گروه سیاسی- وزرای پیشنهادی پزشکیان در کمیسیون‌های تخصصی مجلس حاضر می‌شوند و اخبار حاکی از آن است که جلسات رای اعتماد از روز شنبه آغاز خواهد شد. فهرست ۱۹ وزیر واکنش‌های متفاوتی را برانگیخت و باعث هجمه‌های زیادی به پزشکیان شد. ابقای وزیر اطلاعات دولت سیزدهم، معرفی یک فرد نظامی دیگر برای تصدی وزارت کشور و توجه نکردن به زنان و اقلیت‌ها بر خلاف گفته‌های پیشین از جمله مسائلی است که منتقدین مطرح می‌کنند.
فراجناحی بودن کابینه به مذاق برخی حامیان رئیس جمهور خوش نیامده است، اما شخصیت‌های مهم جریان اصلاحات و حامیان دولت توصیه کرده اند که همچنان از رئیس جمهور حمایت شود.
مسعود پزشکیان برای انتخاب وزرای پیشنهادی خود، ملاک های توانمندی،‌ تخصص و سوابق مرتبط افراد را در نظر گرفته است. او پیش از اعلام لیست وزرای خود به مجلس شورای اسلامی بیان کرده بود که «بنای ما این بوده و هست که بر اساس همان وعده تشکیل دولت وفاق، افراد توانمند از هر جناح و گروهی در کابینه حضور داشته باشند.» بنابراین معرفی وزرا با جناح های سیاسی مختلف در کابینه چهاردهم بر اساس گفته های رئیس جمهور و معاونان او از جمله شهرام دبیری معاون پارلمانی قابل پیش بینی بود.
ایسنا در این باره می نویسد: با این حال پس از اعلام لیست وزرای پیشنهادی، برخی انتقادها نسبت به انتخاب برخی افراد مطرح شده است که البته انتقاد حق همه است. خود رئیس جمهور هم در این مدت بارها اعلام کرده است که مبرا از خطا نبوده و انتقادها را پذیرا است. با این حال باید توجه داشت همانطور که نقد رئیس جمهور و دولت حق جامعه و جریان های سیاسی است، انتخاب کابینه هم حق رئیس جمهور است. پزشکیان پیش از این گفته بود که باید دعواهای سیاسی خاتمه یابد و شاید بر اساس همین دیدگاه خود، ترجیح داد کابینه ای فراجناحی تشکیل دهد و حتی رقبای خود را وارد کابینه کند.
او در دیدار با خبرنگاران که پیش از اعلام لیست وزرای پیشنهادی برگزار شده بود، درباره کابینه اش گفته بود که «مشکل ما در وهله اول افراد نیستند، بلکه این انتخاب راه غلط است که مانع از رسیدن ما به مقصد می‌شود.» او در همان جلسه گفته بود که «بنده دولت وفاق ملی را مطرح کردم چرا که باور دارم در همه دولت‌های گذشته افرادی بودند که می‌خواستند برای تامین منافع کشور و مردم کار کنند و باید از همه این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.» بر این اساس رئیس جمهور در انتخاب کابینه بر اساس گفته‌های خود عمل کرد.
در این بین هم برخی فعالان سیاسی با توصیه به ادامه حمایت از مسیری که رئیس جمهور آغاز کرده است، به مساله شرایط و مقتضیات فضای سیاسی کشور اشاره داشته و احتمال داده‌اند که شاید رئیس جمهور در شرایط خاصی دست به انتخاب برخی وزرا زده است. محمد شریعتمداری گفته است که «نگران نباشیم و به آینده دولت رئیس جمهور پزشکیان و جمهوری اسلامی امیدوارانه بنگریم.» آذر منصوری خاطرنشان کرد که «محدودیت‌های پیش روی رئیس جمهور را پیش بینی می کردیم و رویکردها، رفتارها و نقد و مطالبه گری ها نیز باید در راستای افزایش قدرت چانه زنی و اثرگذاری بیشتر ایشان باشد. مراقب تفرقه افکنی ها باشیم.» اسحاق جهانگیری تاکید کرده است که « با وجود نقدهای بجا و نابجا نباید پزشکیان را تنها گذاشت.» محمدجواد ظریف هم گفته است که «نباید پزشکیان را تنها گذاشت.»
