نخستین تور رسمی و ملی گوهر گردشگری ایران با محوریت فیروزه نیشابور، به عنوان شاخص‌ترین گوهرسنگ بومی کشور، توسط دفتر طرح توسعه صنعت گوهرسنگ (زیرمجموعه ایمیدرو) و با همکاری روابط عمومی این سازمان برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی ایمیدرو، این تور تخصصی، با هدف بررسی میدانی زنجیره ارزش فیروزه نیشابور، شناسایی چالش‌ها، ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود، ایجاد ارتباط موثر میان بخش دولتی، خصوصی و علمی، و ارایه راهکارهای اجرایی و پروژه‌های توسعه‌ای از سوی دفتر توسعه صنعت گوهرسنگ این سازمان طراحی و توسط روابط عمومی ایمیدرو اجرا شد.
نیشابور و فیروزه، به عنوان مهد تاریخی و جهانی تولید فیروزه، دارای جایگاهی بی‌بدیل در هویت زمین‌شناسی و هنری ایران هستند. معدن تاریخی، کارگاه‌های هنری تراش، بازارهای سنتی و ظرفیت‌های بالقوه گردشگری منطقه، بستری مناسب برای اجرای یک مدل جامع توسعه صنعت گوهرسنگ و جم‌توریسم فراهم آورده‌اند.
گوهرگردشگری؛ حلقه مفقوده تکمیل زنجیره
جم‌توریسم (گوهرگردشگری) می‌تواند حلقه مفقوده تکمیل زنجیره ارزش در صنعت گوهرسنگ‌ها باشد؛ حلقه‌ای که با تلفیق ظرفیت‌های محلی، هنری، علمی و تجاری، منجر به خلق ارزش افزوده، ایجاد اشتغال پایدار، رونق گردشگری فرهنگی و افزایش درآمدهای ارزی خواهد شد. این مأموریت، نه صرفاً یک بازدید، بلکه گامی عملیاتی در مسیر تحقق سند ملی توسعه صنعت گوهرسنگ کشور، احیای برند جهانی فیروزه نیشابور و خلق یک مدل بومی‌سازی‌شده از جم‌توریسم در کشور بود.
مشاهده دقیق زنجیره
یکی از اهداف محوری این تور تخصصی، مشاهده دقیق زنجیره ارزش از معدن تا محصول نهایی و تعامل مستقیم با فعالان بخش خصوصی، مشاغل خرد و خانگی، کارگاه‌های تراش و فیروزه‌کوبی و همچنین بازارهای سنتی و محلی بود؛ مسیری که فرصت‌ها و گلوگاه‌های اقتصادی این صنعت را از نزدیک به نمایش گذاشت.
بازدیدها به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شدند که حلقه‌های زنجیره همچون استخراج و فرآوری در معدن فیروزه نیشابور، کارگاه‌های تراش و بهسازی، مشاغل خانگی مرتبط با فیروزه‌کوبی، رزین، ساخت مصنوعات هنری، بازار سنتی فیروزه و ارتباط نهایی با مصرف‌کننده و گردشگری به‌ صورت جامع و میدانی بررسی شوند.
در جریان این بازدیدها که طی روزهای ۲۱ تا ۲۴ خردادماه ۱۴۰۴برگزار شد، جلسات تخصصی متعددی با صاحبان کسب‌وکارهای محلی، استادکاران، هنرمندان و بازیگران اصلی زنجیره برگزار شد تا عوامل خلق ارزش افزوده، مشکلات اجرایی، ظرفیت‌های صادراتی و فرصت‌های توسعه‌ای این صنعت، از منظر واقعی و تجربه‌محور تحلیل شوند.
تعامل با بخش خصوصی و شناسایی راهکارهای حمایت از کارگاه‌های کوچک و کسب‌وکارهای خلاقانه نیز از دیگر محورهای اصلی این مأموریت بود؛ چراکه توسعه پایدار و صادرات‌محور گوهرسنگ‌ها بدون حضور جدی بخش خصوصی، شبکه فروش و تجارت جهانی محقق نخواهد شد.
در طراحی و اجرای این تور تخصصی، تلاش شد تا ترکیبی متوازن و هوشمندانه از نمایندگان ارشد تمامی اضلاع زنجیره ارزش گوهرسنگ‌ها در سفر حضور یابند. هدف از این حضور، ایجاد تعامل عمیق و مستقیم میان سیاست‌گذاران، مدیران اجرایی، متخصصان دانشگاهی و فعالان بخش خصوصی بود تا از نزدیک با فرصت‌ها، چالش‌ها و نیازهای واقعی این حوزه آشنا شوند و بتوانند تصمیمات مؤثر و عملیاتی در سطح ملی اتخاذ کنند.
آغاز مسیر تحول ساز
این تور نه فقط یک بازدید، بلکه آغاز یک مسیر تحول‌ساز در جهت سیاست‌گذاری میدانی، توسعه علمی و مردمی‌سازی صنعت گوهرسنگ‌ها در ایران بود. تداوم این مسیر، مستلزم حمایت نهادی، مشارکت بخش خصوصی، اتصال به بازارهای جهانی، توسعه آموزش‌های تخصصی و تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و گردشگری است.
فیروزه نیشابور، نه یک گوهر، که یک سرمایه ملی با قابلیت جهانی شدن است و این تور با ابتکار ایمیدرو، گام نخست برای رساندن این گوهر به جایگاه شایسته آن در اقتصاد، فرهنگ و هویت ایرانی بود.