کد خبر: 21298 | صفحه ۶ | جهان ورزش | تاریخ: 07 دی 1402
حتی کاهش وابستگی به درهم نیز ممکن نیست
تحریک مضاعف فنر ارزی در سال ۱۴۰۳
با نزدیک شدن به پایان سال و افزایش سنتی تقاضای ارز در این دوره انتظار میرفت قیمت دلار افزایش پیدا کند، اما با روندی که بازارساز از ابتدای امسال در پیش گرفته به نظر میرسد موتور ارزپاشی پرقدرتتر از قبل در حال فعالیت است. در روزهای اخیر نرخ دلار در کف ۵۰ هزار تومان تثبیت شده و حتی به سمت پایینتر میل پیدا کرده است. بر این اساس دلار برای چندمین بار در هفتههای گذشته وارد کانال ۴۹ هزار تومانی شد، اما هر بار بیش از یک روز توان ماندگاری در این کانال را نداشته و دوباره به سطح ۵۰ هزارتومانی بازمیگردد.
دلارزدایی؛ اقدامی متوهمانه و پوپولیستی
«سجاد بوربور» تحلیلگر بازارهای مالی در این باره به اقتصاد ۲۴ میگوید: واژه دلارزدایی یک واژه خنده دار و متوهمانه است. ما به آن دلیل میخواستیم دلار زدایی کنیم که اقتصادمان خیلی به دلار گره خورده است و وقتی دلار رشد میکند اقتصاد ما خیلی آسیب میبیند. اما تصور کنیم دلار را حذف کردیم و به جایش یورو و یوان و درهم آوردیم. اما وقتی ما شرایطمان تورمی است و واحد پول ما افت میکند، هر ارز دیگری در مقابل ریال رشد میکند. اینجاست که باید بگوییم که این دلار نیست که عامل تورم است، بلکه این تورم است که دلار را رشد میدهد. نه دلار بلکه هر ارز دیگری مثل یورو. پس این اتفاق کاملا پوپولیستی است. از همین رو دلیل حذف دلار از سبد ارزهای مسافرتی بیشتر به دلیل خالی بودن دست دولت برای دادن ارز است و احتمالا برای روز مبادا ارز را نگه داشتهاند.
کاهش وابستگی به درهم امارات ممکن است؟
به گزارش اقتصاد ۲۴ در زمانی که بحثها بر سر دلارزدایی از اقتصاد ایران بالا گرفته، مناقشه ایران با امارات بر سر جزایر تنبکوچک، تنببزرگ و ابوموسی نیز مطرح شده و در این میان امارات دست روسیه را در پشت سر خود دارد. این اتفاق نگرانیهایی را در میان معاملهگران ارزی به همراه داشت و بر این اساس برخی تحلیلگران نزدیک به بانک مرکزی اعلام کردند ایران باید از وابستگی خود به درهم امارات بکاهد. اما این امر ممکن است؟
به گفته سجاد بوربور همه کشورهای دنیا به دلار وابسته هستند، ولی کشورهای منطقه خلیج فارس، هم به دلار و هم به درهم وابستهاند. ما باید با یک کشوری مراوده اقتصادی داشته باشیم. چه کنیم که کشور مهمی مثل امارات که با او وزن زیادی تجارت خارجی داریم با درهم و دلار کار میکند؟ خب اگر قرار باشد جفت این دو ارز را حذف کنیم با هیچ کشوری نمیتوانیم کار کنیم، مگر اینکه با کشورها مثل قرون وسطی مبادله کالا به کالا انجام دهیم!
توان ارزی دولت مثل دهه هشتاد نیست
بر اساس آخرین گزارش بانک جهانی، ایران در سال ۲۰۲۳ انتظارات تورمی را کاهش داده و موفق شده است نرخ ارز را نیز کنترل کند. اما آیا این به معنای تایید و موفقیت بانک مرکزی در سیاستهای ارزی است؟
سجاد بوربور در پاسخ به این سوال به اقتصاد ۲۴ میگوید: تورمی که در همه کالا و خدمات مینشیند، روی نرخ ارز هم باید اعمال شود. در حال حاضر هم مانند دهه هشتاد دولت میتواند نرخ ارز را سرکوب کند. ما در آن سالها دیدیم که نرخ ارز سالی ۳ درصد رشد میکرد، ولی تورم ۱۵ درصد بود. چرا؟ چون دست دولت برای دلارهای نفتی باز بود. ما در سال ۸۹ و ۹۰ بالای ۲۰۰ میلیارد دلار نفت فروختیم. در حال حاضر دولت مثل دهه هشتاد آن توان ارزی را ندارد. از سویی در حال حاضر نقدینگی کشور حدود ۷ هزار هزار میلیارد تومن (۷ هزار همت) است. با وجود چنین نقدینگی و یک رشد اقتصادی ناپایدار ۳.۵ درصد نرخ ارز باید همین حدود ۵۰ تا ۵۱ تومان باشد. درست است که این اتفاق به خاطر کاهش انتظارات تورمی است، ولی آیا بانک مرکزی میتواند برای همیشه این سیاست را حفظ کند؟ به گفته این کارشناس درست است که شتاب رشد نقدینگی کاهنده است، ولی از یک طرف پایه پولی دارد تارگتهای گذشته خود را میزند و همین الان هم زده است. پایه پولی به شدت رشد کرده و آتش زیر خاکستر شده است. از آن طرف پول در اقتصاد بسیار زیاد شده است.
سجاد بوربور در ادامه تصریح میکند: واقعیت این است که آینده، آبستن حوادثی است که الان هم دارد خودش را نشان میدهد. مثل رشد پایه پولی و کم بودن چرخش پول در اقتصاد، به آن معنا که ضریب تکاثری یا ضریب فزاینده پولی کاهش پیدا کرده است.