گروه جامعه- بارندگی اسفندماه ۱۴۰۲ در سیستان و بلوچستان طی یک قرن اخیر کم‌سابقه است. تداوم بارش‌های سیل‌آسا در سیستان و بلوچستان منجر به محاصره ۳۸۷ روستا و مسدود شدن دستکم ۱۳ مسیر ارتباطی در این استان شده است و خدمات‌رسانی به مردم آسیب‌دیده سیلاب با کمک نیرو‌های هلال احمر ادامه دارد.
بر اثر بارندگی‌های اخیر که از روز یکشنبه هفته گذشته آغاز شده، شاهد وقوع سیل و آبگرفتگی در ۳۸۷ روستا در شهرستان‌های دشتیاری، چابهار و قصرقند سیستان و بلوچستان هستیم و براساس اطلاعات اعلامی از سوی منابع رسمی زندگی بیش از ۱۱۰ هزار نفر از مردم روستایی بلوچستان، در شرایط بحرانی قرار گرفته است.
تصاویری که از سیستان و بلوچستان و بخش دشتیاری منتشر می‌شود حکایت از زیر آب رفتن دشتیاری و درگیری شدید مردم با سیلاب دارد.
آخرین وضعیت در سیستان و بلوچستان
سیدمحمدمهدی سجادی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان در گفتگو با رکنا در خصوص آخرین وضعیت سیل در سیستان و بلوچستان به خصوص بخش دشتیاری اینگونه گفت: وضعیت منطقه دشتیاری در حال حاضر آرام است. تصاویری که از منطقه دشتیاری منتشر شده است مربوط به روزگذشته و صبح امروز است. تصاویر، نمایی از وضعیت بالا دست منطقه است. صبح سد‌های منطقه سرباز، راسک و پیشین در حال سرریزی بودند. چون احتمال بارندگی شدیدتری برای روز دوشنبه وجود دارد، سد تقریبا باز شده بود و منطقه به شدت سیلابی و دچار آبگرفتگی گسترده شده بود.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان با تاکید دوباره این مهم که در حال حاضر و زمان فعلی آب در منطقه فروکش کرده است ادامه داد: در حال حاضر مردم گرفتار در سیلاب نیستند. منطقه دشتیاری بسیار بزرگ و پهن است و در حال حاضر کل منطقه درگیر آب ناشی از سیلاب است. ارتفاع آبگرفتگی‌ها تا نیم متر و حتی بیشتر نیز است.
سیدمحمدمهدی سجادی درمورد اینکه وضعیت مردم منطقه و اسکان آن‌ها در موقعیتی که کل منطقه درگیر سیلاب است چگونه است گفت: هنوز نیرو‌های امدادی نتوانستند به بسیاری از روستا‌های منطقه دشتیاری که در محاصره آب هستند خود را برسانند. باید توضیح داده شود که محاصره آب به اینگونه نیست که ارتفاع آب در حالت اوج گیری باشد در وضعیت فروکش است. مردم نیز در منطقه در حال زندگی هستند و تمایل به خروج از منطقه ندارند. نیرو‌های امدادی آماده باش هستند اگر فرد بیمار یا زن باردار در میان مردم گرفتار در سیل است به منطقه امن‌تر منتقل شوند.
سیلاب سبب طغیان رودخانه‌های فصلی و بارش سنگین در قصرقند، بخش تلنگ، دشتیاری، بخش پلان، پیرسهراب و خسارت سنگینی به بخش کشاورزی، واحد‌های مسکونی خشتی و گلی، راه‌های روستایی و زیرساخت‌های شهری و روستایی شده، به‌طوری‌که راه تمام روستا‌ها بسته شده و هیچ ارتباطی به سایر شهرستان‌های همجوار و حتی یک روستا به روستای دیگری وجود ندارد. این در حالی است که همزمان با وقوع این حادثه در یکی از استان‌های فقیر کشور، مسئولان تمام تلاش‌شان را برای برگزاری انتخابات و افزایش مشارکت به کار بسته‌اند و گویا این بخش از کشور به فراموشی سپرده شده است. فعالان اجتماعی در سیستان‌وبلوچستان بر این عقیده‌اند که افرادی که به کمک مردم می‌رفتند حالا یا سرخورده شده‌اند یا مشغول برگزاری انتخابات شده‌اند و مردم رها شده و حالا مردم محلی هستند که به داد مردم می‌رسند و مرزبانان در حال نجات سوخت‌برانند. برخی دیگر هم معتقدند که انتخابات مجلس بر سیلاب سیستان و بلوچستان سایه افکنده و امدادرسانی‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است.
