سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
اسید سیتریک و اسید استیک، دو نمونه از اسیدهای کاربردی در صنعت و مصارف خانگی هستند که آشنایی با آن‌ها می‌تواند برایتان مفید باشد. اما این دو اسید چه تفاوت مهم اسید سیتریک و اسید استیک چیست؟ با کاربردهای اسید سیتریک و استیک اسید چیست؟ در ادامه همراه ما باشید تا پاسخ سوالات‌تان را دریافت کنید.
سیتریک اسید یکی از پر‌کاربرد‌ترین اسید‌ها در صنایع غذایی است که به عنوان محصول جانبی از متابولیسم ساکارز یا گلوکز تولید می‌شود. البته، اسید سیتریک در محصولات طبیعی مانند مرکبات وجود دارد؛ اما استخراج آن صرفه اقتصادی ندارد. این ماده اسیدی با ترکیب شیمیایی C6H8O7 به عنوان طعم‌دهنده در نوشیدنی‌های گاز‌دار و آب‌نبات‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرفی، برای تثبیت عملکرد داروها و ضدعفونیکننده در برابر ویروس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربردهای سیتریک اسید عبارتند از:
اسید سیتریک با طعم ترش و اسیدی که دارد به عنوان طعم‌دهنده ترش مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل در خوراکی‌هایی مانند بستنی، کنسروهای غذایی و نوشیدنی‌های فرآوری شده شاهد حضور سیتریک اسید هستیم. ضمنا حضور این ماده، از بوتولیسم و تخریب مواد غذایی جلوگیری می‌کند. برای همین در غذاهای کنسرو شده، استفاده می‌شود.
اسید سیتریک به دلیل ترکیباتی که دارد در رفع خطوط ریز اطراف چشم، روشن شدن رنگ پوست و رفع لکه‌های تیره نقش دارد. به همین دلیل در ترکیبات محصولات مراقبتی پوست، لوازم آرایشی و محصولات مرتبط با مو مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضمنا وجود این ترکیب در لوازم آرایشی، به تثبیت آرایش کمک می‌کند. به همین دلیل در انواع رژ‌لب و کرم‌های آرایشی شاهد این ترکیب نمکی هستیم.
اسید سیتریک در صنعت پزشکی برای از بین بردن باکتری‌های مضر، رفع عفونت‌های پوست و کاهش اسیدهای ادرار کاربرد دارد.
اسید سیتریک می‌تواند به دلیل ترکیباتی که دارد، لکه‌های آلودگی موجود در ظروف و لباس‌ها را از بین ببرد. به همین دلیل در شوینده‌های ماشین ظرفشویی، لباس‌شویی و پاک‌کننده‌های شیشه و چوب استفاده می‌شود.
اسید استیک یک ترکیب شیمیایی با فرمول CH3COOH است که در صنعت و زندگی روزمره استفاده می‌شود. این ماده که به طور طبیعی در سرکه وجود دارد، به عنوان یک اسید آلی شناخته می‌شود و دارای خاصیت خورندگی است. در حالت خالص، اسید استیک مایعی بی‌رنگ با بوی تند و تیز است.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای استیک اسید، تولید سرکه است. همچنین این ماده در صنعت پلاستیک‌سازی و تولید پلیمرها کاربرد دارد. اسید استیک به عنوان یک حلال در صنایع شیمیایی، داروسازی، و آرایشی نیز به کار می‌رود. علاوه بر این، از آن در تولید مواد شیمیایی دیگر مانند استات‌ها و استرها استفاده می‌شود.
ضمنا در کشاورزی، اسید استیک به عنوان یک علف‌کش و ضدعفونیکننده استفاده می‌شود. در آزمایشگاه‌ها نیز برای تنظیم pH و در فرآیندهای مختلف شیمیایی از آن بهره‌برداری می‌شود. همچنین اسید استیک در فرآیندهای تصفیه آب و به عنوان حلال در برخی واکنش‌های شیمیایی کاربرد دارد.
