کد خبر: 20780 | صفحه ۱۱ | ایران و جهان | تاریخ: 29 آذر 1402
« ابتکار» نشست دورهای درباره قطعنامه ۲۲۳۱ را بررسی میکند
کشمکش برجامی در شورای امنیت
گروه بین الملل - در جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ که سند قانونی توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی در سال ۲۰۱۵ است، نمایندگان به بیان ارزیابیهای خود از پایبندی ایران به این قطعنامه پرداختند که با ادعاهایی نیز درباره فعالیتهای هستهای ایران، همکاریهای دفاعی آن با برخی کشورهای شریک و نقش آن در منطقه همراه بود.
طبق گزارشی که از این جلسه در وبگاه سازمان ملل منتشر شده است، رزماری دیکارلو، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل گزارش داد که دبیرکل هنوز توافق هستهای (برجام) را بهترین گزینه در دسترس برای اطمینانیابی از صلحآمیز بودن ماهیت برنامه هستهای ایران میداند.
او همچنین گفت که بازگردانی اقدامات ناسازگار با تعهدات برجامی توسط ایران و لغو تحریمهای نفتی ایران طبق توافق از سوی آمریکا ضرورت دارد.
در ادامه، دیکارلو گفت که هیات آمریکا اطلاعاتی را به اشتراک گذاشته و مدعی شده است که شواهد آشکاری از تحویل پهپادها توسط ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین دارد که البته نمایندگان ایران و روسیه استدلال خود را در رد این ادعا بیان کردند.
معاون دبیرکل سازمان ملل همچنین اشاره کرد که رژیم صهیونیستی با ارسال نامههایی به این نهاد بینالمللی مدعی شده پهپادها، موشکهای کروز و بالستیک استفاده شده در حملات نیروهای مسلح یمن علیه رژیم صهیونیستی در ماه اکتبر و نوامبر از سوی ایران به آنها عرضه شده است و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ محسوب میشود.
او همچنین بیان کرد: سازمان ملل به درخواست خود از اعضا برای نشان دادن حداکثر خویشتنداری و طی تمامی مسیرهای دیپلماتیک برای احیای توافق هستهای ادامه میدهد.
در ادامه، بیورن اولاف اسکوگ ، نماینده اتحادیه اروپا مدعی شد که توسعه برنامه هستهای ایران که آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز آن را گزارش کرده است، «انحراف جدی» از تعهدات برجامی محسوب میشود.
به گزارش ایسنا، اسکوگ با اشاره به افزایش ظرفیت غنیسازی ایران، مدعی شد که در این بین، روابط ایران با آژانس بدتر شده است.
او همچنین به آسیبهای اقتصادی ناشی از اعمال تحریمهای «یکجانبه» آمریکا بر ایران اشاره کرد که پس از خروج آن از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸ اعمال شدند. نماینده اتحادیه اروپا افزون بر این، با تکرار ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین و عرضه پهپادها به روسیه آن را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ دانسته و گفت: ایران باید همکاری خود با کشوری را پایان دهد که تمامی اصول منشور سازمان ملل را نقض کرده است.
او با اشاره به این که توافق هستهای نقشی اساسی در برقراری ثبات در خاورمیانه دارد، گفت که تمامی طرفین توافق هستهای باید بدون تاخیر، گفتوگوها را برای احیای توافق هستهای از سر بگیرند.
جان کلی، معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل مدعی شد که ایران به انجام دادن اقدامات «تحریکآمیز» ادامه میدهد و «عامدانه»در فعالیتهای راستیآزمایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران ایجاد اخلال میکند.
کلی با نادیده گرفتن اقدامات یکجانبه و غیرقانونی کشورش در زمینه توافق هستهای گفت که ایران باید اقداماتی برای جلب اعتماد بینالمللی انجام بدهد و اقدامات تحریکآمیز خود را متوقف کند.
او همچنین از بررسی نشدن ادعای واشنگتن مبنی بر عرضه پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین در دبیرخانه سازمان ملل ابراز ناامیدی کرده و گفت ایران به دنبال کسب تسلیحاتی به ارزش میلیاردها دلار از روسیه است که نقض قطعنامههای سازمان ملل محسوب میشود و شورای امنیت باید آن را محکوم کند.
