گروه جامعه - چهارشنبه سوری که با نام‌های جشن چهارشنبه پایان سال و شب چهارشنبه سرخ نیز شناخته می‌شود، یکی از جشن‌های ایرانی است که در شب واپسین چهارشنبهٔ سال (از غروب سه‌شنبه) برگزار می‌شود و اولین جشن از مجموعه جشن‌ها و مناسبت‌های نوروزی است.چهارشنبه سوری، جشنی پر از شور و لذت و شادمانی است که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود و مقدمه‌ای برای استقبال از سال نو به حساب می‌آید.  هر ساله جشن چهارشنبه سوری در سه شنبه شب که فردای آن چهارشنبه است برگزار می‌شود، اما امسال فردای آخرین چهارشنبه سال اول فروردین و نوروز ۱۴۰۳ است. بنا به این گزارش در سالیان گذشته هم مواردی مانند امسال وجود داشته و قاطبه مردم جشن چهارشنبه آخر سال را یک هفته زودتر برگزار کردند. چهارشنبه سوری از آداب و رسوم و سنت‌های قدیمی است که هنوز باقی ماندن است شعر خواندن و برپا کردن آتش و پریدن از فراز آن است. آن هنگام فردی که از روی آتش می‌پرد بلند می‌خواند: زردی من از تو، سرخی تو از من.
این آیین از آن جهت به غروب آخرین سه شنبه یا همان شب چهارشنبه موکول شده است که زرتشت، با رسیدگی حساب‌های گاه شماری به تنظیم و تدوین دقیق تقویم توفیق یافت و آن سالی بود که تحویل سال به سه شنبه‌ای مصادف شد که نیمه‌ی آن سه شنبه تا ظهر، جزئی از سال کهنه و نیمه‌ بعد از ظهر جزو سال نو به حساب آمد؛ و، چون آغاز هر روز را در نیمه‌ی شب همان روز می‌دانستند، بنابراین فردای آن سه شنبه را “نوروز” شناختند و شب را جشن گرفتند و آتش افروختند و از آن پس آن شب را “چهارشنبه سوری” قرار دادند.
یا در بیانی دیگر، در ایران باستان، روز چهارشنبه‌ آخر سال نحوست داشته است و برای رفع این نحوست، آتش را که مظهر فروغ ایزدی بوده است، روشن می‌کردند و از روی آن می‌پریدند. از دیگر رسوم رایج در شب چهارشنبه سوری می‌توان اسپند دود کردن، آجیل خوردن، فال گرفتن، فال گوش ایستادن یعنی در کوی و گذر به حرف عابران گوش دادن، قاشق زنی که به طور معمول زنان روی خود را می‌پوشانند و با قاشق، یا کلید به خانه‌ها در می‌زنند و در مقابل نبز صاحب خانه شیرینی، میوه، سوپ، آجیل، پسته، مغز بادام، فندق، انجیر، کشمش و یا پول در ظرف آن‌ها می‌گذاشت و… رانام برد. جالب است بدانید این باور‌ها و رسم‌ها هنوز به کلی فراموش نشده اند.
این روزها همه در تدارک جشنی هستند از جنس سرور و شادی در چهارشنبه‌ای با عنوان چهارشنبه سوری که ریشه در آداب و رسوم کهن ما ایرانی‌ها دارد.آخرین سه شنبه‌ آخر سال  شبی است که امروزه فقط بوته افروزی آن مانده است. این کار را عصر سه شنبه‌  آخر سال که آخرش چهارشنبه است انجام می‌دهند. بدین ترتیب که کوپه‌های هیزم را روی هم می‌گذارند خورشید که غروب کرد هیزم را در حیاط خانه یا در کوچه یا در میدان باز آتش می‌زنند.
ظهور آتش بازی
آتش بازی در شب چهارشنبه سوری در زمان ناصرالدین شاه و به وسیله‌ی فرانسوی‌ها در ایران رواج پیدا کرد. در ابتدا فقط برای سرگرمی شاه این نمایش انجام می‌شد. پس از آن مردم هم در این سرگرمی سهیم شدند و دستور نمایش آن در میدان توپ خانه صادر شد و مردم در آنجا به تماشای آتش بازی می‌ایستادند و کم کم به شکلی که امروزه اجرا می‌شود در آمد.
بوته افروزی
در گذشته، رسم بر این بود که پیش از پریدن آفتاب، هر خانواده بوته‌های خار و گزنی را که از پیش فراهم کرده اند روی بام یا حیاط خانه و یا در گذرگاه در سه یا پنج یا هفت ‘گله’ کپه می‌کنند.
با غروب آفتاب و نیم تاریک شدن آسمان، زن و مرد و پیر و جوان گردهم جمع می‌شوند و بوته‌ها را آتش می‌زنند. در این هنگام از بزرگ تا کوچک هر کدام سه بار از روی بوته‌های افروخته می‌پرند، تا مگر ضعف و زردی ناشی از بیماری و غم و محنت را از خود بزدایند و سلامت و سرخی و شادی را به هستی خود ببخشند. مردم در حال پریدن از روی آتش،  ترانه   ‘زردی من از تو، سرخی تو از من ‘ را می‌خوانند. ایرانیان  عقیده دارند که با افروختن آتش و سوزاندن بوته و خار، فضای خانه را از موجودات زیانکار می‌پالایند و دیو پلیدی و ناپاکی را از محیط زیست دور و پاک می‌سازند. برای این که آتش آلوده نشود خاکستر آن را در سر چهارراه یا در آب روان می‌ریزند تا باد یا آب آن را با خود ببرد.
از آنجا که مردم معتقد بودند خاکستر چهارشنبه سوری، نحس است، زیرا مردم هنگام پریدن از روی آن، زردی و ییماری خود را، از راه جادوی سرایتی، به آتش می‌دهند و در عوض سرخی و شادابی آتش را به خود منتقل می‌کنند، در هر خانه زنی خاکستر را در خاک انداز جمع می‌کند، و آن را از خانه بیرون می‌برد و در سر چهار راه، یا در آب روان می‌ریزد. در بازگشت به خانه، در خانه را می‌کوبد و به ساکنان خانه می‌گوید که از عروسی می‌آید و تندرستی و شادی برای خانواده آورده است. در این هنگام اهالی خانه در را به رویش می‌گشایند. او بدین گونه همراه خود تندرستی و شادی را برای یک سال به درون خانه خود می‌برد.
گرد آوردن بوته، آتش زدن و پریدن از روی آن و گفتن عبارت “زردی من از تو، سرخی تو از من” شاید مهمترین اصل شب چهارشنبه سوری است.مراسم دیگری مانند کوزه شکنی، فال گوش نشینی، آش نذری پختن، آب پاشی، بخت گشایی دختران، دفع چشم زخم ها، کندر و خوشبو، قاشق زنی، فال گرفتن نیز از دیگر آیین‌های جذابی است که در گذشته چاشنی سور و شادی مردم در چهارشنبه آخر سال بوده است.
فال گوش ایستادن
در این مراسم که در آن دختران جوان نیت می‌کنند، پشت دیواری می‌ایستند و به سخن رهگذران گوش فرا می‌دهند و سپس با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را می‌گیرند.
قاشق‌زنی
در این رسم دختران و پسران جوان چادری بر سر و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانهٔ دوستان و همسایگان خود می‌روند. صاحبخانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و به کاسه‌های آن‌ها آجیل چهارشنبه سوری، شیرینی، شکلات، نقل و حتی پول می‌ریزد.