یکی از نسل‌هایی که حرف و سخن در مورد آنها بسیار است، دهه شصتی‌ها هستند. نسلی که با فاصله‌ای کوتاه از انقلاب پا به عرصه وجود گذاشتند، جنگ را تجربه کردند، پناهگاه‌ها را لمس کردند و … و با مشکلات متعدد اقتصادی والدین خود و دولتمردان دست و پنجه نرم کردند و به همین ترتیب در تمام دوره‌های زندگی خود تجربه‌های متعدد و دشواری را پشت سر گذاردند. برخی از نسل‌ها، دوران رشد بی‌دغدغه و آرامی را سپری می‌کنند اما در مقابل برخی دیگر از نسلها دستخوش تغییر و تحولات متنوع و شدید قرار می‌گیرند و همین دگرگونی‌های زیاد، زندگی آنها را برای همیشه تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و دهه شصتی‌ها از این دسته هستند.
دهه شصتی‌ها چرا اینقدر معروف شدند؟
دهه شصتی‌ها یک نسل خاص در جامعه ایرانی اند که منشا تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی در جامعه ایران شده اند و می شوند.
دهه شصتی‌ها را گاه نسل سوخته خطاب می‌کنند چرا که نسلی که تجربه جنگ را پشت سر گذاشت، پشت میزهای سه نفره و چهار نفره درس خواند، کلاس‌های شلوغ را تجربه کرد، کارتون‌هایی غم انگیز نگاه کرد، با امکانات حداقلی تربیت شد و پرورش یافت، زیاد پشت کنکور ماند تا شاید بتواند وارد دانشگاه بشود، مدت زیادی بیکار ماند تا شاید شغلی بیابد و بعد هم ازدواجش بیش از هر نسل دیگری با تاخیر و تعویق مواجه شد.
مثلا آمارها نشان می‌دهد دختران دهه شصت جزو ۳۰درصدی جمعیت مجرد زنان کشور هستند و به نظر می‌رسد کمتر از کم  سن و سال‌های خود انگیزه‌ای برای ازدواج دارند.
اما به نظر دهه شصتی‌ها را نباید فقط به عنوان قربانیان تغییرات اجتماعی و فرهنگی شناخت بلکه آنها  به عنوان نسلی هستند که آغازگر تغییرات اجتماعی و فرهنگی بوده‌اند. تغییرات با این نسل شروع و حتی سرعت زیادی به خود گرفت. البته تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی در بروز تغییر رفتار دهه شصتی‌ها تاثیر زیاد داشت اما مهم این است که دهه شصتی‌ها این تغییرات را پذیرفتند و الگوی زندگی شان کردند.
این در حالی است که به گفته یک جمعیت شناس، تا سال گذشته یک میلیون و ۴۰۰ هزار مرد و ۸۳۰ هزار زن دهه شصتی (۳۰ تا ۴۰ ساله) مجرد بوده‌اند.
شهلا کاظمی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، درباره آمار موجود در خصوص ازدواج جوانان دهه شصتی اظهار کرد: مطابق با آمار موجود در سال ۹۵، حدود ۸.۵ ملیون مرد و حدود هشت میلیون و ۳۰۰ هزار زن دهه شصتی در کشور وجود داشته است که مجموع جمعیت زنان و مردان دهه شصتی تا آن زمان حدود ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بوده است.
این جمعیت‌شناس با اشاره به آمارهای موجود در سال گذشته، ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ تعداد مردان دهه شصتی مجرد یک میلیون و ۴۰۰  هزار نفر بوده است. یعنی حدود هفت میلیون نفر از مردان مجرد دهه شصتی تا سال قبل ازدواج کرده‌اند. همچنین تعداد زنان دهه شصتی مجرد در سال ۱۴۰۰ حدود ۸۳۰ هزار نفر بوده است و درواقع حدود هفت میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از زنان مجرد دهه شصتی نیز تا سال قبل ازدواج کرده اند.
