حمایت از نهاد خانواده نباید در تقابل با حقوق زنان صورت‌بندی شود، اگر نتوانیم خانواده را در مسیر رشد و تعالی زوجین ببینیم دچار اشتباه محاسباتی شده‌ایم؛ در حال حاضر دوگانه خانواده و زن شکل گرفته است. عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در نشست خبری تبیین همایش بین المللی خانواده مقاوم؛ چالشهای اخلاقی در جهان متحول، با بیان اینکه در حال حاضر دوگانه خانواده و زن شکل گرفته است، اظهار کرد: البته این دوگانه در خصوص خانواده و مرد نیز شکل گرفته اما در خصوص زنان پررنگ‌تر است.
این هیئت علمی دانشگاه تهران، با طرح این پرسش که چرا برخی پسران نسبت به تشکیل خانواده مقاومت دارند؟ ادامه داد: بخشی از علت مقاومتی که پسران برای تشکیل خانواده دارند به این باز می‌گردد که به دنبال تشخص و هویت درون خود هستند. ما نتوانستیم شکوه خانواده را چه در ساحت عمل و چه در ساحت نظر به تصویر بکشیم. خانواده را همیشه مانع، تصویر کردیم و زیبایی‌های خانواده را نتوانستم نشان دهیم. از سوی دیگر کارکردهای عاطفی خانواده را نیز در فضای رسانه نتوانستیم نشان دهیم.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، با بیان این که جامعه‌ای که تفرد و بی‌هویتی برایش کارکرد داشته باشد به دنبال انسانی می‌رود که بریده از این هویت‌ها باشد، تصریح کرد: این انسان بریده از هویت به راحتی قابل دست اندازی است و در این مسیر اگر خانواده‌ای نیز شکل گیرد کمترین کارکرد را خواهد داشت لذا روابطی که در چارچوب خانواده ساماندهی نمی‌شوند، روابطی موقت و ناپایدار هستند که مرتفع کننده منافع سرمایه داری‌اند. این همان منطق دائم انباشت سرمایه است. از همین رو برای داشتن خانواده ابتدا باید مقاوت در مقابل این منطق خانمان سوز، جهان سوز و انسان سوز شکل گیرد.
کلانتری با بیان اینکه در جهان از سال ها پیش مقاومتی در برابر تمام جریان‌های شکننده خانواده شکل گرفته است، افزود: می‌توان گفت هسته‌های مقاومت در خود جهان غرب شکل گرفته است. ما در این زمینه پیش رو نیستیم و از همان جریان‌ها تبعیت می‌کنیم. در کشورهای اسکاندیناوی و حتی آمریکا در‌خصوص بُعد و سایز خانواده و حتی در خصوص کارکردهای عاطفی خانواده این مقاومت شکل گرفته که بسیار موثر است.
بررسی نهادهای دخیل در تربیت
بخش دیگر این نشست محمدرضا زیبایی نژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده و نیز دبیر علمی همایش با بیان اینکه بر خلاف ارزش‌های اخلاقی که علی‌الاصول باید ثابت باشند، الگوهای راهبری باید متناسب با موقعیتی که در آن قرار گرفته‌اند منعطف باشند در غیر این صورت در دستیابی به اهداف خود موفق نیستند اظهار کرد:  اگر فرض کنیم ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، ارزش‌های ناهمسو با ارزش‌های خانواده را بسط می‌دهند، وضعیت چطور می‌شود؟ پرسش اصلی ما این است که در شرایط جهانی شدن که سیطره اخلاق نئو لیبرال و نسبی گرایی اخلاقی در دنیا اتفاق می‌افتد و بسط ارزش‌های ناهمسو با خانواده و ارزش‌های اخلاقی شکل می‌گیرد، ما چه الگوهای تربیتی را در خانواده داشته باشیم که والدین بر اساس آن بتوانند مقاومت فعالی را با شناخت و شرایط تهدید داشته باشند و از مسیر مقاومت پویا و نه منفعاله بتوانند ارزش‌های اخلاقی خود را حفظ کنند و بلکه در انتقال ارزش‌های اخلاقی مزیت سازی کنند و خود را بسط دهند.
زیبایی نژاد افزود: آموزش و پرورش و نهادهایی که درگیر بحث تربیت فرزندان ما هستند، در موقع تهدید بچه‌های ما را بر اساس چه الگویی تربیت کنند؟ وزارت آموزش و پرورش رویکرد خود را در مواقع تهدید باید تغییر دهد یا با همان دست فرمان گذشته فرزندان ما را تربیت کند؟ تغییر در چه جوانبی باشد؟ در روش‌ها یا محتوا؟ آیا روش کار نهادهایی که معطوف به خانواده عمل می‌کنند و سمن‌هایی که موضوع آنها خانواده است و مبلغین ما که به خانواده‌ها پیام می‌دهند در موقع تهدید باید طور دیگری باشد یا خیر؟ سیاست گذاری در مقیاس کلان حاکمیت با فرض اینکه در موقعیت تهدید هستیم باید متفاوت از موقعیت قدرت باشد؟ کجا باید یک تغییرات اساسی در الگوهای خود بدهیم که نتیجه آن این باشد که خانواده قدرتمند و با توانمندی بیشتری در مقاومت فعال و پویا و در مقابل تهدیدهایی در برابر ارزش‌های اخلاقی داشته باشیم. هدف ما از طراحی این همایش این بود که به پاسخ این پرسش‌ها برسیم و برای اینکه بتوانیم جامعه علمی را در این همایش درگیر کنیم محورهایی را در نظر گرفتیم.
