رئیس سازمان اورژانس کشور علت اکثر گازگرفتگی‌ها را نقص در سیستم بخاری یا آبگرمکن اعلام کرد و گفت‌ به راحتی می‌توان با رعایت اصول و هشدارهای ایمنی و کمک‌ گرفتن از یک فرد ماهر در نصب لوازم گازسوز از وقوع گاز گرفتگی جلوگیری کرد.
جعفر میعادفر در گفت‌وگو با ایسنا، درباره آمار ماموریت‌های اورژانس برای امدادرسانی به حوادث گازگرفتگی گفت: آمار ماموریت‌های اورژانس کشور در مهر و آبان سال جاری حاکی از آن است که در این مدت ۸۲۴ نفر بر اثر استنشاق گازسمی مونوکسید کربن مسموم شده‌اند. از این تعداد ۶۱۳ نفر به مراکز درمانی منتقل شده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از کاهش پنج درصدی حکایت دارد. همچنین ۱۶۷ نفر از مسموم شدگان نیز در محل درمان شدند که در این بخش هم نسبت به مهر و آبان سال قبل با کاهشی ۴۰ درصدی مواجه بودیم.
رئیس سازمان اورژانس کشور درباره آمار جانباختگان گاز گرفتگی نیز گفت: آمار نهایی از سوی سازمان پزشکی قانونی اعلام می‌شود، اما در آمار ماموریت‌های اورژانس متاسفانه ۴۴ نفر به دلیل شدت مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند که این آمار نیز نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۴۵ درصد کاهش داشته است. همچنین از ۸۲۴ نفری که با گاز مونوکسید کربن مسموم شدند سهم مردان ۴۰ درصد، سهم زنان ۵۱ درصد و سهم کودکان کمتر از پنج سال نیز ۹ درصد بوده است.
تهران؛ رکورددار مسمومیت و مرگ ناشی از گازگرفتگی
میعادفر درباره استان‌های دارای بیشترین میزان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در مهر و آبان امسال نیز گفت:‌ در این بازه زمانی بیشترین میزان گازگرفتگی در استان تهران رخ داده است،‌ در این استان ۱۷۱ نفر به دلیل استنشاق گاز سمی مونوکسید کربن مسموم شده‌اند، پس از تهران نیز استان خراسان رضوی با ۷۷ مورد و استان البرز با ۶۶ مورد دارای بیشترین سهم بروز مسمومیت با گاز مونوکسید کربن هستند.
رئیس سازمان اورژانس کشور درباره توزیع جغرافیایی بروز مرگ و میرهای ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن نیز گفت:‌ در آمار مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی نیز استان تهران با ۱۱ مورد فوتی در رتبه اول مرگ و میر قرار دارد. اما این‌بار رتبه دوم مربوط به استان اصفهان با هفت مورد فوتی است و استان خراسان رضوی و استان لرستان هریک با پنج مورد فوتی مشترکا در رتبه‌ سوم قرار دارند
وی در پاسخ به سوالی درباره محل وقوع مسمومیت با گاز مونوکسید کربن نیز گفت:‌ بیشترین گازگرفتگی در این دو ماه در منازل مسکونی رخ داده است. به‌طوریکه ۸۷ درصد از مسمومیت‌ها طی مهر و آبان سال جاری در منازل مسکونی بوده است. حدود پنج درصد از مسمومیت‌ها نیز در مراکز صنعتی، دو درصد در چادرهای مسافرتی، دو درصد در خودرو و چهار درصد نیز در سایر اماکن‌ رخ داده است.
میعادفر با بیان اینکه برابر نظر کارشناسان علت ۹۷ درصد گازگرفتگی‌ها در منازل مسکونی نقص در آبگرمکن و بخاری بوده است، گفت:‌مواردی نظیر نقص در سیستم دودکش، احتراق نامناسب و ... سبب وقوع این حوادث شده است. این نشان می‌دهد که با رعایت نکات ایمنی و همچنین استفاده از تکنسین‌های حرفه‌ای برای نصب می‌توان از این حوادث جلوگیری کرد.
وی با بیان اینکه کاهش آمار مسمومیت با گازمنوکسید کربن نباید منجر به بی‌توجهی به اصول ایمنی شود، گفت: با توجه به آغاز موج سرما در کشور احتمال افزایش موارد گازگرفتگی در آذر و دی ماه وجوددارد. از این رو لازم است که شهروندان حتما نکات ایمنی در نصب لوازم گازسوز به خصوص بخاری را رعایت کنند.
چند اقدام ساده اما مهم برای پیشگیری از مرگ خاموش
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران توصیه‌ها و هشدارهای مهمی را برای پیشگیری از گازگرفتگی به ویژه در فصل سرما ارائه کرد.
چندی پیش سید جلال ملکی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: به طور طبیعی با سرد شدن هوا میزان استفاده از وسایل گرمایشی گازسوز افزایش می‌یابد، از این رو لازم است که شهروندان نسبت به نحوه صحیح استفاده از این وسایل و همچنین علائم و نشانه‌های مسمومیت اطلاع کافی داشته باشند. از سوی دیگر عاملی که باید مورد توجه قرار گیرد، بازدیدهای دوره‌ای از تجهیزات گازسوز و گرمایشی‌است؛ چرا که آمارها نشان می‌دهد عمده حوادث گازگرفتگی مدتی بعد از نصب وسایل گازسوز رخ داده است.
آنفلوانزا یا گازگرفتگی
وی با بیان اینکه ابتدا لازم است شهروندان علائم مسمومیت با گاز منوکسیدکربن را بدانند، گفت: علایم مسمومیت با منواکسید کربن می‌تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری‌های مختلف دیده می‌شود. متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می‌کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده‌اند و تمایل به استراحت و خوابیدن پیدا می‌کنند که همین تمایل گاه منجر به خواب همیشگی آنان شده یا سبب عوارض جبران ناپذیری در بدن‌شان می‌شود.
