کد خبر: 46268 | صفحه ۱ | تاریخ: 25 اردیبهشت 1404
عربستان عزیز میلیارد دلاری آمریکا / طاهر جمشیدزاده
در واقع سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه در خلال مناقشه های تصاعدی و بحران زا و تغییرات ژئوپلتیک در منطقه، با وعده معاملاتی شگرف همراه خواهد بود. اولین اسکان و توقف رئیس جمهور آمریکا در عربستان سعودی، دو روز پیش با اسکورت جنگندههای اف- ۱۵ سعودی هنگام فرود ایرفورس وان در در فرودگاه بین المللی ملک خالد آغاز شد. آنچه که بیشتر از همه جلب توجه و نگاه مهمانان و حاضران در این ضیافت را بیش از بیش به خود جلب کرده بود انعکاس پیچیدن آوای طبل و شیپورها در فضا بود که محمد بن سلمان ولیعهد و حاکم دوفاکتوی عربستان، روی فرش بنفش رنگی که زیر هواپیمای آمریکایی پهن شده بود؛ از دونالد ترامپ مهمان ویژه خویش استقبال کرد. آن گاه دو طرف برای یک مراسم خصوصی در حالی که پرچمهای آمریکا و عربستان در هر دو سمت برافراشته و به اهتزاز درآمده بودند، وارد فرودگاه شدند تا به رئیس جمهور آمریکا و بسیاری از مقامات ارشد او از جمله مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و پیت هگسث وزیر دفاع؛ در این کشور حاشیه نشین خلیج فارس سلام و خوش آمد گفته باشند. این آغازی پرطمطراق و رنگارنگ برای سفری بود که از آن به عنوان یک سفر مهم تجاری و معاملاتی یاد میشود. اولین سفر خارجی مهم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در دور دوم ریاست جمهوری او و تور دیپلماتیک ۴ روزهاش به سه کشور خاورمیانه که در این چهار روز دونالد ترامپ از آنها بازدید میکند و اکنون نصف دوره سفرش را به انجام رسانده است و در این میان؛ این سه کشور قصد دارند، دهها توافق تجاری و معاملاتی با آمریکا، از فروش تسلیحات و ادوات نظامی گرفته تا قرارداد دارایی در زمینه هوش مصنوعی، انرژی و پروژههای فضایی؛ در واقع آنها این قضایا و تمهیدات با صنایع خصوصی را به عنوان پیش پرداختی برای روابط تقویت شده با آمریکا تحت زعامت و رهبری دونالد ترامپ تبلیغ خواهند نمود و از ثروت عظیم خود به مدد دلارهای بادآورده نفتی برای جلب نظر رئیس جمهور اقتصاد محور ینگه دنیا سود جسته و بهره میبرند. انگار نه انگار که دونالد ترامپ برای دومین بار به بیضی کاخ سفید آمده و رئیس جمهور ایالات متحده شده بلکه او با همان نگاه معاملاتی و مستغلاتی خویش انگار که در بنگاه و دفتر بزرگ معاملاتی خود در نیویورک نشسته است و در حال تنظیم قرارداد بزرگ و عظیم تجاری و پرسودی است. ارقامی اعلام شده از سوی این سه کشور حاشیه خلیج فارس با ایالات متحده آن قدر تصاعدی و فزاینده توصیف شده که دستاوردهای این سفر ترامپ را که بیشتر حول محور اقتصادی است از دیدگاه کارشناسان و تئوریسینهای سپهر سیاست و اقتصاد نظام بینالملل در هالهای از ابهام و تهدید قرار داده است؛ چرا که ارقام مطرح شده آن قدر بالا است« در حد چند تریلیون دلار» که از همین حالا شک و شبهه فراوانی در خصوص تحقق بخشی از آن وجود دارد. در این خلال اما دونالد ترامپ برای ایجاد هیجان زاید الوصف برای سفر خویش شبیه مورخان شرق شناسی نظیر سر هنری روالینسون، در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت« همین الان در عربستان سعودی فرود آمدم.» ولی از دیگر سو بحرهانها و چالشهای گوناگون در منطقه؛ هیجان و خوشبینی او را سخت تهدید میکند. جنگ فرسایشی رژیم اسرائیل با حماس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ « ۱۵ مهر۱۴۰۳ هجری شمسی» تا حالا و همچنین جنگ اسرائیل با حزب الله لبنان و ترور و شهید کردن فرماندهان ارشد حزب الله و حماس، ساقط شدن و فروپاشی حکومت بشار اسد در سوریه و ۲ تبادل آتش و تهدید بین اسرائیل و ایران و مذاکرات دیپلماتیک ایران و آمریکا که تاکنون چهار دوره آن برگزار شده و در آستانه برگزاری دور پنجم این مذاکرات هستیم؛ شرایط منطقه خاورمیانه را در نمایی کلی دگرگون و متحول ساخته است ولی آنچه که مبرهن و آشکار است این است که سه کشور حاشیه خلیج فارس بیشتر بر منافع اقتصادی دراز مدت با ایالات متحده متمرکز شدهاند و نگاه خود را حول این مسئله تنظیم کردهاند و این همان رویایی است که حالا روی خوش حقیقت به دونالد ترامپ نشان داده است چرا که به گفته استیون ورتهایم عضو ارشد برنامه کشورداری آمریکایی در بنیاد کارنگی برای صلح بین المللی « معامله کردن فقط آن چیزی نیست که دونالد ترامپ به دنبال آن است؛ بلکه ایدئولوژی شخصی او است. هر تعامل بینالمللی؛ چه با دوستان و چه با دشمنان؛ از نظر دونالد ترامپ بایستی به یک توافق معاملاتی منجر گردد.» و اما دیدار خارج از عرف احمد الشرع« الجولانی» فرمانده سابق نظامی و رئیس جمهور خود کامه جدید سوریه با دونالد ترامپ با واسطه گری عربستان و شخص ولیعهد عربستان سعودی ابهامات و سوألات و پرسش های بی پاسخی مقابل اذهان عمومی جهانیان قرار داده است؛ الشرع که در فهرست یکی از خطرناک ترین تروریست های دنیا بوسیله دولت ایالات متحده در لیست تحریم قرار داشت و برای سر او جایزه میلیون دلاری تعیین شده بود؛ چطور یک شبه به قدرت می رسد و حالا با محاسنی بزک کرده و کت و شلوار و کراوات با دونالد ترامپ در کاخ پادشاهی عربستان دیدار و گفت و گو می کند و به موازات آن چندی نمی گذرد که در کنفرانس خبری ترامپ تحریم های ایالات متحده علیه سوریه را لغو کرده و برمی دارد تا به وعده الشرع که پیش از سفر ترامپ به خاورمیانه گفته بود بنا دارد برج ترامپ را در دمشق بسازد و آمریکا سرمایه گذار نفت و گاز سوریه باشد در گفتار جامه عمل پوشانده باشد جای بسی تأمل و اندیشه در مواضع مقامات ایالات متحده و خاصه دونالد ترامپ دارد.