سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
در سال‌های اخیر، بسیاری از سرمایه‌گذاران و حتی افرادی که تازه وارد بازارهای مالی شده‌اند، با این پرسش مواجه شده‌اند که پرتفو برای بازار نوسانی کدام است؛ وقتی شاخص‌ها مدام تغییر می‌کنند و ارزش پول ملی افت می‌کند، طبیعی است که حفظ ارزش دارایی‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی تبدیل شود. در چنین فضایی، نگاه صرف به یک ابزار یا یک صنعت خاص می‌تواند پرریسک باشد و به همین دلیل است که کارشناسان همیشه بر سرمایه گذاری در طلا و دیگر دارایی‌های امن به‌عنوان بخشی از یک سبد متنوع تأکید می‌کنند.
از طرف دیگر، داشتن یک پشتوانه مطمئن در پرتفوی به همان اندازه مهم است. بسیاری از تحلیلگران توصیه می‌کنند در کنار طلا و سهام، بخشی از سرمایه به ابزارهای کم‌ریسک‌تر اختصاص یابد تا نوسان کلی سبد کاهش پیدا کند. یکی از این ابزارها سپرده بلند مدت یکساله است که در ایران طرفداران زیادی دارد و به دلیل ماهیت باثبات خود، پایه‌ای محکم برای یک سبد کم‌ریسک محسوب می‌شوند. ترکیب چنین دارایی‌های امنی با گزینه‌های رشد بلندمدت، نقطه شروعی مناسب برای ساخت یک پرتفو پیشنهادی در بازارهای پرنوسان خواهد بود.
یکی از اصول بنیادی مدیریت پرتفو، تنوع‌بخشی دارایی‌ها در سبد سرمایه است. با توزیع سرمایه در دارایی‌های مختلف (سهام، سرمایه گذاری در طلا ، اوراق با درآمد ثابت و غیره) ریسک کلی کاهش می‌یابد؛ به‌طوری که ضرر احتمالی در یک دارایی می‌تواند با سود دارایی‌های دیگر جبران شود؛ به عبارت معروف، همه "تخم‌مرغ‌ها در یک سبد" قرار نمی‌گیرد. این کار علاوه بر کنترل ریسک سیستماتیک بازار، باعث کاهش ریسک خاص هر دارایی می‌شود؛ به‌طور خلاصه، پرتفوی متنوع ثبات بیشتری دارد و فشار روانی سرمایه‌گذار را در نوسانات کاهش می‌دهد.
متغیرهای کلان اقتصادی مانند تورم، سیاست‌های پولی-مالی دولت و نرخ بهره، بر عملکرد دارایی‌ها تأثیر عمیقی دارند. ایران در سال‌های اخیر تورم بالایی را تجربه کرده است: بر اساس آمار رسمی، تورم سالانه تا پایان اسفند ۱۴۰۳ حدود ۴۰.۷٪ بوده است، در حالی که سال قبل آن ۳۲.۵٪ بود. این افزایش تورم عمدتاً ناشی از کسری بودجه‌های دولت و تأمین مالی آن از طریق چاپ پول در بانک مرکزی بوده است؛ به‌طوری‌که خلق نقدینگی پایه پولی را افزایش داده و ارزش ریال کاهش یافته است. از طرف دیگر، نرخ سود سپرده‌های بلندمدت یکساله بانکی حدود ۲۰.۵٪ تعیین شده است. با توجه به تورم فعلی، سود اسمی سپرده‌ها پوشش‌دهنده کاهش قدرت خرید نیست.
در چنین شرایطی، ابزارهای جایگزین با بازدهی بالاتر می‌توانند جذاب باشند. به عنوان نمونه، طرح مگاسود (سپرده بلند مدت یکساله)، سود زمان سررسید خود را تا ۴۱٪ ارائه می‌دهد، نرخ شکست آن کمتر از سپرده‌های بانکی است و مهم‌تر از همه به سادگی و سرعت از طریق اپلیکیشن کاریزما قابل دریافت و مدیریت است.
