با قطع گاز 25 هزار مشترک در تربت جام، مردم این منطقه ساعات سختی را در حالی سپری می کنند که با تناقض گویی برخی مسؤولان متولی، توزیع ناعادلانه وسایل گرمایشی و نیز سوخت جایگزین مواجهند.
ورود سامانه سرد از روز سه‌شنبه هفته گذشته در استان خراسان رضوی به خصوص تربت جام سرمای بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند و افت فشار گاز و قطع حدود بیش از ۲۵ هزار مشترک گازی در این شهرستان در پی قطع گاز وارداتی و زیر ساخت های ضعیف به یک تراژدی تبدیل شده است تا مردم فهیم و صبور خطه جام برای سومین شب متوالی شب و روز سختی را سپری کنند.
گزارش میدانی خبرنگار فارس در تربت جام در گفت و گوی چهره به چهره با مردم این شهرستان حکایت از درددلی است که در ادامه این گزارش می خوانید.
یکی از شهروندان تربت جام گفت: چرا این شهرستان مرزی که به لحاظ موقعیت جغرافیایی به عنوان شاهراه ارتباطی و مرکز ثقل داد و ستد چندین شهر، به ویژه دو کشور همسایه افغانستان و ترکمنستان قرار دارد، چرا باید در انتهای خط انتقال گاز آنهم با زیر ساخت ضعیف و ۱۰ اینچ ظرفیت باشد؟
مردم در تربت جام سهم اندکی از «هر خانه، یک اتاق گرم» دارند
دیگر شهروندان تربت جامی با اشاره به تبعیض در نحوه قطعی گاز در مناطق مختلف، گفت: در روز نخست گاز 4 روستای حاشیه شهر قطع شده بعد اعلام کردند که از نقاط حاشیه نشین شروع و به تدریج مرکز شهر هم قطع می شود اما طی شب و روز گذشته این رقم در مناطق کم برخوردار و حاشیه نشین به ۲۵ هزار مشترک رسید.
وی افزود: مردم با تناقض گویی برخی مسئولان متولی اعم از وزیر و وکیل در عدم پاسخگویی مناسب، توزیع ناعادلانه وسایل گرمایشی و نیز سوخت جایگزین و ....مواجه اند به طوری که ۶۰ درصد مشترکان گاز و به خصوص حاشیه نشینان شهرستان، سهم اندکی از «هر خانه، یک اتاق گرم» در این سرمای طاقت فرسا دارند!
فرد دیگری در همین خصوص اضافه کرد: چرا اُفت فشار گاز و قطعی برای حاشیه نشینان شهر تربت جام باشد ولی خیابان های منتهی به مرکز شهر طی این سه روز با توجه به امکانات بیشتر، هیچ گونه قطعی نداشتند؟
وی افزود: اگر خدای نکرده در پی برودت هوا، فردی فوت نماید، مگر خداوند متعال میان مرگ فقیر و غنا تفاوتی قائل است که باید حاشیه نشینان نسبت به مرکز نشینان شاهد تبعیض های مختلف دولتمردان و سایر مسئولان خدمت رسان شهری در ادوار مختلف باشند.
تغییر آرایش شبکه گاز، به ضرر مردم تربت جام تمام شد!
فرد دیگری با اشاره سفر غیر منتظره وزیر نفت به شهرستان تربت جام در رفع مشکل گاز منطقه، گفت: مردم برای اطمینان از نحوه اطلاع رسانی مدیران به رسانه ملی و شبکه های اجتماعی محلی مراجعه می کنند تا هم درد و دل خود را بگویند و هم از حرف و وعده مسئولان آگاهی پیدا کنند.
وی ادامه داد: اظهارات و دستور جواد اوجی وزیر نفت مبنی بر تقویت ظرفیت شبکه گاز رسانی این منطقه و تغییر آرایش در پایداری شبکه گاز رسانی کشور در برنامه زنده رسانه ملی، به ضرر مردم شهرستان تربت جام تمام شد! چرا حالا مسئولان متولی به فکر تقویت ظرفیت شبکه گازرسانی باشند و چرا وعده به نسیه می‌دهند؟ ما الان به گاز نیاز مبرم داریم.
