گروه بین الملل- وزیر امور خارجه آمریکا در نشست اقتصادی داووس، پاره کردن توافق هسته‌ای ایران از سوی ترامپ را «یک اشتباه بزرگ» تلقی کرد. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه و در پاسخ به پرسش‌های «توماس فریدمن» ستون‌نویس روزنامه نیویورک‌تایمز در نشست داووس، درباره مسائل مختلفی از جمله اوضاع در منطقه غرب آسیا، برنامه هسته‌ای ایران، روابط آمریکا با چین و جنگ اوکراین اظهارنظر کرد.
وزیر خارجه آمریکا در این نشست با اشاره به اینکه برنامه هسته‌ای ایران در زمان اجرای برجام محدود شده بود، گفت: به نظر من خروج از توافق هسته‌ای ایران یک اشتباه بزرگ بود. ما برنامه هسته‌ای ایران را داخل یک جعبه قرار داده بودیم.
بلینکن با اشاره به خروج دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ گفت: از زمانی که این توافق کنار گذاشته شد، از این جعبه خارج شده است. در حال حاضر، به دلیل این که دیگر این توافق را نداریم، در موقعیتی قرار داریم که نمی‌خواستیم در آن باشیم.
دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ با ناقص تلقی کردن توافق هسته‌ای، به طور یک‌جانبه از آن خارج شده و ضمن بازگرداندن تحریم‌های پیشین علیه ایران، تحریم‌های متعددی را علیه آن اعمال کرد.
«جو بایدن» رییس‌جمهور آمریکا پس از پیروزی در انتخابات ۲۰۲۱، اعلام کرد که بازگشت به توافق هسته‌ای را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است.
مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین در مارس ۲۰۲۲ میان اعضای کمیسیون مشترک برجام، ایران و به طور غیرمستقیم با آمریکا آغاز شد.
به رغم پیشرفت‌هایی که در این مذاکرات انجام شده بود، شرکای غربی مذاکرات با گره زدن روند آن به موضوعات فرابرجامی، از جمله ادعای حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین، ادعایی که از سوی تهران و مسکو رد شده است، همچنین با مداخله‌جویی در امور داخلی ایران به بهانه حمایت از حقوق بشر، این مذاکرات، با وقفه‌ای طولانی روبه‌رو شد.
با این وجود، ایران تاکید کرده در صورتی که طرفین مقابل حسن نیت و اراده سیاسی نشان دهند، آماده نهایی کردن «توافقی خوب» در این مذاکرات برای لغو کلیه تحریم‌ها است که در راستای منافع ملی ایران باشد.
نمی‌گوئیم که ایران سلاح هسته‌ای دارد
صحبت‌های وزیر خارجه آمریکا در حالی بیان شده که اخیراً مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان اینکه «ایران به پیشروی در برنامه غنی‌سازی خود ادامه می‌دهد» مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران همچنان بر سر راه بازرسی‌های هسته‌ای در این کشور مانع‌تراشی می‌کند.
به گزارش ایسنا، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه نشنال نیوز گفت جمهوری اسلامی ایران با برنامه غنی‌سازی اورانیوم خود به سرعت به جلو پیش می‌رود.
درحالی‌که ایران همواره به تعهدات خود ذیل معاهده‌های بین‌المللی و همچنین توافقات خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل کرده است، گروسی در ادامه این مصاحبه تاکید کرد که تهران باید به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) که آن را امضا کرده است، پایبند باشد.
وی مدعی شد ایران تنها کشور غیرهسته‌ای است که اورانیوم را در این سطح بسیار بسیار بالا غنی‌سازی می‌کند که بسیار نزدیک به درجه تسلیحاتی است.
رئیس دیده‌یان هسته‌ای سازمان ملل همچنین اظهار کرد: من نمی‌گویم آنها سلاح هسته‌ای دارند، من می‌گویم که این، کاری حساس است و هنگامی که شما این کار را انجام می‌دهید، می‌بایست قوانین را رعایت کنید.
گروسی گفت که پافشاری ایران برای غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بالا در شرایطی است که تنش‌های بزرگی در خاورمیانه وجود دارد و جنگ در غزه به دشمنی با اسرائیل و متحدانش دامن می‌زند.