محمدعلی ابطحی اظهار کرد که «پزشکیان قرار نبود دعوا کند. که مردم هم خسته از دعوا شده‌اند. من به همین دلیل بدون توجه به خصوصیات وزرا معتقدم باید از کابینه پزشکیان دفاع کرد.» احمد زیدآبادی با بیان اینکه انتخاب کابینه در حوزه حقوق رئیس دولت است، اشاره کرده است که «نامناسب بودن برخی همکاران رئیس جمهور در درجه نخست، مشکل خود اوست. اگر او واقعاً فکر می‌کند که با برخی از این افراد می‌تواند کار کند، دلیلی ندارد که ما کاسۀ داغ‌تر از آش شویم!» محمود واعظی هم گفته است که نسبت به کابینه چهاردهم قضاوت عجولانه نداشته باشیم. انتخاب نهایی اعضای کابینه حق قانونی رئیس جمهور است و باید به انتخاب و تشخیص ایشان احترام بگذاریم.»
البته بهتر بود که خود رئیس جمهور درباره چینش کابینه با مردم صحبت می کرد ولی این نکته را هم نباید از یاد برد که مسعود پزشکیان بارها اعلام کرده است که اهل دروغ گفتن نیست. او قول داده است که «به مردم دروغ نگویم و در گفته‌هایم صادق و پاسخگو باشم.» پزشکیان همچنین در واکنش به انتقاد برخی افراد حاضر در کابینه در پیامی در شبکه ایکس نوشته است که «مردم عزیز سرمایه بزرگ دولت شمایید، توجه و حساسیت شما در انتخاب اعضای کابینه ارزشمند است. در مرحله انتخاب و بررسی کابینه از صاحبنظران متعددی مشورت گرفتیم و تلاش کردیم با رویکرد وفاق و همدلی، بهترین وضعیت ممکن را با ظرفیت‌های موجود رقم بزنیم. صبر کنید کابینه کار کند و آن‌ را از روی عملکردش نقد کنید.»
برخی وعده های رئیس جمهور باید در وزارتخانه های مهم اجرایی شود که افراد انتخاب شده برای آن وزارتخانه‌ها مورد انتقادات واقع شده اند. رئیس جمهور هم این نکته را به خوبی می داند و صدای منتقدین را شنیده است. او می داند تحت رصد مردم قرار دارد و باید مراقب سرمایه اجتماعی دولت خود باشد. حالا بهتر است انتقادات فروکش کند و حمایت و نظارت بر عملکرد کابینه جای نقد برخی شخصیت های کابینه را بگیرد. بالاخره آن شخصیت های مورد نقد هم باید گفتمان دولت را اجرایی کنند.
پزشکیان بخواهد دعوا کند، برمی‌گردیم سر خانه اول
زیدآبادی درباره انتقاد‌ها به پزشکیان و واکنش‌هایی که طی چند روز گذشته مطرح شد، به فرارو گفت: «به طور مشخص وزرای پیشنهادی سه وزارتخانه و از میان آن‌ها دو وزارت حساس، به نظر نمی‌رسد دارای خط فکری و گفتمانی باشند که بخواهند با دولت همراهی کنند. تردید و سوال‌هایی درباره وزیر کشور وجود دارد. آقای مومنی شخصیتی متین، جاافتاده و مودب است، اما نمی‌دانیم چه خواهد کرد و آیا توافقی میان او و آقای پزشکیان قرار گرفته یا نه. وزارت اطلاعات مورد بعدی است که همه می‌دانیم کلاً از کنترل رئیس دولت خارج بوده و اگر کسی از خودشان را بگذارند، مسلط‌تر است و همان شیوه‌ها را ادامه می‌دهد. اگر فردی غیر از این باشد، معتقدم که آن شخص نمی‌تواند کار موثری انجام دهد؛ مثل دوره‌ای که آقای علوی وزیر بود.»