مردم منطقه علاوه بر برودت هوا، با گاز مونوکسیدکربن هم دست و پنجه نرم می کنند
شهروند دیگری با اشاره به اعلام مسئولان پزشکی مبنی بر مراجعه برخی افراد بر اثر مسمومیت ناشی از گاز مونوکسیدکربن مراکز درمانی، گفت: کمبود وسایل گرمایشی باعث شده مردم برای گرم کردن خود و خانواده به خصوص اقشار ضعیف دست به ابتکارات جدیدی از جمله درست کردن منقل و... روی بیاورند.
وی در همین باره افزود: خیلی از خانواده های فقیری را می شناسم که می گفتند پس از استفاده از آتش منقل و... با علائمی از جمله ضعف و بی حالی، سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و... به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه داشته اند و در کنار نبود مشکل گاز، مردم شهرستان علاوه بر برودت هوا با گاز مونوکسیدکربن هم دست و پنجه نرم می کنند.
ازدحام مردم برای خریدبخاری برقی در ساعت یک و نیم نیمه شب
دیگر شهروند تربت جامی گفت: عصر روز گذشته اعلام کردند که وسایل گرمایشی با قیمت مصوب در سه نقطه شهر به فروش می رسد که واقعاً برخی از افرادی که با ساختمان فرمانداری مراجعه کردند از قشر ضعیف جامعه بودند که توان پرداخت این مبلغ را نداشتند اما در میان صفوف مردم همچنان چشم انتظار عنایت مسئولان بودند.
وی با اشاره به اینکه اگر گاز مردم حاشیه شهر قطع شده چرا از همه محلاتی که انشعابشان وصل است، داخل صف قرار داشتند؟ چرا همین وسایل گرمایشی را که در اختیار دولتمران بود توسط گروه های جهادی به درب منازل کسانیکه گازشان قطع شده، توزیع نکردند.
وی اضافه کرد: در این گرانی های افسار گسیخته، بیکاری و حقوق پایین کارگری و مستاجری؛ از کجا وسایل گرمایشی ارزان قیمت بخرند؟ به خاطر عدم مدیریت صحیح و توزیع ناعادلانه بعد از اینکه توان مالی نداشتند از صفوف خرید با نرخ مصوب هم کناره گیری کردند.
آخرین کورسوی امید مردم تربت جام
تجارت نیوز هم می نویسد: دیگر حتی گاز برای پر کردن کپسول‌های گاز و پیک‌نیک هم پیدا نمی‌شود. اهالی فقط ساعات قابل‌توجهی از روز را در صف کپسول و سیلندر گاز می‌ایستند، ولی در نهایت دست خالی به خانه بازمی‌گردند.
خانواده‌هایی که توان اقتصادی پایین‌تری دارند با برپاکردن آتش و استفاده همزمان از چند پتو مانع انجماد و یخ‌زدگی خون خود می‌شوند.
آخرین کورسوی امید آن‌هایی هم که شرایط مالی نسبتا بهتری دارند به وسایل آشپزی مانند فر یا توستر است که با آن خانه خود را گرم نگه‌ دارند. اما تلاش این افراد هم چندان کارساز نیست و آن‌ها هم درنهایت باید به آتش و پتو پناه ببرند.
آب و نان هم غنیمت شدند
گذشته از توان پایین توستر برای گرم‌کردن یک خانه، در پنج روز اخیر برق‌رسانی هم وضعیت چندان بهتری نسبت به شرایط گازی شهر نداشته و اهالی تربت جام از قطعی مکرر برق خبر داده‌اند.
در این شهر دیگر حتی آب هم غنیمت به حساب می‌آید. انجماد و یخ‌زدگی شهر را فرا گرفته و مردم حتی برای تر کردن لب خود باید ساعت‌ها تلاش کنند.