اسید سیتریک و استیک اسید، هر دو جزو اسیدهای خوراکی هستند که در صنایع غذایی، آرایشی و بسیاری از موارد دیگر استفاده می‌شود. این دو ماده تفاوت‌هایی دارند که موجب تفاوت کاربردهای آن‌ها می‌شود. این تفاوت‌ها عبارتند از:
اسید سیتریک یک اسید پرکاربرد است که فرمول شیمیایی آن C6H8O7 است. در مقابل، اسید استیک فقط یک گروه کربوکسیل (-COOH) در ساختار خود دارد و فرمول شیمیایی آن CH₃COOH است.
همانطور که توضیح دادیم اسید سیتریک در منابع گیاهی مختلف و اسیدی مانند مرکباتی شامل لیمو و پرتقال وجود دارد. به همین دليل، در بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی و به عنوان متابولیت در چرخه اسید سیتریک نقش دارد. در مقابل، اسید استیک از تخمیر الکل به دست می‌آید و به طور طبیعی در سرکه وجود دارد. همچنین می‌تواند از فرآیندهای شیمیایی مختلف تولید شود.
اسید سیتریک به طور گسترده در صنایع غذایی و دارویی برای طعم‌دهی، حفظ مواد غذایی و به عنوان آنتی‌اکسیدان استفاده می‌شود. همچنین در صنایع پاک‌کننده و محصولات بهداشتی کاربرد دارد. اما اسید استیک بیشتر در صنایع شیمیایی برای تولید محصولات مختلف مانند استات‌ها، پلاستیک‌ها و رنگ‌ها استفاده می‌شود.
تفاوت در پی اچ، دیگر تفاوت مهم اسید سیتریک و اسید استیک است. اسید سیتریک نسبت به اسید استیک خاصیت اسیدی بیشتری دارد و پی‌اچ آن پایین‌تر است، اما اسید استیک با خاصیت اسیدی کمتر، در تولید پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصرف اسید سیتریک که در نوشیدنی‌ها و کنسروهای غذایی وجود دارد، به طعم ترش غذا کمک می‌کند و از فساد آن جلوگیری می‌کند. به همین دلیل مصرف آن در مقادیر کم، مشکلی برای بدن ایجاد نمی‌کند. سیتریک در متابولیسم بدن انسان دخالت دارد و نقش مهمی در فرآیندهای انرژی‌زایی دارد. اما مصرف اسید استیک در مقادیر بالا می‌تواند باعث تحریک مخاط دهان و معده شود و به سلامت بدن آسیب برساند.
اسید سیتریک، طعم ترش و شبیه به مرکبات دارد. به همین دلیل در مرکبات به طور طبیعی مشاهده می‌شوند. در مقابل، اسید استیک طعم ترش و بویی تند دارد که مشابه آن را در سرکه مشاهده کرده‌ایم. ضمنا اسید ستیریک در محیط‌های اسیدی پایدار است و معمولاً به عنوان نگهدارنده استفاده می‌شود. اما اسید استیک در دماهای بالا ممکن است به سرعت تبخیر شود و استفاده صنعتی از آن، به دقت نیاز دارد.
اسید سیتریک به عنوان یک ماده پاک‌کننده خانگی به کار می‌رود. به همین دلیل در مایع ظرفشویی، لباس‌شویی، پاک‌کننده‌های مختلف و محلول پاکسازی رسوبات کلسیم در لوله‌ها و ظروف استفاده می‌شود. اما اسید استیک به عنوان اصلی‌ترین ماده در سرکه خانگی شناخته می‌شود و برای طعم‌دهی به غذاها و نگهداری مواد غذایی کاربرد دارد.
شیمیایی تهران به عنوان یکی از مراجع معتبر فروش مواد شیمیایی مانند اسید استیک و سیتریک اسید است. برای خرید مواد شیمیایی با شیمیای تهران همراه باشید.