وزارت صنعت و معدن و تجارت در جوابیه ای که به گزارش منتشر شده در تاریخ 8 بهمن به توضیح درباره موارد منتشر شده در این گزارش پرداخته است که در ادامه مشروح این پاسخ را می خوانید؛
احتراما با عنایت به درج مطلبی با عنوان “ایستاده در انتهای جدول صادرات” در مورخ 8 /11/1401 در آن روزنامه ، مقتضی است وفق قانون مطبوعات نسبت یه انتشار توضیحات ارسالی از سوی مرکز ارتباطات وزارت صنعت،معدن وتجارت جوابیه در نسخه آتی ان روزنامه در همان جایگاه منتشر ودر اسرع وقت اقدام لازم صورت پذیرد. پیرو انتشار گزارشی در روزنامه ابتکار با عنوان «ایستاده در انتهای جدول صادرات» ذکر چند نکته جهت تنویر افکار عمومی لازم است.
1 در گزارش مذکور ابتدا به شاخص «عملکرد اقتصادی» ایران اشاره شده است و همانگونه که در آن گزارش نیز ذکر گردیده، یکی از 2 فاکتور مورد بررسی برای تعیین این شاخص حضور در بازارهای اصلی دنیاست. این روزها هر فعال و خبرنگار حوزه اقتصادی اطلاع دارد که مراد از بازارهای اصلی در این رتبه بندی های غربی بازار آمریکا و اروپاست و ایران به علت تحریم های ظالمانه توان حضور در این بازارها را ندارد. این در حالی است که بزرگترین بازارهای اقتصادی جهان در حال حاضر بازارهای آسیا و اوراسیاست که دولت سیزدهم با پیگیری عضویت در پیمان شانگهای و تجارت آزاد با اوراسیا قدم‌های عملی در این زمینه برداشته است.
2 شاخص مورد استناد در گزارش مذکور به هیچ عنوان گویای میزان صادرات و عملکرد ایران نیست، چرا که شاخص مذکور تنها به بررسی دو فاکتور می پردازد و عملا در آن رتبه کشورها از منظر ارزش دلاری صادرات اهمیتی ندارد. استناد به چنین آماری در شرایط تحریم، اقدامی اشتباه و از سر بی اطلاعی نویسنده از وضعیت تجاری دنیا صورت گرفته است.
3 آنچه ملاک اصلی در وضعیت تجارت کشور است، آمار رسمی از میزان واردات و صادرات است که جایگاه ایران را میان سایر کشورها مشخص می کند. البته در این آمار نیز باید دقت کنیم که ایران تنها کشوری است که آمار صادرات خود را به نفتی و غیر نفتی تفکیک می کند و به علت تحریم های ظالمانه تنها به ارائه آمار صادرات غیرنفتی اکتفا می کند. به طور مثال اگر امروز کشور X که اتفاقا کشوری نفتی و هم دارای صادرات غیرنفتی است، آمار صادرات خود را اعلام می کند و این آمار از آمار 45.3 میلیارد دلاری صادرات ایران بیشتر است، باید بدانیم که آماری که از سوی ایران اعلام شده منهای صادرات نفتی است و بنابراین مقایسه وضعیت صادراتی دو کشور امری کاملا اشتباه است.
4 در گزارش مذکورو همانگونه که ذکر شده فاکتور حضور در بازارهای اصلی اهمیت داشته است در حالی که ایران به علت وجود تحریم ها و مشکلات تبادلات پولی و بانکی به سراغ بازارهای بکر و دست نخورده ای رفته است که دولت های پیشین از آن ها غافل بودند. امروز اهمیت بازار آفریقا به اندازه ای است که کشورهایی مانند چین و ترکیه حضور خود را در این بازارها افزایش چشمگیر داده اند. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به بازار کشورهای آفریقایی تجارت با این کشورها را آغاز کرده است. در کنار بازار آفریقا توجه به بازار اوراسیا، کشورهای همسایه، آمریکای لاتین و جنوب شرق آسیا نیز در اولویت های دولت سیزدهم قرار گرفته است.
5 در موضوع صادرات، انچه اهمیت دارد ارزش صادرات و نوع کالای صادر شده است و بی اهمیت ترین موضوع را می توان مشتری دانست. بر این اساس باید گفت چه تفاوتی میان دلار حاصل از صادرات به آفریقا با دلار حاصل از صادرات به اروپا وجود دارد؟ آنچه مهم است رشد ارزش صادرات ایران به 45.3 میلیارد دلار و رسیدن آن به 52 میلیارد دلار تا پایان سال است که رکورد صادرات غیرنفتی را می شکند. حال چه تفاوتی دارد که ایران از طریق عرضه محصولات خود در بازارهای اصلی این مبلغ را بدست آورده باشد یا از طریق عرضه در بازارهای دیگر؟. در موضوع نوع کالای صادراتی نیز براساس آمار موجود صادرات کالاهای صنعتی و دارای شاخص پیچیدگی بالا با رشد مواجه بوده است.