مدیرکل آژانس اتمی خاطر نشان کرد که با این حال، مسیر گفت‌وگو با ایران همچنان باز است.
وی با بیان اینکه «برنامه‌ هسته‌ای ایران در حال پیشروی با اهداف بلندپروازانه است» گفت: ما در برابر آن قرار نداریم اما می‌گوییم که نظارت بازرسی‌های بین‌المللی، یعنی آژانس بین المللی انرژی اتمی باید متناسب با این فعالیت‌ها باشد.
گروسی با تکیه بر ادعای بی‌اساس خود مبنی بر عدم پیروی ایران از تعهدات هسته‌ای‌اش گفت که حتی اگر برنامه هسته‌ای ایران برای استفاده غیرنظامی باشد، این کشور به تعهدات خود پایبند نیست.
وی تصریح کرد: ایران عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است، بنابراین آنها باید به این تعهد پایبند باشند. ایران باید خیلی بیشتر از آنچه که اکنون انجام می‌دهد، انجام دهد.
رافائل گروسی در ادامه به تصمیم چندی پیش مقامات ایران مبنی بر عدم صدور مجوز برای ادامه فعالیت چند بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کشور اشاره و بیان کرد: تهران همچنان بر اساس ملیت، بازرسان خاصی را از دسترسی به تأسیسات خود منع می‌کند. البته این برخلاف روح کار ما است. این بسیار بسیار غیر سازنده است.
جمهوری اسلامی ایران اخیراً نام چند تن از بازرسان تبعه سه کشور اروپایی را که به‌طور مرتب رفتار سیاسی تند علیه ایران دارند از فهرست بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران حذف کرد و مجوز ادامه فعالیت آنها را تمدید نکرده است که این امر با واکنش آژانس اتمی مواجه شد.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران پیش از این درباره شایعات مربوط به اخراج بازرسان هسته‌ای آژانس خاطر نشان کرد: کسی اخراج نشده است. بازرسان تبعه سه کشور اروپایی که مرتب رفتار سیاسی تند علیه جمهوری اسلامی دارند را از لیست حذف کردیم. اصلاً سه یا چهار نفر از آنان چندین سال است به ایران نیامده‌اند. آژانس انرژی اتمی ۱۲۷ بازرس تأییدشده در ایران دارد و این چند نفر، عددی نسبت به کل بازرسانی که در ایران دارد، نیست.
وی افزود: این رفتار سیاسی و عملیات روانی است که انجام می‌دهند. فشار آنان این است که ایران یک‌طرفه همه مفاد برجام را اجرا کند و آنان هیچ‌گونه از تعهدات خود را انجام ندهند.
اسلامی همچنین تصریح کرد: فعالیت ما طبق ضوابط آژانس است و همه فعالیت‌های ما تحت نظارت آژانس قرار دارد. هیچ بخشی از فعالیت‌های ما دور از دسترس و اطلاع آژانس نیست. قانون اقدام راهبردی بر ما برای لغو تحریم‌ها حاکم است، هر زمان که تحریم‌ها را لغو کنند طبیعی است که ما هم تمام مفاد برجام را اجرا می‌کنیم.
ابتکار سلطان عمان همچنان روی میز است
علاوه بر این حسین امیرعبداللهیان که به منظور شرکت در اجلاس داووس به سوئیس سفر کرده است، در دیدار با وزیر خارجه این کشور در خصوص برجام گفت: ابتکار سلطان عمان همچنان روی میز است. وی بر پایبندی ایران به مسیر مذاکره تاکید و حمایت سیاسی سوئیس از روند مذاکرات را با اهمیت دانست.
امیرعبداللهیان همچنین بر سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در خصوص فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای تاکید و همچنین تداوم همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را سیاست روشن و قطعی ایران توصیف کرد.
وزیر خارجه کشورمان در ادامه گفت و گوهای خود با مقامات غربی در حاشیه اجلاس داووس در دیدار با همتای اسپانیایی خود در پاسخ به در پاسخ به اظهار حمایت وزیر خارجه این کشور از تداوم گفتگوها برای احیای برجام، بر آمادگی ایران برای بازگشت همه طرفها به توافق برجام‌ تاکید کرد .