علاوه‌بر این به منظور مدیریت ریسک ناشی از تورم و سایر عوامل کلان، کارشناسان توصیه می‌کنند پرتفوی را بر دارایی‌هایی متمرکز کرد که در برابر تورم مقاوم‌ترند. از جمله این دارایی‌ها می‌توان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، اوراق قرضه شاخص‌شده با تورم و سهام شرکت‌های دارای قدرت قیمت‌گذاری بالا (مانند کالاهای اساسی و صادرات‌محور) اشاره کرد. بهره‌گیری از این ابزارها می‌تواند اثر کاهش ارزش پول را خنثی کند و بازده واقعی سرمایه را حفظ نماید.
برای بازار نوسانی کنونی، پیشنهاد می‌شود پرتفو به گونه‌ای چیده شود که بخش عمده‌ای از سرمایه در ابزارهای کم‌ریسک قرار گیرد. به‌عنوان مثال، بخش‌هایی از پرتفو را می‌توان به موارد زیر اختصاص داد:
کلیه ابزارهای فوق به‌سادگی از طریق اپلیکیشن کاریزما قابل سرمایه‌گذاری و مدیریت هستند. از داخل اپلیکیشن می‌توان در هر لحظه سرمایه بین طرح‌ها را تخصیص داد یا برداشت کرد و از مزایایی مانند برداشت سریع و پوشش‌های بیمه‌ای بهره‌مند شد.
اگر خواستید در کنار آن ابزارهای کم‌ریسکی که معرفی شد، بخشی از سرمایه‌تان را به سهام هم اختصاص دهید، می‌توانید سراغ صنایع مقاوم به نوسان بروید. در دوره‌های نوسان شدید اقتصادی، برخی صنایع ذاتاً مقاومت بیشتری در برابر بحران‌ها دارند. صنایعی که محصولات مصرفی اساسی تولید می‌کنند (مثل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی) معمولاً در رکود کمترین افت قیمت را تجربه می‌کنند؛ همچنین خدمات عمومی (مانند آب، برق و انرژی) و بخش‌های صادرات‌محور (مثل پتروشیمی و فلزات اساسی) به دلیل درآمد ارزی و نقش حیاتی در اقتصاد، در برابر شوک‌های تورمی و ارزی پایدارتر عمل می‌کنند.
هرچند استراتژی سرمایه‌گذاری اغلب بلندمدت در نظر گرفته می‌شود، اما بازنگری منظم پرتفوی برای هماهنگ کردن آن با شرایط جدید ضروری است. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند هر سه تا شش ماه یک بار ترکیب دارایی‌های پرتفوی بررسی شود تا در صورت تغییر اهداف مالی، میزان ریسک‌پذیری یا شرایط بازار (مانند تغییر شاخص‌های اقتصادی یا تحولات سیاست‌گذاری) نسبت دارایی‌ها تعدیل گردد.
در بازارهای پرنوسان، داشتن یک استراتژی روشن و پرتفوی متنوع می‌تواند از دارایی شما در برابر افت ارزش و ریسک‌های غیرمنتظره محافظت کند. ترکیب ابزارهایی مانند طرح طلا و سپرده بلند مدت یکساله با ابزارهای درآمد ثابت، تعادلی مناسب میان امنیت و بازدهی ایجاد می‌کند. با بازنگری دوره‌ای، می‌توانید سبدی کم‌ریسک بسازید که در برابر تورم و نوسانات بازار مقاوم‌تر باشد.
چرا تنوع در پرتفو برای بازار نوسانی مهم است؟
تنوع‌بخشی یا توزیع ریسک یعنی سرمایه خود را بین دارایی‌های مختلف (سهام، طلا، سپرده و غیره) تقسیم کنید. با این کار، مشکلات یک دارایی تأثیر کمتری بر کل پرتفوی دارد
چند وقت یک‌بار باید پرتفو خود را بازنگری کنم؟
توصیه می‌شود پرتفو را به‌طور منظم بازبینی کنید (مثلاً هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار) تا از تطابق آن با شرایط جدید اطمینان حاصل شود.
چرا سرمایه‌گذاری در طلا در دوران تورم و بی‌ثباتی جذاب است؟
طلا یک کالای تجاری جهانی است که معمولاً در برابر تورم و تضعیف پول ملی ارزش خود را حفظ می‌کند. قیمت طلا در مواقع بی‌ثباتی اقتصادی و کاهش ارزش ارز رشد می‌کند.