وی افزود: «مورد آخر به آقای دنیا مالی مربوط می‌شود که تاثیر سیاسی گسترده‌ای ندارد، اما بالاخره یک حوزه تخصصی است و انتظار این بود که یک متخصص نامدار اهل ورزش آنجا را اداره کند. به غیر از این‌ها، کابینه پیشنهادی نکات مثبت و قابل دفاعی دارد. فکر می‌کردم آقای میدری (گزینه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) با موانعی روبرو شود. سیدعباس صالحی مسئولیت را قبول کند. خیلی از نام‌هایی که انتظار داشتیم، در این فهرست هستند. به این فهرست می‌شود انتقاد کرد و جای انتقاد هم دارد. اما فراتر رفتن از انتقاد، اظهار ناامیدی و پشیمانی کردن، حمله به پزشکیان و اتهام‌زنی به او بنیانی ندارد.»
این تحلیلگر سیاسی با دسته‌بندی منتقدان کابینه پیشنهادی، اظهار داشت: «آن‌هایی که الان اعتراض دارند سه دسته هستند؛ دسته اول اعتقاد دارند که این سیستم اصلاح پذیر نیست و انتخابات هم بی‌معناست. وقتی کلیت چیزی را رد می‌کنیم، ورود به جزئیات دیگر معنی ندارد. اما شاهد نظردهی آنان درباره خوب یا بد بودن وزرای پزشکیان از سوی دسته اول هستیم. وقتی به چنین مساله‌ای ورود می‌کنند، از همان چارچوب براندازانه‌شان هم خارج می‌شوند. اظهارنظر حق آن‌هاست، اما غیرمنطقی و خارج از چارچوب‌های خودشان است.»
وی افزود: «گروه دوم از ابتدا به این روند ظنین بودند و اعتقاد داشتند آمدن آقای پزشکیان نتیجه یک تبانی و برنامه‌ریزی از بالا بود. به همین دلیل امیدی به این که اتفاق مثبتی بیافتد، نداشتند. حالا کابینه معرفی شده آن‌ها می‌توانند بگویند دیدید همان که ما گفتیم. این‌ها می‌توانند به این شکل انتقاد کنند، اما نمی‌توانند بگویند چرا آقای ایکس هست و ایگرگ نیست و سطح انتظارات را بالا ببرند. شما که انتظاری نداشتید، منتظر بودید چه کسانی بیایند؟ انتقادات این گروه هم تناقض‌آلود است.»
زیدآبادی تاکید کرد: «دسته سوم دوستانی بودند که در انتخابات شرکت کردند و یک طیف هستند. بخشی ظاهراً انتظاراتشان خیلی بالا بوده و الان می‌بینند که توقعاتشان برآورده نشد. معتقدم هر انتظاری در چارچوب یک تحلیل معنا می‌دهد. خوب است بدانیم تحلیل این دوستان چه بوده و چرا فکر می‌کردند آقای پزشکیان باید کابینه‌ای معرفی کند که از هر جهت انتظارات آنان را برآورده کند. این انتظارات در کدام چارچوب تحلیلی می‌گنجد؟»
این روزنامه‌نگار با تاکید بر لزوم عبور از موانع برای آغاز کار دولت، یادآور شد: «پزشکیان از روز اولی که وارد شد، چیزی جز این گفت می‌خواهم در چارچوب سیاست‌های کلی نظام حرکت کنم، اهل دعوا نیستم، باید با هم آشتی کنیم و به وفاق برسیم؟ آیا انتظار این بود که پزشکیان گزینه‌های خود را صرف نظر از اینکه مجلس چه واکنشی به آن‌ها نشان می‌دهد یا فرض کنید نهاد رهبری یا نیرو‌های دیگر چه نظری راجع به آن‌ها دارند یک تنه معرفی کند؟ لابد بعد از رد این‌ها باید آدم‌های رادیکال‌تری را معرفی می‌کرد. این که ایجاد دعوا می‌کند و پزشکیان را همین اول در چاله می‌اندازد. معتقدم که پزشکیان چانه‌زنی کرده، اما مطمئناً ابهاماتی وجود دارد که باید روشن شود. چرا بعضی وزارتخانه‌های کلیدی با این وضعیت مواجه شده. آیا گفتگویی با آن‌ها صورت گرفته؟ قول همکاری با رئیس‌جمهور را دادند یا ندادند؟ این مساله باید روشن شود نه این که سطح انتظارات خیلی بالایی را در نظر بگیریم و امیدی که به وجود آمده را تبدیل به ناامیدی کنیم. باید ببینیم این وزرای پیشنهادی در چه پروسه‌ای انتخاب شدند.»
