نشریه بلومبرگ در گزارشی تحلیلی می‌نویسد، اقتصاد ایران تحت‌فشار تحریم‌های طولانی‌مدت با چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند و بازگشت «فشار حداکثری» به آن می‌تواند مدیریت شرایط را دشوارتر کند.
به گزارش اکوایران، نشریه بلومبرگ می‌نویسد، زمانی‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای اولین بار در سال 2017 وارد کاخ‌سفید شد، بازار ایران با توافق هسته‌ای برجام از سال‌ها انزوای اقتصادی خارج شده بود و شرکت‌های آمریکایی و اروپایی به‌دنبال فرصت‌های آن بودند. اما سال بعد، زمانی که او از توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهان خارج شد و تحریم‌های اقتصادی سختی را به ایران تحمیل کرد، همه‌چیز تغییر کرد.
تولید محصولات شبکه در ایران
حالا و در شرایطی که دونالد ترامپ برای دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش آماده می‌شود، همه نگاه‌ها به این است که آیا او سیاست به اصطلاح «فشار حداکثری» خود را که در دوره اول ریاست جمهوری‌اش برجسته بود، علیه ایران احیا خواهد کرد یا خیر؟ اما باتوجه به مشکلات اقتصادی که ایران پس از متحمل‌شدن سال‌های تحریم با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند، این احتمال می‌رود مقامات کشور این‌بار رویکرد دیگری را اتخاذ کنند.
روز سه‌شنبه، نهاد ناظر هسته‌ای سازمان ملل مدعی شد که ایران موافقت کرده تولید اورانیوم با غنای 60 درصد را متوقف کند. رئیس‌جمهوری جدید ایران، مسعود پزشکیان نیز رفع تحریم‌ها، نزدیک‌شدن به غرب و عادی‌سازی اقتصاد برای ایرانیان را پس از پیروزی‌اش در انتخابات ماه جولای به‌عنوان اولویت‌های خود اعلام کرد.
تجارت نفت
براساس این گزارش، اتخاذ رویکردی سخت‌گیرانه از سوی دونالد ترامپ می‌تواند به‌شدت تجارت نفت ایران را تحت‌تاثیر قرار دهد، چنان‌که رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در طول اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش نیز آن را تحت‌فشار قرار داد. بلومبرگ در ادامه می‌نویسد، مانند سایر تولیدکنندگان نفت، ایران نیز با کاهش 15 درصدی قیمت نفت خام از اواخر ماه ژوئن و این چشم‌انداز مواجه است که مازاد عرضه جهانی در سال آینده به کاهش بیشتر قیمت‌ها منجر می‌شود. تولید نفت ایران در سال‌های اخیر تاحد زیادی بهبود یافته است؛ چراکه پالایشگاه‌ها در چین بشکه‌های تخفیف‌دار را می‌خرند و دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا برای کنترل هزینه‌های بنزین، اجرای تحریم‌ها علیه ایران را کاهش داده است. از منظر تحلیل‌گران بلومبرگ، مشخص نیست که این بهبود در تولید می‌تواند در مقابل دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ تاب‌آوری ایجاد کند یا خیر؛ حتی با وجود شبکه لجستیکی قدرتمندی که جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌ها ایجاد کرده است.
تنگنای اقتصادی تهران
براساس این گزارش، این همه درحالی است که مسعود پزشکیان با چالش‌های اقتصادی فراوانی در داخل روبه‌روست؛ از جمله تورم بیش از 30 درصدی، کمبود سوخت، خروج سرمایه و کمبود کارکنان بامهارت و تحصیل‌کرده و مهاجرت آن‌ها به اروپا و آمریکا. از سوی دیگر، ریال ایران نیز به پایین‌ترین رکوردهای خود در مقابل دلار آمریکا رسیده و از سال 2018 تاکنون 90 درصد ارزش خود را ازدست داده است.
کمبود سوخت
به نوشته بلومبرگ، فقدان سرمایه گذاری موردنیاز در زیرساخت‌های کشور سبب شد تا تهران واردات بنزین باکیفیت (سوپر) را افزایش دهد؛ چراکه پالایشگاه‌های داخلی برای پاسخ‌گویی به تقاضا با مشکل مواجه هستند و در همین حال، به دلیل ناتوانی نیروگاه‌ها در تامین برق مورد نیاز منازل و صنایع، قطعی‌های دوره‌ای برق نیز بع تازگی اعمال شده است. تمامی این موارد نشان‌دهنده افزایش تورم هستند که مدیریت آن در شرایط درگیری منطقه‌ای و ناپایدار، دشوار خواهد بود. مسعود پزشکیان برای موفقیت دولتش، عباس عراقچی که در توافق هسته‌ای در سال 2015 جزو تیم اصلی مذاکره‌کنندگان بود را به راس تیم سیاست‌خارجی برگزید. او همچنین با آشفتگی پس از خروج ترامپ از توافق نیز مواجه بوده است. اما مشخص نیست، دولت جدید ترامپ چطور به این عمل‌گرایی ایرانیان پاسخ خواهد داد. نامزدهای کابینه او تاکنون شامل متحدان سرسخت اسرائیل و کسانی هستند که از حمله به ایران حمایت می‌کنند.
بر اساس تحلیل بلومبرگ، یکی از عواملی که می‌تواند به نفع ایران کار کند، چشم‌انداز ژئوپلتیکی است که ترامپ در خاورمیانه با آن مواجه است. در طول اولین دوره‌اش در کاخ سفید، او می‌توانست روی عربستان سعودی و امارات متحده عربی حساب کند که هر 2 کشور از استراتژی فشار حداکثری و تحریم‌های شدیدتر علیه ایران استقبال کردند. اما ارتباط میان ریاض و تهران از آن زمان بسیار بهتر شده؛ چراکه مخالفت آن‌ها با تلفات غیرنظامیان جنگ‌های اسرائیل در غزه و لبنان، باعث نزدیک‌شدن آن‌ها به یکدیگر شده است. همچنین هر دو کشور، توافقی دوجانبه با میانجی‌گری چین را در نشستی در پایتخت عربستان در 20 نوامبر امضا کردند. اما برای صاحبان کسب‌وکار چون سیروس رذاقی، رئیس شرکت خدمات مشاوره سرمایه گذاری Ara Enterprise، نااطمینانی چیز جدیدی نیست. او به مشتریان خود توصیه می‌کند، دور جدیدی از فشارهای حداکثری، محتمل‌تر از یک توافق است، اما همچنان باید چشمان خود را باز کرد.