رکود حاکم بر بورس تا آن جاست که به گفته «مهدی بیات‌منش» کارشناس بازار سرمایه با انتقال کسری بودجه به سال آینده، شاهد رشد چشمگیری در بهار ۱۴۰۳ نخواهیم بود. طبق پیش بینی این کارشناس، چشم انداز شاخص بورس در بهار سال آینده حداقل ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد است که این میزان رشد هم ناشی از تورم سنتی ۱۰، ۲۰ درصدی در اول هر سال است.
با پایان یافتن اخبار محرکی، چون جنگ غزه که بازار سهام را برای مدتی دچار تنش کرد و منجر به سقوط شاخص کل شد، حالا دوباره روند تعادلی به بورس بازگشته است. بر این اساس در نخستین روز هفته بازار دچار ریزش و دوباره در روز یکشنبه شاخص کل وارد فاز افزایشی شد.
در پایان معاملات روز یکشنبه شاخص کل با رشد ۴ هزار و ۴۸۹ واحدی که معادل ۰.۲۲ درصد این شاخص است در سطح ۲ میلیون و ۲۴ هزار واحدی ایستاد. همچنین میانگین هم‌وزن بازار در پایان بورس روز یکشنبه، معادل دو هزار و ۹۴۱ واحد که معادل ۰.۴۲ درصد این شاخص است، افزایش ارتفاع داد و به سطح ۷۰۸ هزار و ۶۵۱ واحدی رسید.
به گفته فعالان بازار سرمایه، تحرکات بانک مرکزی در بازار دلار و اهتمام آن برای تثبیت نرخ این اسکناس همه بازار‌ها از جمله بورس را در رکود فرو برده است. روندی که تصور می‌شود با تداوم آن تا پایان سال، بورس را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد و احتمالا شاهد تغییر جدی در بورس نباشیم. این رکود تا آن جاست که به گفته «مهدی بیات‌منش» کارشناس بازار سرمایه با انتقال کسری بودجه به سال آینده، شاهد رشد چشمگیری در بهار ۱۴۰۳ نخواهیم بود. طبق پیش بینی این کارشناس چشم انداز شاخص بورس در بهار سال آینده حداقل ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد است که این میزان رشد هم ناشی از تورم سنتی ۱۰، ۲۰ درصدی در اول هر سال است.
فشار کسری بودجه امسال به بودجه ۱۴۰۳
با انتشار بخش‌هایی از بودجه سال آینده فعالان بازار سرمایه، چشم‌انداز‌هایی را درباره بورس سال ۱۴۰۳ ترسیم کردند. شماری بر این باورند که با ادامه سیاست‌های انقباضی در اقتصاد، بورس طبق همین روال به کار خود ادامه خوهد داد. یکی از مواردی که این چشم انداز را تقویت می‌کند کسری بودجه امسال است که بسیار بیشتر از تصورات دولت بود و به نظر می‌رسد بودجه سال بعد را نیز تحت فشار قرار دهد.
«مهدی بیات منش» در گفت‌وگو با اقتصاد ۲۴ ضمن اشاره به این موضوع چشم انداز خود از آینده بازار را اینطور بیان می‌کند: در حال حاضر یک مقداری کسری بودجه ناشی از درآمد محقق نشده دولت از محل فروش نفت اتفاق افتاد و باعث شد دولت به انضباط مالی و کاهش هزینه و... روی بیاورد. اگر با همین رویکرد دولت جلو برود و کسری بودجه را به افزایش پایه پولی تبدیل نکند و استقراض از بانک مرکزی و کسری بودجه احتمالیش را مدیریت کند، ما بازار باثباتی را خواهیم داشت.
به گفته او بحث دیگری که مطرح شده این است که می‌خواهند برای سال بعد از طریق انتشار اوراق و... از بازار سرمایه تامین مالی کنند. این مستلزم این است که بازار رشد کند یعنی اجازه دهند بازار از حالت تعادلی خارج و حالت هیجانی به خود بگیرد. اما اگر دولت روی شاخص و عدد تعادلی ۲ میلیون اصرار کند و در عین حال کسری بودجه را بخواهد مدیریت کند، بازار رونقی نخواهد داشت. هر چند من این را بعید می دانم، چون ما تورم سنتی ۱۰، ۲۰ درصدی را در اول هر سال داریم.
این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «در مجموع چشم انداز شاخص بورس در بهار سال آینده حداقل ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد خواهد بود. من فکر می‌کنم این روی خیلی از صنایع و شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد. بازار پتانسیل رشد خواهد داشت، کما اینکه در یکی دو سال اخیر نشان داده که شاخص به صورت مقطعی رشد دارد.»
افزایش مالیات در خدمت رشد بازار سرمایه؟
از زمانی که دولت‌ها تصمیم گرفتند فشار را از درآمد‌های نفتی برداشته و به سمت کسب درآمد از طریق مالیات روی آوردند، بحث مالیات‌ها در پیش‌نویس بودجه هر سال در مرکز توجهات قرار می‌گیرد. بودجه آینده نیز از این قاعده مستثنی نمانده است. بر این اساس درآمد مالیاتی دولت در بودجه سال آینده، ۴۹.۸ درصد افزایش داشته و برخی فعالان بازار آن را عاملی مهم برای نگرانی سرمایه‌گذاران بورس می‌دانند.
مهدی بیات‌منش با پیش شرط وجود ثبات اقتصادی در کشور، افزایش مالیات را دارای تاثیر مثبت بر بورس سال آینده می‌داند. به گفته او بازار سهام مستقیم و غیر مستقیم از افزایش نرخ مالیات متاثر خواهند شد. به هر حال بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد دولت را مالیات تامین می‌کند. اگر قرار باشد دولت رقم این تامین مالی را بالاتر ببرد، به ثبات بازار کمک می‌کند. البته اگر ما ثباتی در اقتصاد داشته باشیم باعث می‌شود بهای تمام شده خیلی از شرکت‌هایی که در بازار سرمایه هستند و تولید کرده و به بازار عرضه می‌کنند، افزایش پیدا کند و در نهایت سودآوری شرکت‌ها را بالا ببرد. ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که رشد اقتصادی ۶ ماهه اول امسال در بازار تبلور پیدا نکرد. از همین رو اگر با هم هماهنگ باشند در مجموع می‌تواند سال شکوفاتری برای بازار سرمایه باشد.
پیش بینی بورس بر اساس احتمال قطعی گاز صنایع
اگرچه بسیاری آغاز فصل سرما و احتمال قطعی گاز صنایع را تهدیدی برای بازار سرمایه شناسایی کرده‌اند، اما آنطور که از گفته‌های این کارشناس بازار سرمایه برمی‌آید، دولت احتمالا بر این مشکل فائق آید. به گفته او علاوه بر تجربه سال گذشته برای مدیریت قطعی گاز دولت امسال فاز ۱۱ عسلویه را هم فعال کرده است. قبلا به دلیل اورهال نشدن امکانات خیلی نمی‌توانستیم از این میدان مشترک با قطر بهره برداری داشته باشیم اما دولت در حال حاضر تمرکزش را روی تعمیرات آن گذاشته و فکر می‌کنم امسال هم بتواند این موضوع را مدیریت کند.