کد خبر: 1991 | صفحه ۷ | ایران و جهان | تاریخ: 30 آذر 1401
«ابتکار» تازهترین تحولات مذاکرات هستهای را بررسی میکند
چراغ سبز ایران و اروپا برای احیای برجام
گروه بین الملل - نشست بغداد ۲ در پایتخت اردن در حالی پایان یافت که شاید یکی از مهمترین حواشی آن دیدار وزیر خارجه کشورمان با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص احیای روند مذاکرات هسته ای بود. در این رابطه روز گذشته در حالی امیرعبداللهیان تاکید کرده که اگر آمریکاییها واقع بین باشند امکان حصول توافق ممکن است، پیتر استانو سخنگوی ارشد سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا گفت که در جلسه مشترک جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، درباره نحوه جمعبندی مذاکرات وین بحث و تبادل نظر شده است. در این جلسه بورل با طرف مقابل خود تعامل و پیام ها و انتظارات اتحادیه اروپا را منتقل کرد؛ همچنین جویا شد که برای پیشبرد برجام و گفتوگوها در مورد احیای برجام، به سمت جلو و جمعبندی تلاشهای جاری برای ازسرگیری اجرای کامل توافق چه کاری می توان انجام داد.
وی در پاسخ به سوالی درباره جزئیات موضوعات مورد بحث گفت: ما همیشه در تعاملات با شرکای خود جدی هستیم و همیشه به اندازه ای که لازم است برای انتقال پیام های اتحادیه اروپا در رابطه با روابط اتحادیه و ایران وقت صرف می کنیم. دیدید که خود نماینده عالی (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) گفت که روابط دو طرف رو به وخامت است و ایران در دستور کار سه نشست ماهانه اخیر وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا بوده است. وی به سوال خبرنگاری درباره پیشنهاد کننده جلسه بورل با امیرعبداللهیان و اینکه آیا این نشست با هماهنگی اتحادیه اروپا و ایالات متحده صورت گرفت، پاسخ نداد. استانو در پاسخ به سوال دیگری که ایا این جلسات ادامه پیدا خواهد کرد به بیان این نکته بسنده کرد: در دیپلماسی همواره جلسات ادامه دارند.
این صحبتها در حالی مطرح شده که میخائیل اولیانوف رئیس هیات روسیه در مذاکرات رفع تحریمها، امکان جمعبندی گفتوگوها برای ازسرگیری اجرای کامل برجام ظرف چند روز را «واقعی» توصیف اما تصریح کرد که ایالات متحده آمریکا برای ازسرگیری مذاکرات آماده نیست.
وی این مطلب را در گفتوگو با خبرنگاران مطرح کرد و افزود که نشانههای وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکا تصمیم گرفته گفتوگوها را به تاخیر بیندازد. وی تاکید کرد: «به نظر من، با توجه به اینکه به معنای واقعی کلمه چند قدم تا خط پایان باقی مانده است، این یک رفتار کاملاً غیرمسئولانه است که با بهانههای ساختگی، روند گفتوگوها را متوقف کنیم. دیپلمات ارشد روس تصریح کرد که از طریق چند تلاش دیپلماتیک امکان واقعی برای جمعبندی مذاکرات وین ظرف چند روز وجود دارد. وی اظهارات ادعایی برخی مقامهای آمریکایی مبنی براینکه مذاکرات برجام از تمرکز دولت این کشور خارج شده را «بسیار ناراحت کننده» خواند و گفت: «میخواهم امیدوار باشم که این حرف نهایی آمریکایی ها نیست.
