کد خبر: 46718 | صفحه ۱ | تاریخ: 01 خرداد 1404
نقطه داغ مذاکرات هسته ای / امین جمشیدزاده
نقشه برداری از برآمدگیهای زیر دریا در اقیانوس آرام، رشتهای از جزایر آتشفشان را از جزایر هاوایی تا محل گودال الئوشین- نزدیک آلاسکا- نشان داد. محققان بر این باور هستند که نوعی مخزن در حال بالا آمدن از مواد گوشته، در زیر جزایر هاوایی قرار دارند. ذوب این مواد در هنگام رسیدن به اعماق کم و کاسته شدن از مقدار فشار، باعث پدید آمدن نوعی نقطه داغ میشود. با فرض اینکه صفحه اقیانوس آرام از روی این نقطه عبور میکند، به ترتیب، ساختارهای آتشفشانی حاصل میآیند. عمر هر آتشفشان نیز نشان دهنده زمانی است که آن کوه، در نزدیک نقطه داغ قرار داشته است.
اکنون در سپهر سیاست و در مذاکرات فشرده در ۴ دور گذشته میان ایران و آمریکا؛ نقطه داغ مذاکرات که در کانون توجه رجال سیاست، تحلیلگران و تئوریسین های علم سیاست قرار گرفته است غنی سازی است که ایران آن را خط قرمز خویش می داند و طرف آمریکایی بدون توجه به معاهده N.P.T که ایران یکی از اعضای مورد وثوق و فعال آن قلمداد می شود،می خواهد کارت بازی را به سود خود رو کرده و در پیشرفت مذاکرات دست انداز و پیچ ایجاد کند و مذاکرات را صعب و پیچیده سازد که ایران با دیپلماسی نوین و دریچه تازه ای که به افق سپهر سیاست خارجی خود در دولت جدید خویش باز کرده و با ابتکار عمل هوشمندانه مانع این قضیه خواهد شد و از حقوق مسلم ملت آزاده و نیک اندیش تمام قد و به ضرس قاطع دفاع خواهد کرد و چون ملی شدن صنعت نفت بوسیله دکتر محمد مصدق به هیچ وجه، از آن لحظه ای کوتاه نخواهد آمد و حتی تردید و درنگی در این خصوص نخواهد کرد. نقطه داغ غنی سازی اورانیوم در مذاکرات هستهای ایران و آمریکا بدل به یک خط قرمز شده است. روز گذشته سخنگوی کاخ سفید در اظهاراتی به جراید و رسانههای این کشور یادآوری کرد که غنی سازی در ایران خط قرمز است. اظهار نظری که دقایقی پس از انتشار، بوسیله عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران پاسخ داده شد. وزیر امور خارجه گفت که « هر چه قدر تکرار کنند، مواضع ما تغییر نمیکند؛ مواضع ما روشن است، به غنیسازی ادامه میدهیم.»
اکنون این پرسش بنیادی از سوی تحلیلگران و کنشگران سپهر سیاست مطرح میشود که اختلاف ژرف و عمیق دو طرف بر سر اصل غنیسازی مذاکرات را به چالش جدی و بنبست خواهد کشاند و یا صرفاً یک جنگ روانی و یک فضاسازی برای افزایش فشار بر ایران و امتیازگیری سر میز مذاکره است که نویسنده این نوشتار صورت دوم را صادق میداند. دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران هفته آینده در راس هیئتی ویژه به عمان سفر خواهد کرد. با توجه به نقش کلیدی شیخ نشین عمان در مذاکرات ایران آمریکا در ۴ دور قبلی، این سفر در کانون توجه جراید و رسانهها قرار گرفته است. از چهار دور مذاکرات فشرده و نفس گیر گذشته میتوان برداشت و استنباط کرد که اغوای رسانهای برای فشار بر افکار عمومی و تشویش اذهان عمومی و انتقال این فشار به میز مذاکره برای امتیازگیری در نقطه داغ مذاکرات؛ یکی از شیوههای راهبردی مذاکراتی طرف آمریکایی است و یحتمل این مسئله صادق است که در چهار دور گذشته مذاکرات به نظر نمیرسد بحث غنی سازی صفر که حالا استیو ویتکاف فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه و مسئول ارشد آمریکاییها در چهار دوره مذاکرات گذشته با ایران در گفت و گوی جنجال برانگیز خود با شبکه ای بی سی نیوز نیوز باد به غبغب انداخته و دم از غنیسازی صفر میزند در واقع صرفاً برای امتیازگیری بیشتر در لحظه حساس مذاکرات است و صرفا کاربرد رسانهای دارد تا مذاکره ای، که فرض بر این گرفته میشود که اگر طرف آمریکایی این قضیه را مطرح میکرد، مذاکرات در همان دوره نخست به بنبست میرسید و متوقف میشد و راهکار لازم در این زمینه انعطاف به خرج دادن دو طرف مذاکره و احترام به حقوق متقابل- خطوط قرمز- یکدیگر است که اگر غنی سازی صفر موضع غیر قابل انکار و تغییر آن ها باشد آن طور که در رسانهها ژست میگیرند؛ بیتردید مذاکرات را به بنبست خواهد کشاند و همان گونه که عباس عراقچی وزیر امور خارجه شفاف و واضح گفته است با توافق یا بی توافق ایران غنی سازی را ادامه خواهد داد. طرف آمریکایی باید از شخصیت دمدمی مزاج رئیس دولت خود و لابی اسرائیل به ویژه شخص متزلزل بی بی، عبور کند و یحتمل دونالد ترامپ تسلیم این فشارها نخواهد شد. چرا که او به مذاکره حس خوبی دارد و چراغ سبز خود را به ادامه مذاکرات تا حصول توافق به نماینده تام الأختیار خویش نشان داده است و در طول سفر چهار روزه اش در دیدار آخر با امیر قطر به صراحت به رسانهها اعلام کرد که مذاکرات با ایران خوب پیش میرود و پیشرفت خوبی دارد و همین مسئله در نهایت باعث خواهد شد که او به غنیسازی ۳/۶۷ درصدی رضایت دهد و چارچوب نهایی توافق آماده امضای دو طرف شود. چرا که باز نشر صحبتهای اخیر علی شمخانی که دونالد ترامپ در جریان سفر به سه کشور حاشیه خلیج فارس آن را بازنشر کرد مهر تأییدی است بر این که او به رسیدن به توافق احساس خوبی دارد و رضایت خواهد داد و این مسئله و تلاش مذبوحانه بازی دو سر باخت بیبی که در سفر چهار روزه به عربستان، قطر و امارات عربی متحده؛ ترامپ حاضر نشد با او دیدار کند را بر هم خواهد زد به این صورت که ایران صنعت و امکانات هستهای خویش را در اختیار داشته باشد و سانتریفیوژها برپا باشد ولی گازدهی نشوند و این امتیازات خواهد توانست منجر به رفع تحریمهای ثانویه و مهیا گشتن اتمسفر پرتحرک و پرچالش موجود برای حرکت کردن به سوی تحریمهای اولیه و برداشتن و لغو آنها منتهی شود.