در ادامه، گنگ شوانگ، نماینده هیات چین تاکید کرد که برجام تنها مسیر درست برای حلوفصل مسئله هستهای ایران است.
شوانگ با اشاره به آمریکا به عنوان «آغازگر بحران هستهای ایران»گفت که این کشور باید مسئولیتهای خود را بشناسد و تمامی تحریمهای یکجانبه و اقدامات بلندمدت علیه ایران را لغو کند.
او همچنین از اعضا خواست که موضوع مذاکرات هستهای ایران را برای رسیدن به اهداف ژئوپولیتیکی به مسائل دیگر مرتبط نسازند.
واسیلی نبنزیا، نماینده هیات روسیه خروج آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸ را عامل اجرایی نشدن توافق هستهای دانست.
نبنزیا همچنین، گفت: اقدام انگلیس، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا را برای حفظ یکجانبه محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران را که در ۱۸ اکتبر تاریخ آن به پایان میرسید، به اندازه اقدامات آمریکا «مخرب» است.
نماینده روسیه همچنین گفت که هیچ شواهد قانعکنندهای برای اثبات ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین ارائه نشده است، چراکه هیچ اقدام ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ در این زمینه از سوی ایران و روسیه انجام نگرفته است.
امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل نیز گفت در حالی که ایران دائما، برای احیای توافق هستهای در تلاش بوده است، آمریکا و اتحادیه اروپا مصمم هستند که به تعهداتشان ذیل توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ عمل نکنند.
ایروانی اشاره کرد که در پی خروج آمریکا از توافق هستهای، ایران اقداماتی جبرانی برای برقراری تعادل در تعهدات متقابل ذیل توافق انجام داد و این اقدامات به محض لغو تمامی تحریمها به شیوهای قابل راستیآزمایی، به حالت قبل بازگردانده خواهد شد.
او بر برخورداری ایران از حق غنیسازی اورانیوم برای اهداف مسالمتآمیز، طبق توافق هستهای، تاکید کرد.
نماینده ایران تلاشها برای مرتبط دانستن به کار رفتن پهپادها در جنگ اوکراین با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را «گمراهکننده و به کلی، بیاساس» تلقی کرد.
در بخش دیگری از این جلسه، الکساندر اولمدو، نماینده فرانسه مدعی شد که ایران در مدت ۴ سال گذشته، در حال تخطی از تعهدات برجامی خود و تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ بوده است که در مدت شش ماه گذشته بدتر شده است.
اولمدو همچنین به افزایش ظرفیت غنیسازی اورانیوم در ایران اشاره کرده و مدعی شد که ایران همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کاهش داده است.
نماینده فرانسه مدعی شد که ایران اقدام به انتقال پهپادهای جنگی، از جمله به روسیه کرده است که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ ممنوع است.
او «توسعه برنامه هستهای و موشکهای بالستیک ایران» را «به شدت جدی» تلقی کرد.
ریکاردا کریستیانا چاندا، نماینده هیات سوییس خواستار همکاری «دقیق، شفاف و بدون ابهام» ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و پایبندی کامل ایران به تعهدات برجامی شد.
او با ادعای این که شواهدی مبنی بر انتقال موشکهای بالستیک و پهپادها از ایران به کشورهای طرف سوم، از جمله، یمن و روسیه وجود دارد، در این باره ابراز نگرانی کرده و گفت «تحولات اخیر در منطقه تاکیدی بر میزان اثرگذاری این انتقال (تسلیحات) بر توسعه درگیریها» است.
در ادامه جلسه شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱، جیمز کاریوکی، نماینده انگلیس با ادعای این که ایران از احیای توافق هستهای خودداری کرده است، گفت که به دنبال آن، برنامه هستهای ایران توسعه یافته است.
ادعای کاریوکی مبنی بر خودداری ایران از احیای توافق هستهای در حالی مطرح میشود که ایران تاکید کرده است در صورتی که طرفین توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی «خوب» در مذاکرات وین برای لغو تمامی تحریمها است که در راستای منافع ملی ایران باشد.
اما طرفین غربی با وجود پیشرفتهایی که در مذاکرات وین حاصل شده بود، این مذاکرات را با گره زدن به مسائل داخلی ایران و ادعای حمایت نظامی آن از روسیه در جنگ اوکراین، از مسیر اصلی خود خارج کردهاند.
