گروه سیاست خارجی- روسای هیئت‌های نمایندگی ایران و آمریکا در هنگام ترک محل گفتگوها با حضور وزیر امور خارجه عمان دقایقی گفتگو کردند. منایع دیپلماتیک گزارش می دهند که فضای گفت و گوها مثبت بوده
است. از این رو انتظار می رود دو طرف، در شرایط مساعدتری مذاکرات را دنبال کنند. برخی رسانه ها هم خبر داده اند که دو طرف همه پیشنهادی طرف مقابل را پذیرفته اند.
وزارت خارجه ایران اعلام کرد در پایان 2.5 ساعت مذاکرات هیات های ایران و امریکا به ریاست عراقچی و ویتکاف این دو در حضور وزیر خارجه عمان دقایقی باهم گفتگو کردند.
در این مذاکرات، تیم های ایران و امریکا در دو سالن مجزا مستقر بودند و از طریق وزیر خارجه عمان، پیام های خود را به یکدیگر منتقل می کردند.
قبلا اعلام شده بود اگر دور اول مذاکرات با حسن نیت انجام شود، احتمال مستقیم شدن مذاکرات جدی می شود.
ادامه مذاکرات: هفته بعد
ایران و آمریکا موافقت کردند که این گفتگوها در هفته آینده ادامه یابد.
پس از پایان بیش از دو ساعت و نیم مذاکرات غیر مستقیم، روسای هیئت‌های نمایندگی ایران و آمریکا در هنگام ترک محل گفتگوها با حضور وزیر امور خارجه عمان دقایقی گفتگو کردند.
بقائی: یک هدف بیشتر نداریم؛ تامین منافع ملی ایران
بقایی همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با هدف ایران از این گفت‌وگوها با توجه به فضاسازی برخی از رسانه‌ها ارتباط با این موضوع از جمله خبر منتشر شده در رویترز گفت: هدف ایران خیلی مشخص است؛ ما یک هدف بیشتر نداریم و آن هدف تامین منافع ملی ایران است.
وی گفت: ما یک فرصت واقعی و صادقانه به دیپلماسی می‌دهیم تا با این گفت‌وگوها بتوانیم از یک طرف موضوع هسته‌ای و مهمتر از آن برای ما موضوع لغو تحریم‌ها را به پیش ببریم.
بقائی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در طول چند دهه از عمر خود ثابت کرده که در عمل به دیپلماسی پایبند است و در موضوع هسته‌ای نیز در ۲ دهه اخیر این را ثابت کرده است.
وی تاکید کرد: این گفت‌وگوها نشانگر عزم ایران برای تامین منافع ملی ایران با ابزار دیپلماسی است.
سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: این گفت‌وگوها آزمونی برای طرف مقابل است که جدیت خود را نشان دهد، امروز یک روز مهم و تعیین کننده است برای این که این رویکرد سازنده ایران، قدر دانسته شود.
عراقچی: نیت ما رسیدن به توافق شرافتمندانه از موضع برابر است
پیش از شروع مذاکرات «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه پس از دیدار با سید بدر البوسعیدی وزیر امور خارجه عمان و رایزنی درباره ترتیبات «اجرای گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا» گفت: تیمی که بنده را در این سفر همراه می‌کنند از دوستان کاملا متخصص و مطلع در این حوزه خاص هستند که سابقه مذاکراتی هم در رابطه با همین بحث دارند و ما با جدیت لازم شرکت کردیم.
وی با تاکید بر اینکه نیت ما رسیدن به یک توافق منصفانه و شرافتمندانه از موضع برابر است، گفت: اگر طرف مقابل هم از همین موضوع وارد شده باشد، شانسی برای یک تفاهم اولیه که منجر به یک مسیر مذاکراتی شود، وجود خواهد داشت.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در این دیدار خیلی از مسائل اولیه و اصولی روشن خواهد شد، توضیح داد: از جمله اگر اراده کافی در طرفین وجود داشته باشد ما در مورد جدول زمانی هم تصمیم می‌گیریم ولی هنوز برای صحبت کردن در این‌باره زود است. آنچه که تا الان روشن است این است که مذاکرات غیر مستقیم خواهد بود و از نظر ما فقط در موضوع هسته‌ای و با اراده لازم برای حصول به یک توافق از موضع برابر که منجر به تامین منافع ملی مردم ایران باشد، صورت خواهدگرفت.
روایت وزیر خارجه عمان از مذاکرات مسقط
وزیر خارجه عمان در شبکه ایکس نوشت: باعث افتخار من است که امروز در مسقط میزبان دکتر سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا بودیم و میانجی‌گری برای آغاز روند گفت‌و‌گو و مذاکرات را با هدف مشترک دستیابی به توافقی عادلانه و الزام‌آور انجام دادیم. مایلم از دو همکارم برای این تعامل تشکر کنم؛ تعاملی که در فضایی دوستانه و مناسب برای نزدیک‌سازی دیدگاه‌ها و در نهایت دستیابی به صلح، امنیت و ثبات منطقه‌ای و جهانی انجام شد. ما به همکاری ادامه خواهیم داد و تلاش‌های بیشتری برای رسیدن به این هدف به کار خواهیم گرفت.
