کد خبر: 4465 | صفحه ۱۱ | ایران و جهان | تاریخ: 12 بهمن 1401
«ابتکار» تازه ترین تحولات توافق هستهای را بررسی می کند
سیگنال هایی برای شروع مذاکرات
گروه بین الملل - در کشاکش اختلافات و تنشها میان ایران و غرب، رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران شامگاه روز دوشنبه گفت که واشنگتن آشکارا برای مذاکرات غیرمستقیم با ایران اعلام آمادگی کرده است. وی افزود که آمریکا به صراحت برای مذاکرات غیرمستقیم با ایران اعلام آمادگی کرده است اما همزمان تاکید دارد که در برداشتن هر گامی برای جلوگیری از «رویکردهای تهاجمی» این کشور تردید نخواهد کرد.
نماینده ویژه آمریکا در گفتوگو با شبکه خبری «بیبیسی» در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه آیا به شکست دیپلماسی آمریکا در قبال ایران اذعان دارد، گفت که واشنگتن بهرغم گامهای دیگری که در ارتباط با ایران برداشت، از جمله تحریمها، فشار، مقابله با سیاستهای منطقهای این کشور و متحد کردن جامعه جهانی در برابر ایران، مذاکرات غیر مستقیم با تهران را دنبال کرده است. مالی افزود که در ارتباط با ایران، سخن از «یا دیپلماسی یا اقدامهای دیگر» نیست بلکه این رویکردها به صورت همزمان دنبال میشود.
وی در خصوص برخی گزارشها مبنی بر اینکه «جو بایدن» رئیسجمهوری آمریکا برجام را «مرده» خوانده است، اعلام کرد: «بایدن هیچگاه نگفت که دیپلماسی مرده است، هرگز نگفت که احتمال دستیابی به تفاهم با ایران مرده است. ما همواره بر عکس آن تأکید داشتهایم».مالی افزود که ماموریت وی تلاش برای دستیابی به راهحل دیپلماتیک است.
تازه ترین موضع گیری روسیه درباره برجام
این صحبتها در حالی مطرح میشود که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین در گفتوگویی خبرگزاری اسپوتنیک در پاسخ به سوالی درباره تحولات مذاکرات احیای توافق هستهای در وین گفت: متاسفانه شرایط کنونی حول برجام را می توان به بن بست خورده توصیف کرد. از ابتدای سپتامبر، مذاکرات دیپلماتیک کمابیش جدی وجود نداشته است. با این وجود، تایید اینکه برجام مرده است، قطعا زودتر از موعد میباشد.
اولیانوف ادامه داد: شانس برای احیای برجام وجود دارد. برای این امر تصمیم سیاسی تمامی اعضای روند وین برای بازگشت به میز مذاکرات لازم است تا مذاکرات را به نقطه معقولی برسانیم . در عین حال، زمان زیادی برای این امر لازم نیست. ایران اراده سیاسی برای پایان دادن به این روند را دارد. چین چیزی را می توان در مورد ما و چین نیز بیان کرد. اما اعضای غربی در مرحله کنونی چنین اراده سیاسی ندارند.