کاریوکی با دفاع از سیاست تحریمی این کشور و اتحادیه اروپا علیه ایران، گفت که کشورش تماما، نسبت به تلاشهای دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به یک سلاح هستهای متعهد است.
این در حالی است که ایران تاکید کرده است تولید و بهکارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی آن ندارد و برنامه هستهای آن، صرفا، صلحآمیز است.
نماینده انگیس ادعای انتقال موشک و پهپاد از سوی ایران به گروههای مسلح در یمن، عراق و سوریه را تکرار کرده و آن را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ دانست.
شینو میتسوکو، نماینده ژاپن نیز درباره فعالیتهای هستهای ایران، از جمله افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده آن با خلوص بالا، ابراز نگرانی کرده و گفت که کشورش تلاشهای دیپلماتیک ردهبالایی برای انجام شدن اقدامات سازنده از سوی ایران انجام داده است.
او تاکید کرد که «دیپلماسی تنها راه رسیدگی به این مسئله است و ژاپن از تمامی طرفین میخواهد عمل به تعهداتشان نسبت به حلوفصل مسائل باقیمانده را از سر بگیرند.»
افزون بر این، سرجیو فرانکا دانیز، نماینده برزیل از خروج آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸ و پاسخ ایران ابراز تاسف کرده و گفت که کشورش از آن موقع نگران وضعیت برجام بوده است.
او بیان کرد که جامعه بینالمللی نباید بپذیرد که هیچ پاسخ چندجانبه یا دیپلماتیکی برای مسئله هستهای ایران وجود ندارد.
نماینده برزیل تاکید کرد که هرگونه چارچوب جدید برای پرداختن به این مسئله باید با قطعنامهای از سوی شورای امنیت همراه باشد.
نماینده آلمان نیز در این جلسه درباره سطح غنیسازی اورانیوم در ایران ابراز نگرانی کرده و مدعی شد که اگر این رویه ادامه پیدا کند، ایران مواد شکافتپذیر کافی برای تولید سه بمب هستهای را در اختیار خواهد داشت.
او مدعی شد که ایران در همکاریهایش با آژانس بینالمللی انرژی اتمی مانعتراشی میکند.
نماینده این کشور اروپایی ادعای غرب مبنی بر عرضه پهپادها از سوی ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را نیز تکرار کرد.
محمد عیسی ابوشهاب، نماینده امارات متحده عربی نیز با ادعای این که توجیه صلحآمیز بودن اقدامات هستهای ایران در مدت ۴ سال گذشته دشوار است، خواستار همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از جمله دادن دسترسی به محلهای لازم، پاسخ به سوالات باقیمانده و ارائه سوابق و مدارک نظارتی شد.
او همچنین مدعی شد که طبق گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل، نیروهای مسلح یمن از ایران تسلیحات دریافت میکنند.
ایران بارها ادعای کشورهای منطقه و کشورهای غربی را درباره ارائه تسلیحات به نیروهای مسلح یمن رد کرده است.
توضیحات نماینده ایران در سازمان ملل
در همین رابطه سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل نسبت به رفتار غیرحرفهای، غیرقانونی و سیاست زده دبیرخانه سازمان ملل انتقاد کرد.
به گزارش ایسنا، امیر سعید ایروانی در این نشست که تحت عنوان «عدم اشاعه: اجرا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵)» برگزار شد تاکید کرد: برخلاف ادعاهای بی اساس، ایران پیوسته تعهد خود را به تقویت صلح و امنیت در منطقه نشان داده است. هیچ فرد، گروه یا کشوری به دستور ایران عمل نمیکند و به این ترتیب، ما مسئول رفتار هیچکس در منطقه نیستیم.
