گروه اقتصاد- سرانجام بازار سرمایه پس از ریزش‌های پیاپی، هفته قبل در مسیری متعادل‌تر قرار گرفت، مسیری که اگرچه با تاخیر، اما به دنبال رشد نرخ دلار در بازار آزاد هموار شد. در بازار ارز همه چشم انداز‌ها تا پایان سال خبر از رشد فزاینده می‌دهد و این احتمالا برای بازاری که یک هفته کامل را زیر ضرب یک تصمیم ناگهانی دیگر از سوی دولت بود، مطلوب باشد.
بر این اساس شاخص‌های بورسی از روز شنبه افزایش ارتفاع دادند و این اتفاق در روز یکشنبه نیز تکرار شد. بر اساس آخرین گزارش‌ها از عملکرد بازار و معاملات در روز یکشنبه شاخص کل با رشد هزار و ۲۱۰ واحدی که معادل ۰.۰۶ درصد این شاخص است روبه‌رو شد و به سطح ۲ میلیون و ۱۲۸ هزار واحدی رسید. شاخص هم‌وزن نیز ۷ هزار و ۱۲۳ واحد که معادل ۰.۹۷ درصد این شاخص است، رشد کرد و در سطح ۷۴۰ هزار و ۴۹۹ واحدی ایستاد. رشد بازار سرمایه اگرچه به دنبال جهش نرخ ارز اتفاق افتاد، اما ادامه‌دار بودن آن به گفته «مهدی بیات منش» کارشناس بازار سرمایه همچنان در گرو اجازه سیاستگذار است. این اجازه احتمالا در اسفند ماه و بعد از انتخابات مجلس صادر خواهد شد؛ درست در برهه‌ای که کارشناسان بازار ارز نرخ دلار را افزایشی پیش بینی می‌کنند.
قیمت سهام با قیمت ارز تطبیق شد
مهدی بیات منش درباره عواملی که با آغاز هفته به کمک بازار آمد، به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: عوامل مختلفی در روند مثبت بازار سرمایه تاثیرگذار بود. از جمله نوسانات چند درصدی نرخ ارز که مدتی طولانی را در رنجی ایستاده بود. در ابتدا انتظار می‌رفت که رشد دلار پایدار نباشد و بازارساز ورود کند، از همین رو بورس از آن منتفع نشد. اما حالا با تداوم این نوسان تاثیرات مثبتی را اگرچه کوتاه مدت روی بازارسرمایه شاهد هستیم که سبب شد یک تطبیق قیمت سهام و قیمت ارز توسط فعالان بازار در نظر گرفته شود. به گفته وی علاوه بر این در حوزه سیاسی نیز با برقرار شدن یک آرامش نسبی اطمینانی به بازار داده شده که اجازه رشد کوتاه مدت به آن داده است. ضمن این که در بازار امروز حجم معاملات خیلی بالا نبود. از همین رو می‌طلبد سیاست‌گذار زمینه‌های حمایتی بیشتری را برای بازار در نظر بگیرد که در عمل شاهد بازارگردانی از طریق سیاست گذار هم باشیم.
محرک‌های اصولی رشد بازار چیست؟
رشد قیمت دلار و افزایش نرخ تورم همواره یک محرک کاذب برای بازار سرمایه بوده است. پس برای یک رشد اصولی در بازار نیازمند چه شرایطی هستیم؟ بیات منش دراین باره توضیح می‌دهد: قیمت سهام یک شرکت در واقع نماینده ارزش آن شرکت است. هر چه ارزش بالاتر رود قیمت سهم نیز بالا می‌رود، بنابراین هر چه حمایت دولت از شرکت‌ها بالاتر برود تا ارزششان رشد بیشتری داشته باشد بازار هم به صورت پایدار و درست رشد خواهد کرد، کمک‌هایی در راستای افزایش تولید و فروش شرکت‌ها در بازار‌های داخلی و صادراتی و در رقابت با سایر بازارها. این‌ها به سودآوری شرکت‌ها کمک می‌کند. کار‌هایی مثل تجدید ارزیابی شرکت‌ها که اگرچه مستقیما روی ارزش سهام شاید خیلی تاثیرگذار نباشد، اما به ارزش شرکت‌ها کمک می‌کند.