زیدآبادی تاکید کرد: «مثلاً آقای مومنی تا حالا کارنامه‌ای بروز نداده چه بسا عملکرد خوبی از خود نشان دهد. یکی از مسائلی که در حال حاضر مطرح می‌شود، موضوع استانداران است. وزیر کشور نمی‌تواند به تنهایی استانداران را منصوب کند. انتصاب آنان باید در کابینه تصویب شود. آقای مومنی خلق و خوقی مناسبی دارد و اگر اهل شدت برخورد نباشد و به ویژه حمایت دستگاه را پشت سرش خودش داشته باشد، به عملکرد خوب کمک می‌کند. تجربه عبدالله نوری را نباید فراموش کنیم. مجلس پنجم وزیر کشور را استیضاح و برکنار کرد. مجلسی که خیلی با مجلس فعلی فرق می‌کرد. چنین تجربه‌ای وجود دارد، بنابراین باید بتوانیم کار کنیم.»
این تحلیلگر سیاسی درباره محدودیت‌ها و مشکلات رئیس‌جمهور، خاطرنشان کرد: «تکلیف رئیس جمهور در کشور مشخص است. در یک باتلاقی گیر می‌کند، همه مسئولیت اجرایی روی دوشش است، مردم مطالباتشان از اوست و ابزاری که دارد – یعنی دستگاه دولت – بی‌نهایت ناچیز است. این دستگاه دولت هم برای تشکیل باید تائید مجلس را بگیرد. کابینه اگر بخواهد از مجلس عبور کند، بالاخره باید هماهنگی بین پزشکیان و آقای قالیباف صورت بگیرد. اگر کابینه‌ای به مجلس برود که بخواهند نصف وزرایش را بیاندازند، با چه ابزاری می‌خواهد از این وضعیت عبور کند؟ پیش از این گفتم که اگر رهبری، قالیباف، اژه‌ای و نظامیان مثل سردار باقری نخواهند با پزشکیان کار کنند، چه ابزاری در دستش هست که بخواهد کارش را پیش ببرد؟ نهاد ریاست‌جمهوری جای دعوا نیست. آن‌هایی که تا حالا دعوا کردند، کدام‌شان به نتیجه مثبتی رسیدند؟ همین اول دعوا بخواهد شروع شود، دوباره برمی‌گردیم سر خانه اول. در حالی که پزشکیان آمد که دعوا‌ها را تمام کند.»
وی اضافه کرد: «چه کسانی منتقد هستند؟ یک بدنه همیشه رای می‌دهند. اما در آن بدنه‌ای که باعث ریاست‌جمهوری پزشکیان شد، دو تحلیل وجود داشت. یک تحلیل این بود صِرف پذیرش پزشکیان به معنای وجود اراده برای نشان دادن انعطاف در حکومت برای رفع پاره‌ای از مشکلات و پیشبرد پاره‌ای از اصلاحات است. این تحلیل وقتی با کابینه مواجه می‌شود، به طور طبیعی انتقاداتی دارد و البته تا زمانی که معتقد است اراده تغییر وجود دارد، خللی در تحلیلش ایجاد نمی‌شود. یک دسته امثال من بودند که دور اول انتخابات رای ندادند، ولی دور دوم شرکت کردند. ما که می‌دانستیم ضمانتی برای موفقیت وجود ندارد. اما نمی‌خواستیم دولتی را ببینیم که مثلاً وزیر ارشادش آقای رسایی، علومش امیرحسین ثابتی و دیگر وزرایش نبویان و کوچک‌زاده و مانند آن‌ها باشند. الان کدام یک از این چهره‌ها یا چهره‌هایی شبیه به این‌ها را آقای پزشکیان معرفی کرده که من نوعی بخواهم ناراحت باشم؟ ما هم نمیتوانیم با این کابینه برخورد تندی کنیم.»