گروه اقتصاد - اکنون در تهران درآمد برای دهک اول ۱۹.۸ و هزینه این دهک ۲۵.۴ میلیون تومان در سال است. برای دهک دهم ۵۸۴.۸ و هزینه ۴۳۲.۸ میلیون تومان است.
معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی الگوی مصرف و درآمد خانوار‌های استان تهران اقدام کرده است.به گزارش تجارت نیوز، آنگونه که در این گزارش آمده است، درآمد خانوار‌ها را می‌توان به سه گروه درآمد‌های مربوط به مشاغل آزاد، حقوق و دستمزد و درآمد‌های غیرشغلی تقسیم‌بندی کرد.
در این زمینه الگوی درآمد خانوار‌ها نشان می‌دهد که به مرور زمان (در طول سال‌های مورد بررسی) ترکیب درآمد از مشاغل آزاد به سمت مشاغل غیر شغلی سوق پیدا کرده است. این الگو‌ی درآمدی می‌تواند نمایانگر این موضوع باشد که اکثر درآمد خانوار از بخش‌هایی به‌دست می‌آید که به نظر می‌رسد مولد نیستند.
درآمد دهک دهم ۳۰ برابر دهک اول
تفاوت درآمد و هزینه خانوار ایرانی نشان می‌دهد که درآمد برای دهک اول ۱۹.۸ و هزینه این دهک ۲۵.۴ میلیون تومان در سال است. برای دهک دهم ۵۸۴.۸ و هزینه ۴۳۲.۸ میلیون تومان است. در این مورد درآمد دهک دهم حدود ۳۰ برابر بیشتر از دهک اول است. همچنین درآمد برای دو دهک اول کمتر از هزینه است.
دهک دهم ۸.۶ برابر بیشتر از دهک اول
همچنین تفاوت در هزینه و درآمد خانوار‌های شهری استان تهران نشان می‌دهد که درآمد برای دهک اول ۷۱.۶ و هزینه این دهک ۶۸.۵ میلیون تومان در سال است. برای دهک دهم ۶۱۶.۸۳ و هزینه ۵۰۵.۶ میلیون تومان است.در این بخش درآمد دهک دهم حدود ۸.۶ برابر بیشتر از دهک اول است.
این در حالی است که طبق داده‌های هزینه و درآمد خانوار که هر ساله توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، همزمان با افزایش نرخ تورم از سال‌های ۱۳۹۷ الی ۱۴۰۱، سهم گروه خوراکی‌ها و دخانی‌ها از کل هزینه‌های خانوار‌های شهری از حدود ۲۴ درصد به بیش از ۲۷ درصد رسیده است.
درآمد دهک دهم در روستا ۱۸.۳ برابر بیشتر از دهک اول
مقایسه هزینه درآمد خانوار‌های روستایی کشور بر حسب دهک‌های مختلف درآمدی نشان می‌دهد که درآمد برای دهک اول ۱۵.۴ و هزینه این دهک ۲۴.۴ میلیون تومان در سال است. برای دهک دهم ۲۸۱.۹ و هزینه ۱۷۳.۴ میلیون تومان است. در این بخش درآمد دهک دهم حدود ۱۸.۳ برابر بیشتر از دهک اول است.
بحران در دخل و خرج ها
این آمار البته در حالی است که در تیرماه سال جاری نیز مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی هشدار داد که در صورت تداوم روند‌های اقتصادی دهه۹۰ در برنامه هفتم توسعه، سیاست‌های بازتوزیعی هم راه به جایی نخواهد برد و نرخ فقر، روندی فزاینده را تجربه خواهد کرد. بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی، تنها راه خروج از این وضعیت را، تحقق رشد اقتصادی بالا و پایدار دانست.
در این گزارش تاکید شده است که سیاستگذار باید از سیاست‌های سرکوب قیمت برای کنترل تورم دست بردارد و معضل تورم را به شکل اساسی‌تر، حل و فصل کند.
در این گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، از مشکلات سیاسی و تحریم به عنوان معضل و مانعی بر سر رشد اقتصاد ایران نام برده شده و آمده است: منابع ارزی به پاشنه آشیل اقتصاد ایران تبدیل شده و تحقق رشد پایدار در گرو تامین منابع جدید ارزی برای کشور است.
در جایی از این گزارش تصریح شده‌ است: درنهایت کشور باید به این جمع‌بندی برسد که دوران مدیریت اقتصاد با درآمد سرشار نفتی به پایان رسیده است و ساختار‌های اقتصادی به جا مانده از آن دوران باید بازطراحی شوند.
مطابق داده‌های این گزارش متناسب با هدف‌گذاری‌ها، تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۱۴۰۰ باید نسبت به ارزش تولید ناخالص داخلی در سال ۱۳۹۰، رشدی ۱۱۶ درصدی را تجربه می‌کرد حال آنکه میزان رشد فقط ۹ درصد بوده است.