او در ادامه می‌افزاید: علاوه بر این هرچه ثبات نرخ ارز و ثبات اقتصادی بیشتر باشد پایداری بازار نیز بیشتر خواهد بود. در این شرایط زمینه کامیابی فعالان هر چه بیشتر باشد، یعنی فعالان فکر کنند این بازار همیشه جایی برای سود کردن دارد بازار رشد خواهد کرد. علاوه بر این لازم است شاخص مانند چند وقت اخیر روی عدد ثابتی نمانَد این‌ها کمک می‌کند که ما ورای تورم رشد بازار را داشته باشیم، چرا که تورم اگرچه تاثیرگذار است، اما تنها عامل افزاینده قیمت سهام است.
بازار سرمایه در سیطره بازیگران دستوری
این کارشناس بازار سرمایه درباره عدم اقبال بازار از انتشار گزارش‌های مثبت ۹ ماهه شرکت‌ها تصریح می‌کند: متاسفانه گزارش‌های ۹ ماهه به آن صورتی که باید در بازار اثرگذار نبوده، چون حساسیت و تاثیرپذیری بازار از اخبار چه مثبت و چه منفی کاهش یافته و در واقع بخش زیادی از بازیگران بازار بازیگران دستوری هستند و اختیاری نیستند، یعنی بیشتر بازیگران شاید خود حقوقی‌های بازار و یکسری افرادی باشند که بالاجبار در بازار هستند، آن هم در زمانی که رغبتی از سوی افراد حقیقی جامعه برای حضور در بازار سرمایه وجود ندارد. هر چه تعداد افرادی که با اختیار خود در بازار حضور دارند قطعا تاثیرپذیری بازار از اخبار مجاور بیشترخواهد بود، چون آن‌ها نسبت به سرمایه‌های خود حساس هستند؛ اما بر عکس سهامداران دستوری خیلی حساسیتی به اخبار ندارند.
ضمن اینکه به گفته او اخبار و اطلاعات نوع الف و نوع ب تاثیرات متفاوتی در بازار می‌گذارند. به نظر می‌رسد هرچه بازار مشتاق‌تر به اخبار باشد، خود آن شرکت‌ها هم علاقمندی بیشتری برای تولید اخبار الف دارند، اما برعکس با نداشتن اشتیاق این ناشران بورسی شاید اصلا عزمی هم وجود ندشته باشد که برود به سمت تولید اخبارالفی؛ بنابراین همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد که گزارش‌های ۹ ماهه به آن صورتی که باید تاثیری در بازار نگذاشته است.
به گزارش اقتصاد ۲۴ اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، اتفاقاتی هستند که در شرکت‌های بورسی یا فرابورسی رخ می‌دهند که باعث تغییر در میزان سودآوری و یا عملکرد این شرکت‌ها می‌شود. به همین دلیل، سهامداران این شرکت‌ها، طبق قانون باید از چنین اتفاقاتی باخبر شوند. این اطلاعات بر اساس میزان اهمیت به دو دسته گروه الف و ب تقسیم بندی می‌شوند.
پیش‌بینی بورس تا پایان سال جاری
مهدی بیات منش در پایان به پیش بینی بازار سرمایه پرداخت و افزود: بازار یک سیستم زنده و فعال است. گاهی حرکش کند و گاهی هم تندتر است. از همین رو تنفس و رشد این بازار ادامه خواهد داشت، چون فعالیت اقتصادی و تولید وجود دارد. ولی پیش‌بینی این روند در گرو تصمیمات سیاست‌گذار است. اگر سیاست‌گذار اجازه دهد که بازار رشد طبیعی خودش را در پیش بگیرد انتظار می‌رود که حداقل به اندازه تورم رشد داشته باشیم. ما در یک سال گذشته نزدیک ۵۰ درصد تورم داشتیم در حالی که این نرخ را در شاخص‌ها نمی‌بینیم. به گفته او شاخص بورس یک رشد ذخیره‌ای دارد که انتظار دارم در آینده آزاد شود. اینکه چه زمانی این اتفاق بیفتد شاید بعد از انتخابات باشد شاید هم در بهار؛ هر موقع که سیاست‌گذار اجازه دهد. ضمن این که بازار همواره در اسفند ماه یک رشدی را به صورت سنتی داشته است و به طور کلی شاخص فعلی پتانسیل بالایی برای ازاد شدن دارد.