بسیاری از آقایان بالای ۴۰ سال ازدواج می‌کنند
وی با یادآوری اینکه دهه شصتی‌ها امسال ۳۱ تا ۴۱ ساله شدند اما آمار ذکر شده متعلق به سال گذشته است که در آن زمان متولدین این دهه سنی بین ۳۰ تا ۴۰ سال داشتند، تصریح کرد: می‌توان گفت تا سال گذشته تقریبا ۷۰ الی ۸۰ درصد مردان دهه شصتی ازدواج کرده‌اند. البته باید در نظر گرفت که سن ازدواج مردان الزاما در بازه سنی ۳۰ سالگی نیست و بسیاری از آقایان بالای ۴۰ سال ازدواج می‌کنند و می‌توان گفت تقریبا باقی مردان دهه شصتی نیز در این بازه سنی ازدواج خواهند کرد.
۳۰ سالگی و کاهش فرصت ازدواج برای زنان
کاظمی پور در عین حال با اشاره به شانس کمتر زنان برای ازدواج پس از ۳۰ سالگی خاطر نشان کرد که فرصت ازدواج برای زنان پس از ۳۰ سالگی کمتر می شود و این در حالی است که برای آقایان این محدودیت وجود ندارد و ازدواج خواهند کرد.
این جمعیت‌شناس همچنین درباره تجرد قطعی متولدین دهه شصت بر اساس آمارهای موجود در سال گذشته، افزود: ما معمولا سن تجرد قطعی را برای مردان ۵۰ سالگی و برای زنان ۴۵ سالگی در نظر می گیریم و اگر تا این سنین ازدواج نکردند به تجرد قطعی می رسند و درواقع میل به ازدواج یا شانس ازدواج آنها کاهش پیدا می‌کند. بنابراین چون هنوز زنان مردان دهه شصتی به سنین یاد شده نرسیده‌اند نمی‌توان درباره تجرد قطعی آنها آماری داد.
در بازه‌های اخیر تجرد قطعی زنان افزایش داشته است
وی همچنین درباره تجرد قطعی متولدین دهه پنجاه نیز عنوان کرد: تا به حال آمار تجرد قطعی برای مردان ۲ درصد و برای زنان ۱.۸ درصد بوده است اما در بازه‌های اخیر تجرد قطعی زنان مقداری در حال افزایش بوده است. برای مثال در خصوص تجرد قطعی متولدین دهه ۵۰ آمار وجود دارد. تجرد قطعی مردان دهه پنجاهی ۲ درصد است و تجرد قطعی زنان دهه پنجاهی نزدیک پنج درصد است. در عین حال باید این امر را نیز در نظر گرفت که این درصد تجرد قطعی برای زنان دائمی نیست و برای مثال این آمار تجرد قطعی در زنان دهه هفتادی از بین می‌رود.
این دانشیار دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا از منظر جمعیت شناختی نگرانی نسبت به تعویق افتادن ازدواج دهه شصتی ها وجود دارد، توضیح داد: می توان گفت این نگرانی قدری برای زنان دهه شصتی که ممکن است به تجرد قطعی برسند، وجود دارد. شاید حدود ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزار زن دهه شصتی به تجرد قطعی برسند اما آنچه تجربه درخصوص تجرد قطعی مردان به ما نشان می‌دهد این است که حدودا دو درصد از مردان در تجرد قطعی باقی خواهند ماند و باقی مردان ازدواج می‌کنند.
به گفته کاظمی پور گرچه در حال حاضر تعداد زنان مجرد دهه شصتی از مردان مجرد دهه شصتی کمتر است اما نباید فراموش کرد که مطابق با هنجارهای موجود در جامعه ما معمولا پنج سال اختلاف سنی برای ازدواج بین زن و مرد در نظر گرفته می شود و از این رو طبیعتا مردان مجرد دهه شصتی که سنینی در حدود ۳۰ تا ۴۰ سال دارند با زنان مجرد ۲۵ تا ۳۵ ساله ازدواج خواهند کرد.