چشم انداز مذاکرات آمریکا و ایران
تهران، مذاکرات با ترامپ را جدی‌تر از بایدن تلقی می‌کند، زیرا ترامپ برخلاف بایدن، تحریم‌ها را ابزار فشار نمی‌داند بلکه حاضر است در قبال توافق، آنها را کاهش دهد. نتانیاهو همچنان بر مدل لیبی پافشاری دارد، اما چنین خواسته‌هایی احتمالاً مانعی بر سر توافق خواهد بود. هم‌زمان، انتخاب برخی مشاوران تندرو در اطراف ترامپ، نگرانی‌ها درباره سوق یافتن سیاست خارجی آمریکا به‌سمت رویارویی نظامی با ایران را افزایش داده است.
به گزارش فرارو به نقل از نشریه ریسپانسیبل استیت کرفت، اهمیت این خبر در آن است که دولت بایدن، در طول چهار سال حضور خود در کاخ سفید، هرگز به مرحله‌ای از تعامل مستقیم با ایران در این سطح نرسیده بود. این تحول می‌تواند در واشنگتن چنین برداشت شود که دونالد ترامپ موفق شده است زمینه گفت‌و‌گو‌هایی را با هدف مهار برنامه هسته‌ای ایران فراهم کند؛ آن هم از طریق راهبردی که بر تهدید نظامی صریح و علنی استوار بوده و به‌زعم طرفداران او، توانسته طرف ایرانی را به میز مذاکره بکشاند.
عامل کلیدی‌تر در این معادله، در سوی دیگر آن قرار دارد: به‌نظر می‌رسد تهران اکنون این باور را پیدا کرده است که دونالد ترامپ واقعاً خواهان دستیابی به یک توافق با ایران است و در صورت تحقق این هدف، آمادگی دارد تا تحریم‌ها را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. چنین چشم‌اندازی در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن وجود نداشت.
برای جو بایدن، کاهش تحریم‌ها نه‌تنها فرآیندی دشوار و پرهزینه در عرصه سیاست داخلی محسوب می‌شد، بلکه حتی تلاش‌های محدود برای تخفیف فشار‌های اقتصادی نیز در عمل با موانع اجرایی و سیاسی جدی مواجه بود و ثبات لازم را نداشت. در مقابل، ترامپ رویکردی کاملاً متفاوت اتخاذ کرده است. او دیپلماسی با دولت‌های مخالف ایالات متحده را نه به‌مثابه یک ریسک پرهزینه، بلکه به‌عنوان فرصتی راهبردی برای ارتقای جایگاه جهانی آمریکا تلقی می‌کند. برخلاف دولت بایدن، ترامپ تمایلی به حفظ تحریم‌هایی ندارد که به شرکت‌ها و منافع اقتصادی ایالات متحده آسیب مستقیم وارد می‌کند.
آیا سیاست خارجی آمریکا به‌دست کسانی افتاده که دنبال جنگ هستند؟
فراتر از محتوای پیشنهادی مطرح‌شده از سوی بنیامین نتانیاهو، انتخاب مشاوران رئیس‌جمهور ترامپ برای هدایت روند دیپلماسی با ایران نیز با چالش‌هایی اساسی روبه‌روست. به‌ویژه نقش نتانیاهو در این میان، با توجه به سابقه‌اش در تلاش‌های مستمر برای تضعیف و ناکام‌گذاشتن مسیر‌های دیپلماتیک طی بیش از دو دهه گذشته، محل تردید جدی است. به‌نظر می‌رسد فراتر از دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک، نتانیاهو اهداف راهبردی بلندمدت‌تری را دنبال می‌کند؛ اهدافی که می‌توانند ایالات متحده را به‌سمت یک رویارویی نظامی گسترده و شاید بی‌پایان با ایران سوق دهند.
در چنین شرایطی، دونالد ترامپ می‌بایست به هشدار‌هایی که از سوی برخی از چهره‌های برجسته در میان حامیان خود مطرح می‌شود، توجه بیشتری نشان دهد از جمله تاکر کارلسون، شخصیت رسانه‌ای محافظه‌کار، که بار‌ها نسبت به تبعات درگیری نظامی با ایران هشدار داده است. این گروه از منتقدان به‌خوبی دریافته‌اند که یک جنگ تمام‌عیار میان ایالات متحده و ایران می‌تواند پیامد‌های ویرانگر و بلندمدتی برای منافع راهبردی آمریکا در پی داشته باشد. ادامه مسیر همراهی با نتانیاهو و دیگر افرادی که خواهان تشدید تنش و حرکت به‌سمت رویارویی نظامی هستند، خطر آن را در پی دارد که سیاست خارجی ایالات متحده به‌طور فزاینده‌ای از اولویت‌های واقعی شهروندان آمریکایی فاصله بگیرد و در نهایت، منافع ملی ایالات متحده در رده‌های پایین‌تر قرار گیرد.