گروه مخالفان FATF در مجمع تشخیص که اعمال تحریم ها را بر اقتصاد کشور بی اثر می دانست حالا آثار مخرب تحریم های آمریکا بر اقتصاد کشور را می پذیرد. پرسش آنجاست که چقدر باید بگذرد که این گروه منکر نقش FATF مثل حالا از نظر خود برگردد؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، این روزها بحث تصمیم گیری مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص لوایح مرتبط به FATF دوباره داغ شده است. برخی نپیوستن به کنوانسیون‌های مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی را خودتحریمی دیگر، علاوه بر تحریم‌های اقتصادی می‌دانند که مانع از ارتباطات بانکی و مراودات اقتصادی با جهان می شود. اما آن طیف سیاسی غرب‌ستیز که در برابر شنیده‌شدن هر صدای خواهان مراوده یا گفت‌وگو با جهان، فریاد ضد غربی سر می‌دهد، منکر اثر این کنوانسیون ها بر اقتصاد کشور است. مساله اینجاست که آن‌ها بعضا در تصمیم گیری‌ها درباره سرنوشت اقتصاد کشور سهم دارند و موثرند. از اینها مهمتر اینکه، افراد مدنظر در گلوگاه تصویب یا رد لوایح مرتبط با FATF نشسته‌اند و هر کدام می‌توانند علیه این ماجرا یک فضاسازی آشکار و لابی‌های پنهان کنند تا اجازه ندهند دو قل از لوایح ۴ قلوی مربوط به FATF تصویب نهایی شوند. آنها این قابلیت را دارند که اصطلاحا تیم‌سازی کنند و تیم‌هایشان هم در فضای رسانه‌ای و افکار عمومی و هم در لایه تصمیم‌سازی، بازی را آنطور که می‌خواهند سازماندهی کنند.
از آتش زدن برجام در مجلس تا به ارمغان آوردن تحریم ها
این طیف سیاسی که با آتش زدن برجام در مجلس چهره خود را نشان داده و به تعبیر مخالفانشان دستاوردی جز تحریم برای کشور نداشته است، خالص ترین نمایندگان خود را در مجمع تشخیص دارد که در مورد FATF تصمیم گیری کنند؛ البته دقیق تر آن است که به گفته محسن دهنوی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام بگوییم در خصوص دو کنوانسیون پالرمو و CFT تصمیم بگیرند.
او می گوید: «گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF از ایران ۴۱ اقدام خواسته تا ما را از لیست سیاه خارج کند که دو مورد از آن، پیوستن به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT است. لایحه پیوستن به این دو کنوانسیون، محل اختلاف مجلس و شورای نگهبان بوده و تعیین تکلیف موارد اختلافی آن، در دستور کار مجمع قرار دارد. موضوعی که مورد بحث در کمیسیون مشترک مجمع تشخیص و سپس صحن مجمع قرار دارد، موارد اختلافی بین مجلس و شورای نگهبان در پیوستن به این دو کنوانسیون است.»
پیوستن به FATF و دو کنوانسیون پالرمو وCFT در مجلس دهم تصویب شده بود اما با ایرادات شورای نگهبان و اصرار مجلس دهم، برای اعلام نظر به مجمع تشخیص ارجاع شد. آن زمان به دلیل طولانی‌شدن فرایند رسیدگی و اتمام زمان بررسی، پرونده آن بسته شد. اما حالا این پرونده با اجازه رهبری دوباره در مجمع تشخیص در حال بررسی است.
با آنکه این پرونده موافقان و مخالفانی دارد؛ اما مخالفان سرسخت آن به خاطر توان تیم سازی و ارتباطات شبکه ای خود در نهادها و دستگاه های مختلف را نمی توان نادیده گرفت. در زمان بررسی این کنوانسیون ها در مجلس دهم و مجمع، اعضای مجلس با انبوه پیامک نیروهای عملیاتی یا گروه فشار بر مخالفان از بیرون رو به رو می شدند حالا هسته اصلی آنها در خود مجمع گرد هم آمده اند و با توان تیم‌سازی‌شان می توانند راه را برای موافقان پیوستن به این کنوانسیون ها ببندند؛ موافقانی که بر این باورند که نپذیرفتن مفاد FATF یک نوع خودتحریمی مضاعفی است.
تصویب نشدن FATF یعنی اضافه شدن بار سنگینی بر روی تحریم ها
محمدرضا باهنر از جمله افرادی بوده که معتقد است با تصویب FATF تحریم‌ها حل نمی‌شود اما تصویب ‌نشدن این دو مورد بار سنگین‌تری روی تحریم‌هاست. باهنر به مهر گفته حتی اگر بخواهند تحریم را دور بزنند، تحریم‌کننده‌ها سود می‌برند و کشورهایی که بخواهند با ما همکاری کنند دچار مشکل خواهند شد. آن طور که از گفته های باهنر پیداست، ایران به اغلب مفاد FATF پایبند و متعهد است و مخالفت های پر سر و صدا تنها در مورد چند بند آن است. به گفته او، «آنچه در مجمع مطرح است CFT و پالرمو است. مجموعه کنوانسیون‌ اف‌ای‌تی‌اف ۴۱ حکم دارد که نیازمند همراهی و هماهنگی اعضاست. ایران به ۳۸ حکم FATF عمل کرده است و حالا برخی از احکام پالرمو و CFT مطرح است که ابتدا در مجلس دهم تصویب شد و اما در اختلاف مجلس با شورای نگهبان آن را در نهایت به بررسی در مجمع موکول کرد و مجلس که باید از مصوبه خود دفاع می‌کرد به دلیل تفاوت مواضع دوره یازدهم با دوره دهم به ایجاد یک فاصله در این مسیر منجر شد.»
علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در اظهارات مشابهی گفته: نپذیرفتن برخی از بندهای FATF باعث شده که در مراودات اقتصادی با برخی از کشورهای همسو مثل روسیه و چین هم دچار مشکل شویم. او به مهر گفته: زمانی که بانک‌های کشورهای همسو با ایران تعامل نمی‌کنند، پاسخ‌شان به ما این است که چون شما نپذیرفتید به FATF بپیوندید، ما هم طبیعتاً نمی‌توانیم همکاری‌های کامل اقتصادی با ایران داشته باشیم.
ظاهرا برای آنها فرق می کند چه کسی رئیس جمهور باشد
از میان همه اعضای این گروه، سعید جلیلی سفت و سخت تر در برابر FATF ایستاده است. البته در مورد سعید جلیلی و این گروه ظاهرا باید به یک تبصره قائل بود. مصطفی پورمحمدی در ایام انتخابات ۱۴۰۳، نقل قولی از جلیلی را افشا کرد و گفت: «در شورای عالی امنیت ملی در ۹۵، من مفصل صحبت کردم درباره مشکلات FATF؛ ایشان پایان جلسه گفت اگر تو مسول باشی ما قبول داریم ولی بقیه آقایان را قبول نداریم.» از این رو وقتی برای مخالف‌ترین فرد FATF در مجمع، حضور رقیب یا رفیق سیاسی در دولت اثر داشته باشد رای دیگران نیز آنقدر محکم نیست. به ویژه آنکه دولت نزدیک به این گروه سیاسی در زمان زمام داری تصویب FATF را دنبال می کرد.