در نبود گاز، برق و آب، دیگر مردم محتاج نان شب هم شده‌اند. چراکه نانوایی‌هایی هم سهمیه‌ای از منابع انرژی ندارند که بتوانند پخت انجام دهند. فقط گهگاهی به صورت سیار و توسط خودروهای شخصی نان به تربت جام آورده می‌شود؛ آن هم با نرخ‌های آزاد که فقط کفاف سفره چند خانواده را می‌دهد. صف‌های خرید نیز به گونه‌ای است که گویی مردم برای برنده‌شدن در لاتاری گرین‌کارت آمریکا مشغول به بخت‌آزمایی هستند.
تعطیلی شهر محدود به نانوایی‌ها نیست. سایر کسبه هم دیگر رمق و حتی منابع انرژی لازم برای ادامه فعالیت ندارند. مردمی هم که در تأمین آب و نان خود مانده‌اند، دیگر فرصت نمی‌کنند به سایر نیازهای خود فکر کنند.
جنگ برای یک ساعت حیات بیشتر
در این میان شرایط برای خانواده‌هایی که دارای نوزاد هستند یا از افراد بیمار نگه‌داری می‌کنند، سخت‌تر هم شده است. آن‌ها این روزها به جنگ با مرگ رفته‌اند و برای یک ساعت حیات بیشتر با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند.
البته آن‌هایی هم که به طریقی گاز و نفت به دست می‌آورند پیروز این میدان نیستند. روز یکشنبه، اهالی تربت جام، به تجارت‌نیوز خبر دادند که یک خانه در مسکن مهر شهرستان بر اثر نشت گاز منفجر شد. همچنین طی روزهای اخیر تعداد افرادی که در این شهرستان دچار گازگرفتی و استنشاق مونوکسید کربن شده‌اند حداقل به 20 نفر رسیده است.
مصطفی اعتمادی، فعال اجتماعی در تربت جام، به تجارت‌نیوز می‌گوید: قطعی گاز در این شهرستان به پنجمین روز خود رسیده و حداقل در مشاهدات میدانی خانه و کسب‌وکاری را نمی‌توان یافت که از نعمت گاز برخوردار باشد.
او با اشاره به روی‌آوردن مردم به روش‌های جدید گرمایشی توضیح داد: اکثر اهالی با استفاده از بخاری نفتی سعی می‌کنند خانه خود را گرم نگه دارند. با این حال عده‌ای هم چاره‌ای جز استفاده از توستر یا بخاری‌های دست‌ساز ندارند. در این روزها مردم حتی در هنگام خواب کاپشن و پالتو را از تن خود درنمی‌آوردند و از استفاده از چند پتو شب را به صبح می‌رسانند. دیگر کسی نمی‌داند که این وضعیت تا چه زمانی ادامه می‌یابد.
وی حضور وزیر نفت در تربت جام طی هفته جاری را هم این‌گونه تشریح کرد: حضور وزیر در این شهر تشریفاتی بود. آقای اوجی با خود تعدادی چراغ والر نفتی و هیتر برقی به شهر آورد و قرار شد که این وسایل با قیمت مصوب در شهرستان عرضه شود. این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل محرومیت حاکم بر منطقه توان خرید این وسایل را ندارند.
3 وعده وزیر نفت در تربت جام محقق می‌شود؟
در شرایطی وزیر نفت دولت ابراهیم رئیسی وعده تأمین گاز تربت جام را تا سال آینده می‌دهد که همین حالا هم شاید برای گازرسانی به این شهرستان دیر باشد.
از سوی دیگر، در حالی سهم تربت جام از بودجه گاز محدود به 500 میلیارد تومان می‌شود که فقط بودجه شهرداری مشهد در قانون بودجه امسال 26 هزار میلیارد تومان تصویب شد. یعنی 52 برابر بودجه گازی تربت جامی‌ها! برخی نهادهای دیگر نیز در همان استان خراسان رضوی و هم‌جواری تربت جام فعالیت دارند که به‌مراتب بودجه بالاتری از شهرداری دارند و حتی مالیاتی هم به دولت نمی‌پردازند.
