مهدی صادق عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با بیان اینکه یکی از چالش‌های مهم حوزه نرم‌افزاری در کشور، موضوع قیمت گذاری است، گفت: نرم افزارها عمدتاً در کشور ما نرم افزارهای قفل شکسته هستند و از محصولات خارجی در خیلی از حوزه‌ها استفاده می‌شود. به طور کلی ایرانی‌ها عادت براستفاده از نرم افزارهای رایگان دارند، این در حالی است که نرم افزارها در سطح جهانی خیلی گران هستند. در واقع فرهنگ رایج در کشور سبب شده تا قیمت نرم افزار پایین تلقی شود.
وی ادامه داد: از طرفی هم مجموعه‌هایی بزرگی مانند دولت که یکی از مشتریان بزرگ نرم افزار است، طبیعتاً علاقه‌ای ندارد قیمت‌ها واقعی‌تر باشد. همچنین بعضی از قوانین نانوشته مانع واقعی شدن قیمت‌های نرم افزار می‌شود. مثل قوانینی که روی معاملات متوسط یا خرد وجود دارد که این خود یک عامل بازدارنده است.
صادق با بیان اینکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تنها نهادی است که به صورت خیلی محدود در بحث قیمت‌گذاری ورود کرده است، اظهار کرد: این سازمان بحث تعرفه خدمات را سالانه ارائه می کند، ولی جالب است بدانید که همین هم رعایت نمی شود. خیلی از سازمانها، شرکت‌ها و به خصوص ارگان‌های دولتی قائل به تعرفه سازمان نظام صنفی نیستند و آن را خیلی بالا می‌دانند. در حالی که چنین نیست و نرخ خدمات واقعاً خیلی پایین است.
سازمان نظام صنفی رایانه ای باید جایگاه قوی در بازار IT داشته باشد
صادق با اشاره به دیگر مشکلاتی که حوزه نرم افزار کشور را تهدید می کند، خاطرنشان کرد: واقعیت این است که مسأله نرم افزار، صرفاً قیمت نیست. در قراردادهایی که با شرکت های نرم افزاری منعقد می شود، بندهای تعهدآور خیلی زیادی وجود دارد که این شرکت‌ها را کاملاً در معرض ضعف قرار می دهد. به عقیده بنده تنها راه حل مشکل قیمت و تعهداتی که برعهده شرکت‌های نرم افزاری در قراردادها گذاشته می شود، بحث انسجام صنفی است. شرکت ها باید با هم هماهنگ باشند. صنف باید جایگاه خیلی قوی در بازار داشته باشد و اگر نمونه، الگو و قیمتی را برای قراردادها اعلام و تعیین می‌کند، رعایت شود و شرکت‌ها خیالشان راحت باشد از اینکه می توانند محکم به آن موضوع استناد کنند. این اتفاق در گرو عملکرد شرکت‌ها و جایگاه نظام صنفی است.
نرخ‌گذاری نامناسب برای خدمات نرم‌افزاری بخش خصوصی، صنعت فاوا کشور را تهدید می‌کند.
وی در تشریح پیامدهای نرخ‌گذاری نامناسب برای شرکت‌ها گفت: بزرگترین شرکت‌ها در سطح جهانی، حوزه صنعت فناوری اطلاعات هستند. اگر نگاه اجمالی به این شرکت‌ها داشته باشیم و با صنعت فاوا کشور مقایسه کنیم، متوجه خیلی موارد خواهیم شد. اگر آماری از شرکت‌های نرم افزاری بگیرید، متوجه خواهید شد که تعداد خیلی کمی از آنها محل کارشان از خودشان است. این یعنی اینکه بنیه این صنعت، بنیه ضعیفی است. زیرا رقمی که پرداخت می‌شود، هیچ تناسبی با هزینه‌های شرکت‌ها ندارد. در واقع خیلی از شرکت‌ها فقط برای بقا دارند تلاش می‌کنند.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه ای شرایط اقلیمی، فرهنگی و لوکیشن ایران را در حوزه نرم افزار بسیار تأثیرگذار دانست و افزود: وقتی در کشور ایران کار می‌کنید و سرویسی به شرکت‌ها و سازمان‌های ایرانی می‌دهید، می‌توانید مزایای زیادی داشته باشید. قطعاً تکنولوژی ICT در سطح جهانی و در بازار ایران تأثیرگذار است. مخاطب ایرانی خیلی راحت مشتری تکنولوژی جدید است. خیلی از سازمان‌ها و شرکت‌ها به دلایل فرهنگی، عدم آموزش و عدم اطلاع به سراغ تکنولوژی تأثیرگذار در کسب و کار خود نرفتند.