وی در ادامه افزود: از زمان نشست قبلی شورا، جمهوری اسلامی ایران به طور مداوم برای احیای برجام تلاش کرده است. با این وجود، علیرغم حسن نیت و تلاش ما، طرف های دیگر تاکنون هیچ گام ملموسی برنداشته اند. نه ایالات متحده و سه کشور اروپایی، صادقانه و مصمم به پایان دادن به عدم اجرای قابل توجه تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ نیستند. طبق معمول، امروز آنها با نادیده گرفتن عمدی دلایل اصلی وضعیت فعلی برجام، تلاش کردند تا روایت را تغییر دهند، جای قربانی و مقصر را تغییر دهند، کمپین اطلاعات نادرست به راه بیندازند و وارد بازی مخرب سرزنش کردن طرف دیگر شوند. شایان ذکر است طرفی که از برجام خارج شد، آمریکاست نه ایران!
ادعای تروئیکای اروپایی
لازم به ذکر است، انگلیس، فرانسه و آلمان پس از برگزاری نشست دورهای شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ و بررسی شانزدهمین گزارش دبیرکل درباره اجرای این قطعنامه و برجام بیانیهای مشترک منتشر و در آن ادعاهای بیاساس و خصمانه خود درباره ماهیت برنامه هستهای ایران را تکرار کردند.
این کشورها در این بیانیه بدون اشاره به کارشکنیهای خود در اجرای تعهداتشان بهعنوان امضا کنندگان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران را به نقض تعهدات هستهایاش ذیل این توافق متهم کردند و مدعی شدند که ایران هیچ توجیه غیر نظامی برای ذخیره اورانیوم غنی شده خود که اکنون طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی بیش از ۲۰ برابر حد تعیین شده در برجام است، ندارد.
با وجود همکاری دائمی و کامل ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، آنها در ادامه این بیانیه مدعی شدند که فقدان همکاری درست تهران با آژانس اتمی بر روند فعالیتهای دیدهبان هستهای سازمان ملل برای راستیآزمایی ماهیت برنامه هستهای ایران تاثیر گذاشته و معماری جهانی عدم اشاعه هستهای را تضعیف کرده است.
انگلیس، فرانسه و آلمان با تاکید بر این ادعای واهی خود خواستار همکاری کامل و به موقع ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی شدند.
این کشورها همچنین ادعای بیاساس و اثبات نشده غرب و آمریکا را مبنی بر اینکه ایران از روسیه در جریان جنگ این کشور با اوکراین از مسکو حمایت نظامی میکند و پهپاد در اختیار آن میگذارد، تکرار کردند.
آنها در ادامه با طرح این ادعا که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ایران را از انجام آزمایشهای موشکی بالستیک و توسعه برنامه موشکیاش بازمیدارد، مدعی شدند که جمهوری اسلامی ایران بهطور مکرر این الزامات خود را زیر پا گذاشته و این امر مستلزم بررسی دقیق است، زیرا محدودیتهای قطعنامه ۲۲۳۱ بر برنامه موشکی ایران بهطور خودکار در ۱۸ اکتبر برداشته شد.
تروئیکای اروپا در بخش پایانی این بیانیه با تاکید بر اینکه آنها همچنان متعهد به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای هستند، ادعا کردند: ما بار دیگر بر عزم خود برای یافتن راهحل دیپلماتیک برای موضوع هستهای ایران تاکید میکنیم که تلاشهای پیگیر ما در این زمینه، آن را نشان داده است.
ادعاهای واهی غرب علیه فعالیتهای هستهای ایران در حالی تکرار میشود که مقامات کشورمان بارها هرگونه ادعا در این زمینه را رد و تاکید میکنند که برنامه هستهای کشور ماهیت کاملاً صلحآمیز دارد و ایران هرگز به دنبال دستیابی به ظرفیت تولید سلاح هستهای نبوده و نیست.
امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت با عنوان «عدم اشاعه: اجرا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵)» که شامگاه دوشنبه ۲۷ آذرماه ۱۴۰۲ به وقت محلی در نیویورک برگزار شد، آمریکا و طرفهای اروپایی برجام را مسئول وضعیت موجود پیرامون این توافق به دلیل موارد متعدد «عدم اجرای قابل توجه» تعهداتشان تحت برجام و همچنین نقض مستمر و سیستماتیک تعهدات حقوقی صریح بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ دانست.
وی علاوه بر این تاکید کرد که بنبست کنونی در مذاکرات وین برای احیای برجام صرفاً ناشی از فقدان اراده سیاسی از سوی ایالات متحده و تروئیکای اروپا است که ناشی از ملاحظات سیاسی داخلی آنها است.