وضعیت اسفبار در دشتیاری
وی در پاسخ به این سوال که مردم چگونه وسط سیلاب در حال زندگی هستند گفت: سیلاب نیست. آب آرام شده است. چاره‌ای هم ندارند. سیدمحمدمهدی سجادی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان در مورد اینکه مردم در وضعیت ناچاری قرار گرفته‌اند، ولی چرا سیل زدگان به مراکز وزارت ورزش و یا مهمانسرا و هتل‌ها و مناطق اسکان دولتی منتقل نمی‌شوند گفت: مشکل امدادرسانی در انتقال مردم این است که خودشان تمایل به رفتن به محل‌های اسکان را ندارند و بیان می‌کنند که می‌خواهند در کنار خانه و احشام خود بمانند. نیرو‌های امدادی در مدارس اسکان موقت ایجاد کرده‌اند. در مساجد و مهمانسرا‌های فرهنگیان برای مردم سیل زده امکانات اسکان ایجاد شده است، اما تمایل به فاصله گرفتن از خانه و احشام خود ندارند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان در خصوص اینکه نیرو‌های امدادی دیگر مثل ارتش و سپاه نیز در منطقه حضور دارند یا خیر گفت: تا آنجا که اطلاع داریم از فردا نیرو‌های نظامی امدادرسان نیز به تیم‌های امدادی که در حال حاضر در منطقه هستند خواهند پیوست. نیرو‌های جهادی سپاه همین الان هم در منطقه هستند. سیلاب به حدی است که حتی امدادرسانی سخت است. تیم‌هایی از هلال احمر برای رساندن اقلام به مناطق در محاصره سیل رفته اند، اما در ادامه نتوانستند بازگردند و سیل مانع بازگشت شده و نیرو‌های امدادی نیز در منطقه گرفتار شده اند.
اقدامات اولیه که انجام نشد
سیدمحمدمهدی سجادی در مورد اینکه با توجه به هشدار‌های هواشناسی و اطلاع رسانی که برای این میزان بارش در منطقه شده بود چرا اقدامات اولیه امدادی و انتقال مردم قبل از سیلابی شدن منطقه انجام نگرفته است گفت: قبل از سیلابی شدن منطقه، جلسه هواشناسی و نیرو‌های امدادی هلال احمر برگزار شد و بعد از شفاف سازی میزان بارندگی و خطراتی که تهدید می‌کرد اطلاع رسانی به مردم صورت گرفت، اما مردم تمایل به دور شدن از محل زندگی خود ندارند. مردم هوشیار در مورد سیلاب بودند و آن هم برگرفته از اطلاع رسانی‌ها بود که اگر صورت نمی‌گرفت، سیلاب خسارت جانی هم داشت. سیلاب سیستان و بلوچستان تا امروز و این لحظه خسارت جانی نداشته است.
امدادرسانی به خانه‌هایی که در آن‌ها آب بالا آمده نیز با قایق در حال انجام است. همچنین در حال حاضر ۲۲ تیم امدادرسانی در منطقه دشتیاری حضور دارند. با توجه به وسعت و میزان بارندگی در منطقه پتو، موکت، برنج، روغن، کنسرو و... نیاز‌های اولیه است که خیرین می‌توانند در این زمینه به ما کمک کنند. بارندگی‌های شدید و طغیان رودخانه‌ها در چند روز اخیر راه ارتباطی چندین مسیر اصلی، فرعی و روستایی در جنوب سیستان و بلوچستان را بسته است که بازگشایی مسیرها از ابتدای شروع سیلاب در این مناطق آغاز شد و راهداران در تلاش هستند تا هرچه سریع‌تر راه‌های ارتباطی بازگشایی شود.