چاقوی دولبه سفر گروسی به تهران
در همین رابطه و در حالی که گفته می شود قرار است رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران سفر کند، عبدالرضا فرجیراد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه سفر گروسی به تهران یک چاقوی دو لبه است و میتواند جنبه مثبت و منفی داشته باشد، گفت: در شرایطی که آمریکا و اروپا نسبت به ایران تند شدهاند و حاضر نیستند امتیاز قابل توجهی در روند مذاکرات برجامی دهند، اگر گروسی بتواند در ایران پاسخی قانعکننده بگیرد و طرفهای ایرانی خودشان را آماده کرده باشند که با دادن این پاسخ وارد فاز مذاکراتی شوند، این سفر مثبت ارزیابی میشود، اما اگر گروسی بخواهد با این هدف ایران بیاید که اگر پاسخ نگرفت در تبلیغات و گزارشش به آژانس بگوید ایران آمادگی همکاری نداشت و اتهاماتی را متوجه تهران کند، طبیعی است به سمت قطعنامهی دیگری در شورای حکام حرکت میکنیم که به احتمال قوی این قطعنامه به شورای امنیت فرستاده خواهد شد و نتایج بسیار منفی برای کشور در بر خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه مسایل جنگ اوکراین بر مساله هستهای و مذاکرات برجام سایه سنگینی انداخته است، تصریح کرد: الان مسایل هستهای را به اوکراین و پهپادها مرتبط کردهاند. تصور من این است که بخش عمده پیام وزیر خارجه قطر مربوط به همین مساله است یعنی آمریکا گفته آمادگی داریم مذاکرات را آغاز کنیم به شرطی که همکاری نظامی ایران با روسیه که بر جنگ اوکراین تاثیر دارد قطع شود. پس در مذاکرات هستهای یکی پاسخ به سوالات آژانس درباره سه سایتی که آژانس میگوید پاسخ نگرفتیم مهم است و دیگری هم مساله پهپاد و مسایل نظامی است که غربیها به ویژه اروپاییها روی آن حساس هستند.
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان گفت: اگر مسئولان ایران در سازمان انرژی اتمی در سفر آقای گروسی بتوانند با هماهنگی شورای عالی امنیت ملی و مقامات بالاتر گرهای از بنبست ایجاد شده در تعاملات ایران و آژانس بگشایند، بستری فراهم میشود که گرههای دیگر هم در مذاکرات معلق مانده برجام باز شود و به سمت توافق احیای برجام حرکت کنیم، در غیر اینصورت روز به روز مسایل پیچیدهتر میشود و گرهها کورتر خواهد شد.
فرجیراد در پاسخ به اینکه حل و فصل مسایل با آژانس در حالی که شرایط سیاسی میان ایران و اروپا و ایران و آمریکا بر سر جنگ اوکراین متشنج است راهگشا خواهد بود خاطرنشان کرد: اگر برای دو مساله حل سوالات با آژانس و همکاری با روسیه از بالا تصمیمگیری نشود و وارد گفتوگو شویم، مذاکرات اثری نخواهد داشت و تاثیرات منفیاش به مراتب بیشتر خواهد بود، ضمن اینکه غربیها بعید است تا وقتی مساله همکاری ایران با روسیه بر سر پهپادها و تجهیزات دفاعی حل نشود، اصلا پای میز مذاکره حاضر شوند. قبلا هم گفتهام دیگر مذاکرات وین خیلی اثر خاصی نمیتواند داشته باشد، به ویژه که اروپاییها ماههاست دارند نقش منفی در این روند بازی میکنند.
این کارشناس مسایل بینالملل افزود: در این شرایط مذاکرات غیرعلنی خارج از مذاکرات وین و برجام میان ایران و آمریکا میتواند موثرتر باشد.
وی با تاکید بر اینکه یکی از بخشهای پیام آمریکاییها به ایران که از سوی قطر ارایه شده است، حتما مساله همکاری ایران با روسیه است گفت: اروپاییها الان حساسیتشان نسبت به موضوع اوکراین خیلی زیاد است و اگر آمریکا هم بخواهد مذاکراتی بر سر برجام شکل گیرد تا موافقت اروپا را نگیرد اتفاق نمیافتد. الان مساله اوکراین در اولویت است، هر چند که آژانس هم پاسخ سوالاتش را میخواهد و در شورای حکام نیز ایران با قطعنامهای دیگر تهدید میشود از این رو معتقدم باید با درایت این دو مساله را همسو و همزمان حل و فصل کرد.
فرجیراد اظهار کرد: اما مسیر سریعتر به سمت احیای مذاکرات برجامی حل و فصل مساله روسیه و همکاری با این کشور در شرایط فعلی است در آن صورت در موضوع پاسخ به سوالات آژانس هم می توان امیدوار بود که گرهها به سرعت باز شود.