با بخشنامه و دستورالعمل نمی‌توان گفت ازدواج کن
این جمعیت شناس همچنین درباره اظهار نظر اخیر یکی از نمایندگان مجلس درخصوص ارائه راهکاری برای کاهش تجرد قطعی و جلوگیری از خروج دهه شصتی‌ها از چرخه باروری، که گفته بود «باید کاری کنیم دهه شصتی‌ها با یکدیگر ازدواج کنند»، اینطور پاسخ داد: احتمال ازدواج دهه شصتی‌ها با یکدیگر وجود دارد اما نباید آن بازه سنی پنج ساله که مطابق با هنجارهای جامعه ما معمولا اختلاف سن پنج ساله‌ای میان دختر و پسر برای ازدواج در نظر گرفته می شود را فراموش کرد. برای مثال فردی که سال ۶۰ به دنیا  آمده در سال گذشته ۴۰ ساله شده  است اما این مرد چهل ساله دهه شصتی اگر تصمیم به ازدواج بگیرد با خانمی حدودا ۳۳ ساله و نه دختر ۴۰ ساله ازدواج می‌کند. بنابراین نمی‌توان با بخشنامه و دستورالعمل به مرد دهه شصتی ۴۰ ساله گفت که با خانم دهه شصتی ۴۰ ساله ازدواج کن.
نگرانی در خصوص زنان مجرد ۳۵ ساله به بالا
وی با بیان اینکه اساسا با توجه به توضیحات یاد شده نگرانی چندانی درخصوص ازدواج مردان دهه شصتی وجود ندارد، بیان کرد: شاید به دلیل مشکلات اقتصادی تاخیر در ازدواج مردان دهه شصتی اتفاق افتاده باشد اما این تاخیر دائمی نیست و بالاخره اینها ازدواج می‌کنند. به بیانی دیگر شاید در حال حاضر به دلیل تغییرات رخ داده در جامعه مردان دهه شصتی تجرد زیستی را ترجیح دهند اما بالاخره ازدواج برای عمده این مردان اتفاق می‌افتد. نگرانی موجود در خصوص آن دسته از زنان دهه شصتی است که به سنین بالای ۳۵ سال رسیده‌اند.
این دانشیار دانشگاه در بخش دیگر سخنان خود به ارائه راهکارهایی برای کاهش تجرد در بین جوانان دهه شصتی پرداخت و اظهار کرد: برای افزایش ازدواج در بین آقایان دهه شصتی باید مسائل و مشکلات اقتصادی، امنیت اجتماعی و فرهنگی و به طور کلی نگرانی‌های موجود را رفع کرد. در خصوص زنان دهه شصتی نیز علاوه بر لزوم رفع مشکلات و مسائل یاد شده فرهنگ سازی بسیار اهمیت دارد.
کاظمی پور در پایان سخنان خود با تاکید بر اینکه «هم کفو بودن» در ازدواج فقط معطوف به سن دختر و پسر نمی شود، خاطر نشان کرد: فقط بحث “سن” برای ازدواج مهم نیست. فرهنگسازی بسیار مهم است. عمده مطالعات ما نشان می‌دهد که اغلب زنان تحصیل کرده و دارای مشاغل سطوح بالا ازدواج خود را به تاخیر انداخته‌اند. در چنین شرایطی دایره همسر گزینی این زنان محدود می‌شود. به طوری که این خانم تحصیل کرده به دنبال مرد تحصیل کرده هم رده خود و با شغلی سطح بالا برای ازدواج می گردد که در آن صورت شانس انتخاب او خیلی کم می‌شود. از این رو باید افراد را به ساده زیستی ترغیب کنیم تا در کنار مسائل مادی یاد شده به “انسانیت” طرف مقابل نیز توجه کنند.