرمایهگذاریها را انجام ندادیم و برخی از سرمایهگذاریهایی که باید به موقع تحقق پیدا میکرد؛ متوقف و کنسل کردیم؛ امروز با سه صورت مسئله جدی روبه رو هستیم. ناترازی گاز داخلی که صنعت را به آسیب میکشاند و هر روز بدمصرفی و ناترازی گاز در کشور افزایش پیدا میکند به طوری که ۲ سال پیش زیر ۲۰۰ میلیون متر مکب کسری گاز داشتیم و امروز به بیش از ۲۵۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده و دلیل آن این است که ما روی بهینهسازی مصرف انرژی و سوخت کشور مدیریت جدی و اقدام عاجل نداشتهایم.
یک دومینوی پیچیده برای تولید نشدن محصولات استراتژیک
وی افزود: هر روز بدمصرفی افزایش مصرف را بالا میبرد و همین باعث میشود صنعت ما از جمله صنعت پتروشیمی، فولاد و سیمان که گاز را به عنوان خوراک و منبع حرارتی مصرف میکنند؛ قادر نباشند در ایام سرد از گاز بهرهمند بوده و تولید داشته باشند و این در حالی است که همه این محصولات بعنوان محصولات استراتژیک و صادراتی کشور محسوب میشوند که به دلیل کسری گاز جلوی ورود ارز و انتفاعات اقتصادی به کشور گرفته شده و صنایع پتروشیمی تضعیف و ناتوان خواهد شد، همه اینها مانند یک دومینوی خیلی پیچیده ما را تخریب میکند.
کمبود گاز و چالش استخراج نفت
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: در کنار همین فرایند میادین مشترک گازی نیز به خاطر عدم سرمایهگذاری به موقع و عدم برداشت از سوی ایران؛ توسط قطر به تاراج میرود. اما نکته سوم اینکه عدم تامین گاز برای فشار به مخازن نفتی نیز باعث شده استخراج نفت هم به چالش بخورد و همه اینها از این نشات میگیرد که ما نه نقشه کلان داشتهایم و نه توانستهایم جذب سرمایهگذاری مناسب داشته باشیم و نه اینکه محورهای برنامهریزیمان مناسب است.
استراتژی کاهش مصرف نداریم
وی بیان کرد: مثلا پیشنهاد شده که با ۶ میلیارد دلار سرمایهگذاری در حوزه تعویض بخاریهای نو و فرسوده و یا ۷ میلیارد دلار در حوزه سرمایهگذاری تجدیدپذیر مصرف گاز کشور را در بخش خانگی و نیروگاههای حرارتی کاهش دهیم ولی تاکنون اقدام مهمی در این حوزهها صورت نگرفته است و حرف از نیاز به جذب ۸۰ میلیارد دلار سرمایه برای توسعه میادین گازی زده میشود، این نشان میدهد که بدنبال کاهش مصرف نیستیم و استراتژی کاهش مصرف نداریم و تنها بدنبال تولید بیشتر هستیم.
نجفی تاکید کرد: ما با تولید مخالفتی نداریم و اتفاقا باید برای استفاده صنعت و حضور در بازار بینالمللی تولید داشته باشیم، اما چه مزیتی دارد که ثروت ملی را با ناآگاهی و اشتباه حرام و از بین ببریم و تنها برای تولید بیشتر و تدوام مصرف هزینه کنیم اما مصرف را مدیریت نکنیم؟
با یکششم رقم مورد نیاز سرمایهگذاری برای تولید؛ ناترازی حل میشود
وی خاطرنشان کرد: اگر وزارت نفت دو فرایند موازی را به عنوان استراتژی خود باهم نبیند ما همهجانبه دچار خسران خواهیم بود، اگر یکششم رقم سرمایهگذاری برای تولید را در حوزه صرفهجویی هزینه کنیم؛ قطعا دستاوردهای بزرگتری خواهیم داشت. یعنی به جای اینکه ۸۰ میلیارد دلار برای تولید بیشتر سرمایهگذاری کنیم ۱۴ میلیارد دلار برای صرفهجویی هزینه کنیم به همان میزان گاز در دسترس خواهیم داشت.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران گفت: اگر ۲۰ میلیون بخاری وجود در کشور تعویض شوند طبق برآورد شرکت بهینهسازی مصرف سوخت؛ نزدیک ۱۸۰ میلیون متر مکعب در ایام سرد صرفهجویی گاز رخ میدهد. وی یادآور شد: در کل خسارت کمبود گاز در حدی است که اگر ما تزریق گاز به مخازن نداشته باشیم برخی از چاهها از حیز انتفاع خارج میشوند و در نتیجه اقتصاد نفت کشور دچار خسارت بالایی خواهد شد.