وی با تأکید بر اینکه ICT یک زیرساخت مهم برای رقابت است، خاطرنشان کرد: اگر در سطح کلان رقابت در یک حوزه‌هایی بی معنا یا ضعیف باشد، به طور طبیعی نیاز به استفاده از تکنولوژی برای بهره‌وری بالا هم به چالش کشیده می‌شود. این هم نکته مهمی است، شما زمانی به سمت ICT می‌روید که می‌خواهید رقابت پذیرتر باشید، اما گاهاً در اقتصاد ایران کلاً موضوع رقابت از سطح دیگری منتفی می‌شود و به طور طبیعی اثرکرد ICT را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.
صادق در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ایران خدمات نرم افزاری از خارج خریداری می کند؟ گفت: این موضوع به خاطر تحریم، مسائل فرهنگی و زبان خیلی زیاد نیست. بیشتر محصولات نرم افزاری خریداری شده، محصولات پایه ای مثل سیستم عامل‌هاست.
وی تصریح کرد: یکی از نکات قابل توجه این است که چون در نرم افزارها مواد اولیه و واردات معنا ندارد، همیشه برای مصرف‌کنندگان این سوال پیش می‌آید که چرا قیمت آن افزایش پیدا کرده است. مشکلات عمده‌ای که در هزینه‌های عمومی، نیروی انسانی و مهاجرت وجود دارد به شدت حوزه نرم افزار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یعنی قطعاً مهاجرت حوزه سخت افزار را خیلی کمتر از نرم افزار تحت تأثیر قرار می‌دهد. اینها مشکلات عدیده‌ای است که شرکت‌ها با آن مواجه می‌شوند.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ادامه داد: چون دولت و شرکت‌های دولتی یک مشتری بزرگ در صنعت نرم‌افزار هستند، وقتی که مشکلات بودجه‌ای پیش می‌آید، معمولاً فشار روی حوزه نرم افزار خیلی خیلی بیشتر است، چون همه می‌دانند سخت‌افزار را از یک قیمت پایین‌تر نمی‌توانند بخرند و کسی ارائه نیز نخواهد کرد. اما به نرم افزار می‌توانند فشار بیاورند و اتفاقی که می‌افتد این است که شرکت‌ها از سودشان کم می‌شود و گاهاً هزینه تمام شده کار را نمی‌توانند تأمین کنند. متأسفانه همان قراردادهایی که بسته می‌شود، پرداخت‌ها به شدت دیر انجام می‌شود و با انواع و اقسام معضلات در بحث پرداخت‌ها مواجه هستیم. گاهی اوقات شرکت‌ها پروژه‌ای را قرارداد می‌بندند و پول خود را دو، سه یا چهار سال بعد دریافت می‌کنند که عملاً ارزشی برایشان ندارد.
صنعت نرم افزاری کشور با چالش تعدد اخذ مجوزهای مختلف مواجه است
صادق به مشکلات دریافت گواهی استاندارد اشاره و تصریح کرد: صنعت نرم افزار هم مثل بیشتر صنایع کشور با مجوزهای مختلف درگیر است. چند سازمان نظارتی که وحدت رویه هم ندارند، شرکت‌ها را با تعدد اخذ مجوز که خیلی وقتها همپوشانی دارند، مواجه می‌کند. این موضوع چالشی را برای صنعت نرم افزار ایجاد کرده است. موضوع امنیت در چند سال اخیر خیلی جدی شده است. حتماً در جریان موضوع افتا و مشکلاتی که هست قرار دارید. درخصوص کنترل امنیت الزاماتی ایجاد می کند. صنعت نرم افزار به روش ارزیابی این امنیت خیلی نقد دارد. نه به این معنا که ما نیاز به آدیت امنیت نداریم، به نظر می‌توانست از روش بهینه‌تر و مؤثرتر استفاده کند.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه ای ادامه داد: از طرف دیگر تعداد آزمایشگاه‌هایی که برای این کار در نظر گرفته شدند، به شدت کم است. یعنی اکثر شرکت‌ها در صف‌های طولانی، ماه‌ها و بعضاً سالها انتظار می‌کشند که این کار انجام شود. این رویه می‌توانست خیلی هوشمندانه‌تر و مؤثرتر باشد، در واقع به نوعی باشد که دولت در بحث امنیت بتواند الزاماتش را پایش و رعایت کند و همچنین شرکت‌ها در یک سیکل منطقی بتوانند این کار را انجام دهند. از طرفی دیگر، الزامهای شدیدی روی سازمان‌های استفاده کننده وجود دارد که گاهاً نمی‌توانند قراردادها را ببندند یا تمدید کنند. همچنین نمی‌توانند پول پرداخت کنند. از این سمت شرکت‌ها در صف‌های طولانی آزمایشگاه‌ها قرار می‌گیرند و تبدیل به ددلاک می‌شود که عملاً همه کارها قفل شده است.