این روزها با اعلام نتایج نهایی کنکور و همچنین نزدیک شدن به بازگشایی مدارس و همچنین افزایش هزینه ی تحصیل در مدارس غیر انتفاعی و حتی مدارس دولتی و همچنین آگاهی از نحوه قبولی دانش آموزان در دانشگاه ها و... بیشتر با پرسش هایی در مورد وجود «عدالت آموزشی» مواجه می شویم و این که تا چه حد نهاد های فرهنگی و در رِأس آن ها آموزش و پرورش توانسته اند در برقراری فرصت برابر و عدالت آموزشی موفق و موثر عمل کنند.
برای تفسیر عدالت آموزشی باید به 6 عنصر کلیدی توجه ویژه داشت؛1-دسترسی همگانی 2-توازن در تربیت3-کیفیت آموزشی برابر
4-استعدادها و نیازهای متفاوت5-قابلیت های متفاوت فردی دربهره گیری از فرصت ها 6- تلاش های متفاوت در بهره گیری از فرصت ها
اگر بخواهیم به طور کلی به این عناصر کلیدی بپردازیم خواهیم دید تقریبا در همه آن ها ضعف های اساسی و مشکلات جدی وجود دارد به طور مثال در قسمت دسترسی همگانی مشاهده می کنیم که هنوز در خیلی از نقاط کشور دسترسی استاندارد و یکسان آموزشی وجود ندارد ، در برخی از مناطق کلاس هایی به تعداد 40 نفر و حتی بیشتر و در برخی مناطق دیگر کلاس های زیر 20 نفر تشکیل می شود در برخی از مناطق برای برخی از دروس معلم تخصصی وجود ندارد و در برخی مناطق دیگر برای هر درس چندین معلم تخصصی موجود است ، هنوز هم برخی از دانش آموزان برای رسیدن به مدرسه مسیرهای طولانی را طی می کنند و ساعت های زیادی را در راه هستند ، و یا در مورد عنصر کلیدی کیفیت آموزشی برابر هم شرایط بسیار نامطلوبی برقرار است، به وضوح امکانات و کیفیت تدریس در مدارس غیرانتفاعی با مدارس دولتی عادی(نه استعدادهای درخشان که فقط برای تعداد محدودی از دانش آموزان است) متفاوت است و این عدم برابری را می توان به سادگی در نتایج کنکور سراسری امسال مشاهده کرد، شکافی عمیق بین دانش آموزان مرفه و برخوردار و دانش آموزانی که به دلیل مشکلات اقتصادی امکان استفاده از کیفیت آموزشی بالا را ندارند، نه می توانند در مدارس غیر انتفاعی ثبت نام کنند و نه قدرت خرید کتاب ها و آزمون های آزمایشی را دارند ، کنکوری که قرار بود روزی نماد عدالت آموزشی باشد اینک به کارزاری نابرابر بین دانش آموزان مرفه و دانش آموزانی که از حداقل های آموزشی نیز برخوردار نیستند بدل شده است ، و همین امر باعث ایجاد نوعی بی انگیزگی و نا امیدی و نارضایتی در دانش آموزان کم برخوردار شده است ، آن ها که شاید قبولی در دانشگاه و رشته های خوب را تنها راه برای رسیدن به آرزوهای خود می پنداشتند! همین امر باعث شده دانشگاه ها نتوانند به طور مساوی و عادلانه دانش‌آموزان بسیار مستعد را جذب کنند، به دلیل اینکه اصلاً تعدادی از دانش آموزان بسیار مستعد آموزش ندیده و وارد مدارس خوبی برای تحصیل نشده‌اند، برعکس خانواده‌های مرفه در طول سال با آموزش‌های دبیر خصوصی به هر نحوی فرزند را به سمت دانشگاه سوق می‌دهند ، این اتفاق می تواند دانشگاه ها را که به عنوان مراکزی برای تربیت نخبه‌ها و برگزیده‌های کشوری هستند با افت کیفی و کاهش عملکرد آموزشی مواجه سازد. در مورد سایر عناصر کلیدی عدالت آموزشی نیز سخن بسیار است که باید به طور جداگانه و مفصل به آن ها پرداخت.
به نظر می رسد با توجه به تحولات علمی و آموزشی در جهان امروز و برای پیشرفت علمی کشور و همچنین عقب نماندن از جریان علمی روز جهان؛ ایجاد کیفیت آموزشی استاندارد با محتوای جذاب ، دسترسی برابر و استاندارد همه اقشار جامعه به خدمات آموزشی و همچنین تأمین نیروی انسانی کارآمد و توانمندسازی آنها باید در اولویت ها و اقدامات فوری آموزش و پرورش قرار بگیرند.