به گفته کارشناسان، جمعیت دام و تولید گوشت قرمز بدلیل کشتار دام های مولد ناشی از شرایط خشکسالی کاهش یافته است که وزارت جهاد برای افزایش تولید و کاهش واردات، سیاست طرح قراردادی تولید دام را دنبال می کند و استمرار این طرح در خودکفایی گوشت قرمز و تعدیل بخشی بازار اثر گذار است. با توجه به کاهش تولید گوشت قرمز ناشی از کشتار دام های مولد در سنوات گذشته، برای تامین نیاز کشور ناگریز به واردات گوشت گرم و منجمد گوساله و گوسفند شدیم، درحالیکه تا اوایل دهه ۹۰، سالانه ۹۰۰ هزارتن گوشت در داخل تولید و تنها ۱۰۰ هزارتن نیاز گوشت صنعتی وارد می شد. اما اکنون به رغم کاهش سرانه مصرف، میزان واردات افزایش داشته است.
بنابر گزارش مرکز آمار در سال گذشته ۴۷۲هزار تن گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور تولید و به بازار عرضه شده و از طرف دیگر ۱۲۹ هزارتن گوشت گرم و منجمد وارد کشور شده است. لذا بدلیل کاهش جمعیت دامی ناشی از شرایط خشکسالی در سال های گذشته، سیاست تولید قراردادی دام و واردات دام پایه پروار در راستای خودکفایی گوشت قرمز در دستور کار قرار گرفته است و به طور کلی دولت از اجرای طرح تولید قراردادی گوشت دام عشایر دو هدف تامین گوشت مورد نیاز کشور و حمایت از جامعه تولید کننده را دنبال می کند که از سال گذشته این طرح در جامعه عشایر آغاز شد.
در همین رابطه فضل خرم مدیرعامل اتحادیه تعاونی های عشایر گفت: سال گذشته قرارداد ۹۴ هزارتن نهاده دامی در ازای ۵۰۰ هزارراس دام منعقد شد که تا پایان تیر دام‌های قراردادی به بازار عرضه می‌شود. همچنین تولید قراردادی ۱.۵ میلیون راس دام در ازای ۱۵۰ هزار تن نهاده را در فصل تابستان منعقد خواهیم کرد. براساس مصوبه برمبنای حاشیه بازار، پشتیبانی امور دام در صورت نبود تقاضا مکلف به خرید است که بدلیل نبود تقاضا، قیمت هرکیلو گوشت ۱۰ تا ۲۰ هزارتومان کاهش می‌یابد.
مدیرعامل تعاونی اتحادیه تعاونی عشایر می‌گوید: بنابر آمار سالانه، جامعه عشایر ۲۰۱ هزارتن گوشت تولید می‌کند که ۲۵ درصد نیاز کشور را تامین می‌کند و همواره برآورد می‌شود که طی ۳ سال آینده با استمرار طرح قراردادی تولید با افزایش ۵۰ هزارتنی به ۲۵۰ هزارتن برسد. براساس این گزارش ۴۰ درصد دام سبک در اختیار جامعه عشایر است که طی ۵ سال آینده از طریق تولید قراردادی ۵۰ درصد از کسری نیاز کشور از طریق جامعه عشایر تامین می‌شود.
در ادامه افشین صدردادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: تولید قراردادی دام امری اصولی است که ایرادات و اشکالات این طرح از سوی وزارت جهاد باید برطرف شود. اما به طور کلی تولید قراردادی کار جدیدی نیست و در حوزه های مختلف بخش کشاورزی انجام شده است. وزارت جهاد کشاورزی برای تولید قراردادی دام اصولی مشخص کرده که این کار برمبنای قرارداد انجام می شود و همواره به هر نحوی که طرفین قرارداد توافق کنند، کار انجام می شود.
صدردادرس با بیان اینکه تولید قراردادی دام بر عملکرد تولید و خودکفایی اثر گذار است، افزود: تولید قراردادی دام منجر به ایجاد امنیت و آسودگی خاطر تولید کننده از ناحیه فروش دام می شود و به طور کلی در هریک از بخش های دام، طیور،زراعت و باغبانی ایجاد می شود، ابزار مناسبی در جهت رسیدن به خودکفایی و بهره وری تولید محسوب می شود. اما نمی توان برای افزایش تولید ناشی از اجرای طرح قراردادی درصدی را اعلام کرد.
مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: تولید قراردادی دام پس از رفع ایرادات و اشکالات علاوه بر ارتقای بهره وری تولید به سبب کوتاه کردن دست سوداگران و برچیدن واسطه‌ها از مسیر تولید تا سفره، بازار را به ثبات خواهد رساند.
آمارها نشان می دهد که پتانسیل تولید سالانه حداقل یک میلیون تن گوشت قرمز در کشور وجود دارد که دولت به جای واردات، بحث حمایت از تولید داخل را باید در دستور کار قرار دهد. براین اساس بسیاری از کارشناسان هدف از تولید قراردادی و تهاتر دام با نهاده را تامین گوشت قرمز از منابع داخلی و کاهش هزینه تولید برای تولیدکنندگان اعلام می کنند.
در ادامه هم منصور پوریان رئیس شورای تامین کنندگان دام بیان کرد: طی روزهای آتی دام های تولید قراردادی عشایر وارد بازار می شود که در تعادل بخشی بازار، کاهش و ایجاد ثبات قیمت نقش بسزایی دارد. با عرضه دام های تولید قراردادی از اواخر خرداد شاهد فراوانی کشتار و توزیع گوشت خواهیم بود.
پوریان تولید قراردادی دام را راهکار مناسبی برای خودکفایی گوشت قرمز دانست و افزود: بعد از اصلاح نظام یارانه در سال گذشته، قیمت گوشت قرمز با نوساناتی روبرو شد که همین امر روی تولید اثر گذاشت، درحالیکه با استمرار طرح تولید قراردادی دام به سبب عرضه انبوه شاهد فراوانی عرضه و تعدیل قیمت خواهیم بود.
رئیس شورای تامین کنندگان دام تولید قراردادی دام را از دیگر راهکار‌های کنترل قیمت و خودکفایی گوشت در بازار دانست و گفت: اکنون دام های زیادی در واحدهای دامداری داریم که جوابگوی نیاز کشور است و همواره با تولید قراردادی و حمایت از بخش تولید امکان رسیدن به خودکفایی وجود دارد.
بنابر آمار سالانه یک میلیون تن گوشت قرمز مورد نیاز است که تحقق این میزان تولید در داخل از طریق طرح تولید قراردادی دام نیازمند یک سری برنامه ها و الزامات است تا خودکفایی گوشت قرمز در داخل محقق شود.