گروه اقتصاد- داده‌های جدید درباره پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد، تا پایان 31 فروردین 1403 عملکرد 18 بانک در زمینه پرداخت این وام‌ تقریبا نزدیک به صفر بوده است. این در حالی‌ست که دولت برای تامین آورده ساهت مسکن هر روز بیش از پیش به متقاضیان فشار می‌آورد. برای مثال، تهرانی‌های متقاضی مسکن ملی مجبورند در فاصله‌ای دو ماهه آورده خود را به 180 میلیون تومان تا پایان اردیبهشت، افزایش دهند.
روز گذشته آمار جدیدی از عملکرد بانک‌ها برای مشارکت در قانون جهش تولید مسکن تا پایان فروردین سال 1403 منتشر شد.
به گزارش تجارت‌نیوز، این آمارها نشان می‌دهد عملکرد بانک‌ها در زمینه پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن، همچنان مانند گذشته تعریف چندانی ندارد و این‌ نهادها هنوز از پرداخت وام‌های مربوط به این بخش امتناع می‌کنند.
پیش از این نیز مصطفی قمری‌وفا، مدیر روابط‌ عمومی بانک مرکزی در شبکه ایکس اعلام کرده است که «از مجموع ۶۷۹.۴۴۰ واجد شرایط کامل برای دریافت تسهیلات ساخت ‎مسکن، تا کنون ۵۲۱.۵۲۰ قرارداد توسط بانک‌ها منعقد شده؛ برابر ۱۵۴ همت.» او اضافه کرده است که «بیش از ۳۱۶ هزار متقاضی هم از تیرماه پارسال تاکنون تسهیلات ودیعه مسکن از بانک‌ها دریافت کرده‌اند؛ برابر ۱۸.۵ همت.»
با این حال، مدیرعامل صندوق ملی مسکن نگاه سختگیرانه‌تری به موضوع پرداخت وام و بحث سرپیچی بانک‌ها دارد! اسماعیلی گفته است مطابق قانون بانک‌ها باید بابت عدم پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن 150 هزار میلیارد تومان مالیات پرداخت کنند. او در این باره اضافه کرد: از 818 هزار میلیارد تومان تسهیلات سال اول و دوم که باید برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن پرداخت می‌شد بر اساس یک روایت تاکنون 175 و مطابق روایت دیگر 225 هزار میلیارد پرداخت شده است. اسماعیلی افزود: روایت دوم حالت خوش‌بینانه‌تر پروژه‌هایی است که قرارداد آنها امضا شده است، اما وام آنها هنوز پرداخت نشده است.
مدیرعامل صندوق ملی مسکن درباره عملکرد بانک‌ها نیز گفته است: از 20 درصد تکلیف قانونی تا امروز بانک مسکن به 74 درصد، بانک پاسارگاد 0.7 درصد،‌ بانک شهر 4 درصد، مؤسسه ملل 5 درصد، کارآفرین 0.6 درصد، بانک گردشگری نیم درصد و بانک اقتصاد نوین 0.1 درصد عمل کرده‌اند!
بر این اساس از بین 26 بانک عامل، عملکرد 18 بانک در این بخش صفر بوده است. بانک‌های مسکن، سپه، ملی، تجارت، ملت، صادرات، صنعت و معدن و توسعه صادرات تنها بانک‌هایی بودند که تا انتهای فروردین 1403، در مجموع 657 هزار و 596 میلیارد ریال تسهیلات در نهضت ملی مسکن پرداخت کرده‌اند.
چرا بانک وام مسکن نمی‌دهند؟
تسهیلات بخش مسکن از نرخ سود بالایی برخوردار نیست و همچنین بازپرداخت آنها نیز نسبت به باقی وام‌ها، مدت بیشتری دارد. به این ترتیب سرمایه‌ای که در قالب وام مسکن از این بانک‌ها خارج می‌شود، بازگشت کوتاه‌مدت یا حتی میان‌مدت ندارد.
این در حالی‌ست که این نهادها هم‌اکنون نیز دچار ناترازی هستند و دولت بدون آن که خود قدمی در این عرصه بردارد، مدام سقف پرداخت تسهیلات را افزایش می‌دهد یا وام تکلیفی جدیدی برای بانک‌ها تعیین می‌کند.
بنابراین بانک‌ها ترجیح می‌دهند به‌جای درگیر کردن سرمایه خود در این زمینه که آورده زیادی برای آنها ندارد، در پروژه‌هایی شراکت داشته باشند که بتواند به ناترازی آنها کمک کند.
بانک ها چقدر وام مسکن پرداخت کردند؟
عملکرد بانک مسکن در مشارکت نهضت ملی مسکن در این مقطع، 581.526 میلیارد ریال، بانک سپه 19.384 میلیارد ریال، بانک ملی 13.878 میلیارد ریال، تجارت، 11.898 میلیارد ریال، ملت 28.625 میلیارد ریال، صادرات 15 میلیارد ریال، صنعت و معدن 750 میلیارد ریال و توسعه صادرات ایران 1.520 میلیارد ریال بوده است.
عملکرد بانک‌های اقتصاد نوین، ایران‌زمین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سینا، سامان، پست ایران، پاسارگاد، پارسیان، آینده، رفاه کارگران، توسعه تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه در مشارکت نهضت ملی مسکن بر اساس آمار مذکور تقریبا صفر بوده است.
پیامدهای امتناع بانک‌ها از پرداخت وام نهضت ملی مسکن
نهضت ملی مسکن از پایه‌ای‌ترین شعارهایی بود که دولت سیزدهم با آن روی کار آمد. اما از همان ابتدا مشخص شد اجرایی شدن این پروژه با شرایط و منابع کشور همخوانی ندارد و موانع یکی پس از دیگری بر سر راه ساخت واحدها قرار گرفت.
یکی از اصلی‌ترین این موانع، امتناع بانک‌ها از پرداخت تسهیلات مربوط به این بخش است. مردمی که آخرین امید آنها برای خانه‌دار شدن پروژه‌های دولتی است، اکنون از دریافت وام‌های مربوط به این بخش نیز ناتوان هستند و دولت هر روز بیش از پیش به آنها برای واریز آورده فشار وارد می‌کند.
اداره راه و شهرسازی استان تهران چند روز پیش پیامکی به متقاضیان نهضت ملی مسکن ارسال کرده است. بر اساس این پیامک، افراد باید تا 31 اردیبهشت آورده خود را به 180 میلیون تومان افزایش دهند.پیامک قبلی وزارت راه و شهرسازی اواخر سال گذشته برای متقاضیان ارسال شده است. این در حالی‌ است که گفته‌های ابتدایی این وزارتخانه نشان می‌دهد، آورده مربوط به پروژه نهضت ملی مسکن باید در بازه‌های چهارماهه و هر بار 40 میلیون تومان واریز شود. بنابراین در شرایطی که توان اقتصادی مردم پاسخگوی خرید و ساخت خانه نیست و هر بار مانعی جدید بر سر راه آنها برای شرکت در پروژه نهضت نهضت ملی مسکن وجود دارد، چگونه می‌توان به خانه‌دار شدن امید داشت؟