کد خبر: 31549 | صفحه ۱۱ | ایران و جهان | تاریخ: 30 تیر 1403
انتخاب ونس به عنوان معاون اول چه پیامدی برای ایران دارد؟
تکمیل پازل ترامپ
گروه بین الملل- واقعیت آن است که روی کار آمدن دوباره ترامپ برای ایران یکی از متغیرهای اساسی است. فارغ از نظریه رد شده تحریم ها نعمت است باید قبول کرد اکه انتخاب معاون اول توسط ترامپ پازل این تندروی را تکمیل کرد.
تحلیلگران در فضای مجازی و رسانهای بر این نظرند، ترکیب ترامپ ـ ونس برای ایران و برجام ابعاد و جلوههای خطرناکتری ایجاد میکند.
«دونالد ترامپ» رئیسجمهور پیشین آمریکا و نامزد ریاستجمهوری حزب جمهوریخواه در انتخابات ۲۰۲۴، در نخستین روز مجمع ملی این حزب در میلواکی، سناتور «جیمز دیوید ونس» را بهعنوان گزینه معاونت خود انتخاب کرد.
ونس، که بهزودی ۴۰ ساله میشود، سال ۲۰۲۳ و بدون داشتن سابقه فعالیت دولتی و صرفا با حمایت ترامپ، بهعنوان سناتور ایالت اوهایو انتخاب شد.
او پیش از ورود به دنیای سیاست در زمینه وکالت و فناوری فعالیت و از مخالفان ترامپ بود اما در ۲ سال اخیر به حامی سرسخت او تبدیل شده است.
با توجه به سابقه کم حضور ونس در عرصه فعالیتهای سیاسی و حزبی و تغییرات و چرخشهای سیاسی-حزبی قابل توجهی که طی چهار، پنج سال گذشته در او رخ داده و او را از یک فرد مخالف ترامپ به طرفدار او تبدیل کرده است، بسیاری معتقدند پیوند ترامپ-ونس برای ایران خطرناک است؛ اما آیا این ترکیب آنگونه که گفته و تصور میشود است؟
همچنین به گزارش خبرآنلاین الانی کامارک در مقالهای برای اندیشکده بروکینگز نوشت: ترامپ در انتخاب سناتور جی دی ونس از اوهایو به عنوان معاون خود، فردی را برگزید که بهعنوان نویسنده کتاب پرفروش "مرثیه هیلیبیلی، کتابی درباره دشواری بزرگ شدن در فقر، به شهرت ملی رسید. در سال ۲۰۱۶، او حرفهای تندی در مورد ترامپ برای گفتن داشت، اما در سال ۲۰۲۲، زمانی که برای مجلس سنا نامزد شد، با قاطعیت از ترامپ حمایت کرد، حمایت او را دریافت کرد و کرسی را به دستآورد.
از آن زمان، او یک پیام رسان وفادار به پایگاه ترامپ بوده است. ونس میگوید که انتخابات ۲۰۲۰ "دزدیده شده" است. او افرادی را که به دلیل مشارکت در حمله به کنگره بازداشت شده اند "زندانی سیاسی" خواند و گفت ترامپ باید از تعقیب کیفری مصون باشد. ونس در جای دیگری گفته اگر در ۶ ژانویه معاون رئیس جمهور بود، نتایج انتخابات را تایید نمیکرد. در مورد مسائل دیگر، ونس القا کرد که بایدن و دموکراتها عمداً آمریکاییهای میانه را با مسموم میکنند تا از رای دهندگان جمهوریخواه انتقام بگیرند. او گفت که ترامپ باید همه بوروکراتها را اخراج کند.
کاری که ترامپ در انتخاب ونس انجام داد این بود که نسخهای جوانتر، خوشتیپتر و واضحتر از خود انتخاب کرد تا وضعیت خود را تقویت کند. در انتخاب معاون رئیس جمهور، نامزدهای ریاستجمهوری چندین مدل را برای انتخاب دارند. در بیشتر تاریخ آمریکا، معاونان رئیس جمهور برای "تعادل" انتخاب میشدند. تعادل مورد بحث میتواند جغرافیایی باشد. تعادل همچنین میتواند ایدئولوژیک و باشد. اغلب اوقات، پویایی بین رئیسجمهور و معاون رئیسجمهور از سرد و بسیار صمیمانه به کاملا خصمانه تبدیل میشده است. نتیجه این بود که معاونان رئیسجمهوری کنار گذاشته شدند یا کارهای کماهمیت به آنها سپرشده شد یا برای شرکت در مراسم تشییع جنازه در کشورهای خارجی و شرکت در نقشهای عمدتاً تشریفاتی دیگر اعزام شدند.
آیا زیاد از حد بدبین هستیم؟
اما از سوی دیگر ایسنا در گزارشی می نویسد: دیدگاههای ونس درباره ایران به چند اظهارنظر کوتاه خلاصه میشود که طبیعتا نمیتوان آنها را معیاری برای بررسی دیدگاههای و نظرات او قرار داد. در عین حال برخی از اظهارات و دیدگاههای او در رابطه با ایران و موضوعات پیرامونی نشان میدهد که او در مورد ایران همان دیدگاه اکثریت جمهوریخواهان و ترامپ را دارد که موافق افزایش فشار حداکثری بر ایران هستند.