آیا بهتر نبود دولت از سال‌ها قبل به جای حاتم‌بخشی این چنینی به نهادهای عمومی و یا خاص به فکر تأمین گاز مناطق مرزی برمی‌آمد؟
چه بسا حتی نمی‌توان به اجرای مصوبه 500 میلیارد تومانی وزیر نفت هم اطمینان چندانی داشت. تجربه نشان می‌دهد تصویب چنین بودجه‌هایی در سفرهای استانی مسئولان اتفاقی رایج است و اکثر آن‌ها در نهایت راه به جایی نمی‌برد. ازجمله آنکه مشخص نیست زمستان سال آینده جواد اوجی همچنان در رأس وزارت نفت باشد یا خیر؟
در همین زمینه جلیل رحیمی، نماینده مردم تربت جام، طی توئیتی خطاب به اوجی نوشت: این تصمیمات برای آینده است و مردم هم‌اکنون نیازمند گرما و روشن‌شدن شعله گاز هستند. او همچنین نسبت به قطع گاز کل تربت جام و تایباد هشدار داد.
با توجه به جمعیت حدود 300 هزار نفری تربت جام به نظر می‌رسد، توزیع 17 هزار بخاری نفتی و گازی هم راه به جایی نبرد. بخاری‌هایی که رایگان هم نبوده و قیمت مصوب برای آن‌ها در نظر گرفته شده است. طوری‌که چراغ‌های والر نفتی 350 هزار تومان و هیتر برقی 600 هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.
برای فروش این بخاری‌ها زمان و مکان خاص هم در نظر گرفته‌اند تا به‌راحتی بازار وسایل گرمایشی در تربت جام مستعد تبدیل به بازار سیاه و کاسبی با جان مردم باشد. در همین زمینه مصلی الغدیر، مزار شیخ‌السلام جامی و میدان باخزر سه محلی تعیین شده‌اند که در ساعت 19:30 در آن‌ها توزیع بخاری صورت می‌گیرد.
توضیح هلال درباره حواشی توزیع چراغ نفتی در تربت جام
مدیرکل روابط عمومی و ارتباطات مردمی جمعیت هلال احمر درباره اتفاقات پیش آمده در توزیع چراغ والوور نفتی در شهرستان تربت جام توضیحاتی ارائه کرد.
اشکان موسوی در گفت‌وگو با ایسنا درباره ویدئو منتشره در شبکه‌های اجتماعی از ازدحام مردم تربت جام و تلاش برای ورود به ساختمان هلال احمر برای گرفتن چراغ نفتی، گفت: طبق درخواست شرکت گاز استان خراسان رضوی مقرر شد که جمعیت هلال احمر ۸۰۰۰ عدد والوور نفتی را به ستاد بحران و فرمانداری تربت‌جام تحویل دهد.
وی با بیان اینکه ۶۰۰۰ عدد از این چراغ‌های والوور تحویل داده شد، گفت: مقرر شد ۲۰۰۰ چراغ دیگر هم تحویل شود و در همین راستا نیز یک تریلی بارگیری شده و به تربت جام رفت.
موسوی افزود: وقتی تریلی به شهر رسید، وارد شعبه هلال احمر شد تا تصمیم‌گیری درباره ترخیص و نحوه توزیع والورها ازسوی مسئولان فرمانداری و ستاد بحران انجام شود.
وی با بیان اینکه سیاست‌گذاری و نحوه توزیع این وسایل گرمایشی برعهده هلال احمر نیست، گفت: متاسفانه برخی از شهروندان برای گرفتن چراغ وارد شعبه شدند و اتفاقاتی پیش آمد. اما لازم است مردم بدانند که توزیع و نحوه توزیع آن ارتباطی به هلال احمر نداشت و این جمعیت صرفا تامین کننده والورها بوده است.