وی با بیان اینکه ابتلای تمام افراد خانواده به علایمی شبیه به آنفلوآنزا از نشانه‌های انتشار گاز سمی منوکسید کربن در فضا است، گفت: سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی‌قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش از حد و کاهش دید از علایم عمومی مسمومیت‌ها است. علاوه بر آن داشتن حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی از جمله علایم اولیه مسمومیت در افراد به شمار می‌رود و بهتر است چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علایمی شدند، با خارج شدن از فضای آلوده یا خارج کردن هوای آلوده از فضا و جلوگیری از انتشار گاز از پیشرفت مسمومیت پیشگیری کنند.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با بیان اینکه حداکثر میزان مجاز منوکسیدکربن در یک فضا ۹پی‌پی‌ام است، اظهار کرد:‌ افزایش غلظت منوکسید کربن در فضا می‌تواند منجر به بروز علائم مسمومیت و در نهات مرگ انسان شود.
دودکش‌ها مهم‌ترین عامل گازگرفتگی
ملکی با بیان اینکه بر اساس آنالیز حوادث گازگرفتگی می‌توان گفت که دودکش‌ها سهم زیادی در افزایش ماموریت قاتل خاموش داشته‌اند، گفت: اولین نکته ضرورت نصب دودکش برای تمامی وسایل گازسوز اعم از بخاری، آبگرمکن، پکیج و ... است و به هیچ عنوان استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به ویژه در خانه و فضای بسته توصیه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه باید از نصب آبگرمکن گازی در اتاقی که به طور معمول در آن هوا جریان ندارد، خودداری شود، افزود: سوختن آبگرمکن‌ باعث کمبود اکسیژن می‌شود و می‌تواند خفگی ایجادکند. باید بازشوی نزدیک آبگرمکن گازی را کمی باز گذاشت تا در موقع کارکردن به ویژه هنگام استفاده از حمام، هوا به خوبی به آن برسد. به این نکته نیز باید توجه داشت که نصب هرگونه وسیله گازسوز در حمام مغایر اصولی ایمنی بوده و ممنوع است.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران مسدود شدن دودکش را یکی از دلایل سوخت ناقص وسایل گازسوز و انتشار گازهای خطرناک و مسموم کننده در فضا دانست و گفت: قبل از نصب بخاری یا آبگرمکن باید مسیر دودکش بررسی و از باز بودن آن اطمینان حاصل شود. همچنین همواره باید محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز بازرسی و از محکم بودن آن مطمئن شد.
به گفته وی، هر چند وقت یکبار باید کلاهک دودکش‌های وسایل گازسوز بازرسی و چنانچه کلاهک آن افتاده باشد، در محل خود نصب شود، چرا که کلاهک علاوه بر اینکه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیاء و ورود پرندگان بداخل دودکش جلوگیری می‌کند، در منظم سوختن وسیله گازسوز نیز موثرند. انتهای دودکش‌های توی کار نیز باید حداقل یک متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
وی با بیان اینکه لازم است که هوای کافی برای سوختن گاز به بخاری گازسوز برسد، گفت: وجود روزنه در زیر درها برای این منظور مفید خواهد بود، بنابراین به هیچ‌هنوان نباید روزنه زیر درها را مسدود کرد. همچنین در صورتی که سوختن بخاری ناقص باشد یا شعله آن به رنگ آبی نسوزد، باید آن را جدی گرفت، زیرا ممکن است این نقص ناشی از نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد.
دودکش را در آب نیندازید
ملکی ضمن رد تصور غلطی که درمورد فروکردن دودکش بخاری در ظرف آب وجود دارد، گفت: برخی تصور می‌کنند که اگر انتهای دودکش بخاری را در ظرف آب قرار دهند اثرات سمی آن کم می شود، در حالی که در این حالت به هیچ عنوان محصولات حاصل از احتراق نه جذب آب شده و نه در آن حل می‌شوند و با این عمل محصولات احتراق شامل co و co۲ یا از طریق بخاری یا از طریق دودکش در محیط پخش می‌شوند که این عمل بسیار خطرناک‌تر است. برخی دیگر نیز روی چراغ‌های خوراک‌پزی و گازهای شعله‌دار آجر یا سنگ قرار می‌دهند که این اقدام نیز بی‌فایده است و از اثرات گاز منوکسید کربن کم نمی‌کند.
مراقب شیلنگ‌های گاز باشید
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران شیلنگ‌های وسایل گازسوز را نیز عامل مهمی دانست و ادامه داد:‌برخی از گازگرفتگی‌ها به دلیل مسمومیت با گاز شهری است و علاوه بر آن نشت گاز می‌تواند منجر به انفجار در محیط نیز شود، به همین دلیل برای اتصال اجاق گاز و بخاری به سیستم لوله کشی باید از شیلنگ‌های لاستیکی تقویت شده که مخصوص گاز ساخته شده و دارای استاندارد هستند، استفاده شود. طول شیلنگ گاز نباید حداکثر از ۱۲۰ سانتی متر بیشتر شود و استفاده از شیلنگ‌های بلند برای رساندن گاز به نقاط مختلف منزل بسیار خطرناک است و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
وی افزود: برای محکم کردن شیلنگ‌های گاز باید از بست‌های فلزی مناسب استفاده شود و شیلنگ‌های لاستیکی را هر چند وقت یکبار بازرسی کرد تا در صورت مشاهده عیب و نقص و فرسودگی بلافاصله تعویض شود.