زیبایی نژاد در پایان سخنان خود افزود: این محورهای موضوعی را از چند طریق پیگیری می‌کنیم که یکی از این مسیرها فراخوان مقالات است. دیگری پیگیری از طریق ترجمه آثار مقالات و کتب مرتبط با این دغدغه در جهان است، همچنین تجربه نگاری خانواده، مدرسه و سمن‌های موفق در این راستا نیز از دیگر راه‌هایمان است تا بدانیم این مجموعه‌ها چه سیاست گذاری‌های متفاوتی را در حوزه خانواده داشته‌اند؟. دیگر مسیر ما نیز بحث گفتگو با اندیشمندان و صاحب نظران است.
زیبایی نژاد همچنین در بخش دیگر سخنان خود تاکید کرد: امروز نقطه آغاز رسمی فعالیت‌های همایش است. کارهای ابتدایی انجام شده است. جلساتی با کارشناسان این حوزه در کشور آرژانتین، ایتالیا و اتریش و برخی کشورهای دیگر داشته‌ایم. با ایرانیانی که در اروپا فعالیت دارند و حتی بومیان کشورهای اروپایی جلسات وبیناری برگزار شده و ایده کلی همایش منتقل شده است. خط بین الملل ما فعال شده و پیگیر هستیم.
ایده استاد دانشگاه امام صادق برای نجات خانواده ایرانی
به گزارش ایسنا، در بخش دیگر این نشست مجید امامی، استاد دانشگاه امام صادق و دبیر شورای عالی فرهنگ عمومی کشور نیز با اشاره به ایده «نجات خانواده ایرانی»، اظهار کرد: نجات خانواده می‌تواند مهم ترین مزیت و گفتمان فرهنگی و اجتماعی دولت حاضر باشد که تلاش می‌کند فارغ از آن فشارهایی که نظام سرمایه داری در داخل و خارج ایران اعمال می‌کند، آزاد تصمیم بگیرد و مستقل تر و مبتنی بر ارزش‌های ایرانی و اسلامی در خصوص جامعه و تحولات فرهنگی و تربیت بحث کند. این دقیقا کاری است که باید نظام فرهنگی کشور انجام دهد.
وی با بیان اینکه جهان به دنبال این است مفهوم خانواده را به منطق سایبر درآورد، افزود: وقتی الان در فضای متاورس می‌توان خانواده خرید و فروش کرد باید از خانواده به عنوان ارزش مشترک در میان تمدن ها صحبت کرد که مرزهای اسلام، مسیحیت و... را در می‌نوردد و با مشکلات انسان معاصر روبرو می‌شود. ما در راستای صیانت و حفظ خانواده که امروز باید متاسفانه از نجات خانواده و نه صیانت خانواده صحبت کنیم، باید به الگوهای زیست بوم ها و میراث فرهنگی خود رجوع کنیم.
رجوع به فرهنگ بومی
امامی درباره لزوم رجوع به الگو، سنت و میراث ماندگار خانواده توضیح داد: الگوهایی از روابط و رفتار اقتصادی و رفتار زیستی و کیفیت حل مساله در خانواده ایرانی و مسلمان وجود داشته که به واسطه روندهای تحمیلی شهرنشینی، مهاجرت و حمله و تهاجم فرهنگ‌هایی به فرهنگ بومی ایجاد شده است. اگر این الگوها شناسایی و حفظ می‌شد امروز با داروخانه مجهزی برای کلینیک نجات خانواده ایرانی مواجه بودیم. این داروخانه مجهز را باید احیا و سرپا کنیم.
دبیر شورای عالی فرهنگ عمومی کشور وضعیت خانواده امروزی را ژله‌ای به این معنا که خانواده امروزی خود را نمی‌تواند حفظ کند چه برسد به جامعه، توصیف کرد و ادامه داد: خانواده را باید احیاء کنیم و با ثبت و تقویت جایگاه میراث در فضای بین المللی به خانواده ایرانی کمک کنیم. برای مثال یلدا و نوروز یک فناوری برای خانواده ایرانی است‌. نوروز حتی “اقتصاد نوروز” دارد و اینطور نیست که به هنگام نوروز فقط خانواده‌ها دور هم جمع شوند. حتی نوروز عرصه سیاست، اقتصاد و امینت دارد. درجه امنیت اجتماعی در نوروز بالاتر می‌رود. باید این فناوری‌های خانواده محور را دریابیم.