از نکات قابل توجه در رابطه با معاون ریاست جمهوری پیشنهاد شده از سوی ترامپ این است که او در عین حال که از خروج آمریکا از برجام حمایت و با احیای این توافق در دولت «جو بایدن« رئیسجمهور آمریکا مخالفت کرده اما همزمان مخالف جدی جنگ با ایران بوده است، هر چند اخیرا اظهارنظر تندی درباره ایران داشت.
ونس بعد از حمله تلافیجویانه ایران به سرزمینهای اشغالی در واکنش به حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، خواستار آرامش در منطقه شد که این نشان میدهد او موافق درگیری بیشتر در منطقه نیست. او در یک مصاحبه بعد از شروع جنگ در غزه در هفتم اکتبر، اعلام کرد که با تصویب مجوز جنگ با ایران مخالفت خواهد کرد.
از دیگر دیدگاههای او در رابطه با ایران، حمایت از اقدام تروریستی در ترور سردار سپهبد شهید «قاسم سلیمانی» فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران به دستور ترامپ بود. در همین حال، او مخالف هدف قرار دادن اهداف نظامی در داخل خاک ایران بوده و معتقد است که این اقدام به تشدید تنشها در منطقه منجر خواهد شد، با اینحال او اخیرا گفت که «اگر قرار است ایرانیها را بزنیم، باید محکم بزنیم.»
به عبارتی، باید گفت دیدگاه ونس در رابطه با چگونگی مقابله آمریکا با ایران در منطقه و نیز در رابطه با برجام، مبتنی بر اقدامات محدود و حساب شده است به شکلی که دامنه این اقدامات دامنگیر آمریکا در منطقه و سایر نقاط جهان نشود.
از دیگر دیدگاههای ونس تاکید او بر اتحاد میان رژیم صهیونیستی و اعراب در منطقه است چرا که معتقد است با این کار در عمل فشار بر ایران در منطقه زیاد میشود.
شرایط متفاوت جهان نسبت به ۲۰۲۰
به گزارش ایسنا، با توجه به شرایط بینالمللی و موضوعاتی که روی میز رئیسجمهور آینده آمریکا قرار دارد، باید گفت که مهمترین پرونده آمریکا الان ایران نیست بلکه درگیری اوکراین و روسیه است که با توجه به نزدیکی ترامپ به «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه، باید دید ترامپ در صورت پیروزی چگونه میخواهد متحدان اروپایی خود را برای کنار کشیدن از این جنگ راضی کند. ونس نیز همسو با ترامپ معتقد است که باید جنگ را با مذاکره تمام کرد و همزمان به اروپا برای تامین امنیت خود فشار آورد.
برخی تحلیلگران معتقدند ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات ۲۰۲۴ برخلاف دوره قبل ریاستجمهوری خود، در رابطه با ایران با مماشات بیشتری اقدام خواهد کرد. به هر حال سیاست فشار حداکثری بر ایران کارساز نبود از این رو احتمالا او به سمت آسانگیری به ایران با هدف دستیابی به یک توافق جدید حرکت خواهد کرد. او در ۲ سال پایانی دولت خود در دوره قبل تلاش بسیاری انجام داد تا به نحوی مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا در بحث برجام شکل گیرد اما به خاطر وجود مخالفتهای جدی در تیم سیاست خارجیاش در عمل این اتفاق رخ نداد.
یکی از خطاهای محاسباتی در رابطه با سیاست ترامپ در روابط خارجی و به ویژه در رابطه با ایران این است که فکر کنیم ترامپ همان سیاست گذشته را درباره ایران به کار خواهد گرفت یا به بزرگنمایی شخصیتهای اطراف او به ویژه ونس بپردازیم. نه شرایط منطقه و جهان شبیه به سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ است و نه ایران و آمریکا در شرایط مشابه آن زمان قرار دارند.
۲ موضوع جنگ اوکراین و روسیه و جنگ غزه حتی بر نگاه آمریکا نسبت به سیاست مقابله با چین و روسیه سایه خواهد انداخت. به علاوه احتمال اینکه ایران و آمریکا بازی جدیدی را برای حل مناقشه هستهای و رفع تحریمها شروع کنند، زیاد است. هم ترامپ برای مذاکره با ایران در این راستا آماده است هم رئیسجمهوری منتخب ایران در سیاستهای اعلامیاش نسبت به تعامل و مذاکره برای رفع تحریمها تاکید کرده است. «مسعود پزشکیان» نه تنها هیچ گزینهای را برای رفع تحریمها رد نکرده بلکه مقامات نزدیک به او صراحتا گفتهاند قادرند با ترامپ به توافق برسند.
ترامپ بارها مدعی شده اگر در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا «تقلب» نمیشد و او در کاخ سفید میماند، یکهفتهای با ایران توافق میکرد؛ ادعایی که البته دور از واقعیت بهنظر میرسد.