کاهش یازده درصدی سرانه مصرف
مصرف خصوصی سرانه در طی دهه ۹۰ کاهشی نزدیک به ۱۱ درصد داشته است، روند درآمد خانوار وضعیت بهتری نداشته و با کاهش پس‌انداز توان تشکیل سرمایه در اقتصاد ایران به شکل چشمگیری کاهش یافته است.فرشاد مومنی، اقتصاددان چند روز پیش گفته بود فقط در کمتر سه سال از سال‌های دهه ۹۰، جمعیت فقرا دو برابر شده است.
هادی موسوی نیک، مدیرکل پیشین مطالعات رفاه اجتماعی وزارت تعاون نیز گفته، ۵۷ درصد از جمعیت ایران سوءتغذیه دارند و حداقل کالری لازم روزانه را دریافت نمی‌کنند.
بر اساس اعلام این مقام سابق وزارت تعاون، در میان این جمعیت حدود ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار بچه حضور دارند و در واقع یک فاجعه انسانی عجیب در حال اتفاق افتادن است.
موسوی نیک افزود: این وضعیت می‌تواند در آینده نظام حمایتی و بهداشتی درمانی کشور را دچار چالش‌های جدی کند. یک گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که در زمستان سال ۱۴۰۱ منتشر شد، جمعیت زیر خط فقر ایران، را بین ۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر تا ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برآورد کرده بود.
سهم خوراکی ها از کل هزینه 24 درصد
همچنین طبق داده‌های هزینه و درآمد خانوار که هر ساله توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، در مهر ماه سال جاری همزمان با افزایش نرخ تورم از سال‌های ۱۳۹۷ الی ۱۴۰۱، سهم گروه خوراکی‌ها و دخانی‌ها از کل هزینه‌های خانوار‌های شهری از حدود ۲۴ درصد به بیش از ۲۷ درصد رسیده است. طبق این داده‌ها، دهک دهم بیش از ۷۱ میلیون تومان برای تهیه خوراکی‌ها هزینه کرده‌اند. این رقم برای دهک اول ۱۳.۸۵ میلیون تومان می‌باشد. همچنین میزان مصرف مواردی مانند نوشابه و دخانیات در دهک اول، ۲ برابر مصرف شیر، و ۳.۷ برابر حیوانات دریایی (ماهی‌ها) بوده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین، گروه خوراکی‌ها نقشی اساسی در زندگی تمام مردم در سرتاسر دنیا دارد. در شرایط بحرانی مانند ویروس کرونا و یا نبرد روسیه و اوکراین، افزایش قیمت در این گروه نگرانی‌های بسیاری را برای دولت‌های مختلف به همراه داشت. مردم نیز به طور کلی افزایش قیمت‌ها در این گروه و گروه مسکن را بیشتر از سایر گروه‌ها احساس می‌کنند. چراکه این دو گروه، بیشترین سهم را در سبد مصرفی یک خانوار دارند.
همچنین با افزایش نرخ تورم، سبد مصرفی خانوار‌ها نیز تغییر می‌کند. به عنوان مثال، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد با افزایش نرخ تورم در سال‌های ۱۳۹۰ الی ۱۴۰۰، مردم مصرف مواردی مانند مرغ و گوشت قرمز را به طور قابل توجهی کاهش داده و برای جبران آن، تخم مرغ را جایگزین موارد ذکر شده کرده‌اند. همچنین مصرف روزانه کالری توسط افراد نیز در بازه ذکر شده نزولی بوده است.
سبد مصرفی خانوار با تغییر گروه‌های شغلی، و افزایش درآمد نیز تغییر میکند. افرادی که درآمد بیشتری دارند، به طور کلی مصرف بالاتری در گروه‌هایی مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی‌ها و ... دارند. در نقطه مقابل، قشر کم درآمدتر به مصرف خوراکی‌های ارزان‌تر روی می‌آورند.طبق داده‌های هزینه و درآمد خانوار که هر ساله توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، همزمان با افزایش نرخ تورم از سال‌های ۱۳۹۷ الی ۱۴۰۱، سهم گروه خوراکی‌ها و دخانی‌ها از کل هزینه‌های خانوار‌های شهری از ۲۴ درصد به ۲۷ درصد رسیده است.
طبق گزارش مرکز آمار ایران، خانوار‌های شهری در سال ۱۳۹۶ به میزان ۶ میلیون و ۶۶۳ هزار تومان، معادل با ۲۴ درصد از کل هزینه‌های خود را به گروه خوراکی و دخانی اختصاص داده‌اند. این میزان در سال ۱۴۰۱ به ۳۷ میلیون و ۶۸۲ هزار تومان، برابر با ۲۷ درصد از کل هزینه‌های خانوار رسیده است.