ممکن است تحولات بر اساس خواسته ما شکل نگیرد
در همین رابطه حسن بهشتی پور، تحلیلگر مسائل بینالملل در گفت و گو با سایت انتخاب میگوید: امیرعبداللهیان در اردن با بورل ملاقات کرده است اما اینکه به نتیجه رسیده یا نه مشخص نیست. قرائن و شواهد نشان نمیدهد که شاهد تحول خاصی باشیم. مذاکرات آژانس هم در تهران انجام شد ولی نتیجه آن به صورت عمومی اعلام نشد. البته اینکه مذاکره کنیم و نشان دهیم که اهل گفت و گو هستیم، به ذات خود خوب است چراکه از نظر داخلی یک واکنش مثبتی به تحولات بازار میبینیم، هر چند دولت آقای رئیسی میگوید که مذاکرات را به سفره مردم گره نمیزنیم ولی واقعیت این است که هر زمان مذاکرات مثبت است و به نتیجه میرسد، شاهد واکنش مثبت بازار هستیم و هر زمان مذاکرات به بنبست میرسد، واکنش بازارهم منفی است. این نشان میدهد که دست غیبی نیست که این دو را به یکدیگر گره بزند. بلکه بخشی جو روانی بازار و امید به آینده است که تحت تاثیر گفت و گوها و مذاکرات خود را نشان میدهد.»
این کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به این پرسش که آیا صحبتهای کمال خرازی مبنی بر اینکه “بسیاری از مسائل که در مذاکرات بوده حل شده و الان تنها مسئله پادمان است که البته مطالب مطرحشده، مطالب قدیمی است” را میتوان به عنوان انعطاف از سوی تهران تلقی کرد، چراکه به بحث تضمین اشاره ای نشده، گفت: «بستگی دارد انعطاف را چه معنا کنیم. در وهله اول باید مسئله پادمان را باید تعریف کنیم؛ ایشان میگوید مسئله پادمان حل شده است، پادمان هم یعنی آژانس بر اساس توافقی که با ایران دارد که عنوانش ترتیبات اجرایی پیمان NPT و معروف به پادمان هستهای است، آژانس میگوید که ایران باید به سه سوال ما پاسخ دهد، در مقابل ایران هم میگوید پاسخ دادهایم ولی آژانس قانع نشده است. حال آقای خرازی میگوید که اگر این مسئله حل شود، دیگر چیزی باقی نمیماند. واقعیت این است که چیزهای مقابل یعنی طرف مقابل، بپذیرد که تعهداتش را انجام دهد. یعنی آنچه در آخرین پینشهادات بورل بوده، ظاهرا نتوانسته نظرات جمهوری اسلامی را تامین کند و مشکل فقط پادمان نبوده است.»
وی ادامه داد: «حال اگر واقعا به اینجا رسیدهایم که درصورتی که پادمان حل شود، باقی مسائل هم حل میشود، نقطه خوبی است ولی نمیدانم آیا ما به این نقطه رسیدهایم یا خیر. چراکه نه پیشنهادات آقای بورل را منتشر کردهاند و نه نظرات ایران در باره آن پیشنهادات. بنابراین نمیتوانیم اطمینان داشته باشیم که اگر مسئله پادمان حل شود، باقی مسائل هم حل است. چراکه به نظر میرسد در آن مقطع ایران گمان میکرد که جنگ روسیه و اوکراین عملا وضعیت بازار انرژی را بهم ریخته و طرف مقابل مجبور است با ایران به توافق برسد. در آن شرایط ایران تعلل میکرد برای رسیدن به توافق تا طرف مقابل حاضر به دادن امتیازهای موردنظر ما باشد. ولی متاسفانه مشخص است که این برآورد اشتباه بود و کشورهای غربی بازار انرژی را با انواع و اقسام سیاستها مدیریت کردند. حال باید ببینیم که تکلیف برآوردهای دیگرمان چه میشود.»
این تحلیلگر مسائل بینالملل ضمن تاکید بر اینکه در این شرایط بهترین کار این است که مذاکره کنیم، بیان کرد: «این مسئله راه حلی جز گفت و گو و مذاکره ندارد ولی شرایط الان با چند ماه قبل فرق کرده است؛ کسی فکر نمیکرد ظرف چند ماه اوضاع کشور به این شدت ناآرام شود. همچنان که سال گذشته هم کسی گمان نمیکرد که روسیه به اوکراین حمله کند. درواقع همه مولفهها نشان میدهد به دور از اینکه چه اتفاقی در آینده میافتد، اقدام صحیح که عبارت است از به توافق رسیدن برای حل مشکل، آن را باید انجام دهیم. به هر حال این واقعیتی است که اگر به امید آینده و تحولات آتی باشیم، ممکن است آن تحولات بر اساس خواسته ما شکل نگیرد.»