در عصر تحولات شتابان فناورانه، مدیریت فرهنگی دیگر صرفاً یک مفهوم انتزاعی در سازمان‌ها نیست، بلکه به عامل تعیین‌کننده‌ای در موفقیت اقتصادی تبدیل شده است. در این راستا مصاحبه ای با دکتر حسنعلی معینی مدرس دانشگاه و فعال اقتصادی کشورمان انجام شده است. همانطور که آقای حسنعلی معینی، اقتصاددان و مدرس دانشگاه عنوان می‌کند در جهان امروز، مدیریت فرهنگی از یک مفهوم انتزاعی به عامل کلیدی توسعه اقتصادی تبدیل شده است. کشورهایی مانند کره جنوبی و فنلاند با سرمایه‌گذاری هدفمند در صنایع فرهنگی، نه تنها هویت ملی خود را تقویت کرده‌اند، بلکه سهمی ۷ تا ۱۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی خود را از این بخش به دست آورده‌اند. متأسفانه در ایران، با وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر از هنرهای سنتی تا سینمای پیشرو، سهم صنایع فرهنگی از اقتصاد ملی کمتر از ۲ درصد است. این در حالی است که مطالعات جهانی نشان می‌دهد هر شغل ایجاد‌شده در بخش فرهنگ، حدود ۲.۵ شغل در صنایع جانبی (تولید، توزیع، فناوری) نیز خلق می‌کند.
چالش اصلی در ایران، نگاه سنتی به مدیریت فرهنگی است. هنوز بسیاری از نهادهای مسئول، فرهنگ را صرفاً یک فعالیت «هزینه‌بر» می‌دانند، نه یک «سرمایه‌گذاری استراتژیک». نمونه بارز آن، صنعت فرش دستباف است: با وجود ثبت جهانی این هنر، نبود مدیریت یکپارچه در زنجیره ارزش (از طراحی تا بازاریابی دیجیتال) باعث شده سود اصلی به دلالان خارجی برسد. در مقابل، کشورهایی مانند هند با ایجاد «شهرک‌های فرش» و استفاده از هوش مصنوعی برای طراحی الگوها، صادرات خود را در پنج سال اخیر ۴۰ درصد افزایش داده‌اند. مدیریت فرهنگی مدرن یعنی تبدیل این گنجینه‌ها به برندهای جهانی با حاکمیت شرکتی شفاف.
تحول دیجیتال، فرصتی بی‌نظیر برای جهش در مدیریت فرهنگی ایران فراهم کرده است. پلتفرم‌هایی مانند «فیلیمو» و «تماشا» نشان داده‌اند که چگونه می‌توان با ترکیب هنر و فناوری، بازارهای جدید خلق کرد. اما این کافی نیست! باید به سراغ مدل‌های نوآورانه‌تر برویم: استفاده از NFT برای حفاظت از حقوق مالکیت هنرمندان، به‌کارگیری متاورس برای بازآفرینی تجربه موزه‌ها، یا ایجاد «دوقلوهای دیجیتال» (Digital Twins) از بناهای تاریخی برای گردشگری مجازی. شرکت‌هایی مانند «مانیبانک» با راه‌اندازی بازار آنلاین آثار هنری، ثابت کرده‌اند که اقتصاد خلاق نیازمند زیرساخت‌های دیجیتال و فرهنگ مدیریت ریسک‌پذیر است.
این پژوهشگر بیان می‌کند: پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند سازمان‌هایی که فرهنگ شفافیت، نوآوری و یادگیری مستمر را جاری می‌سازند، توانایی بهره‌گیری از فناوری‌های نوینی مانند بلاکچین و هوش مصنوعی را تا ۷۰٪ افزایش می‌دهند. این هم‌افزایی فرهنگی-فناورانه، نه‌تنها به کاهش ۴۰٪ هزینه‌های عملیاتی منجر می‌شود، بلکه با ایجاد اعتماد در زنجیره تأمین و تسریع تصمیم‌گیری‌ها، رقابت‌پذیری اقتصادی را در بازارهای جهانی متحول می‌سازد.
دکتر معینی به عنوان اقتصاددان معتقد است آینده اقتصاد ایران در گرو تغییر پارادایم فرهنگی در سازمان‌هاست. باید از فرهنگ سنتی مبتنی بر سلسله‌مراتب‌های خشک به مدل‌های شبکه‌ای و انطباق‌پذیر گذار کرد. نهادهایی مانند وزارت صمت با راه‌اندازی پلتفرم‌های آموزشی یکپارچه، تلاش می‌کنند این دگرگونی را تسریع بخشند. بی‌تردید، سازمان‌هایی که امروز در مدیریت فرهنگی سرمایه‌گذاری کنند، فردا در رأس اقتصاد دیجیتال خواهند ایستاد؛ زیرا در دنیای جدید، فرهنگ نه یک هزینه، بلکه بزرگ‌ترین دارایی استراتژیک محسوب می‌شود.
آینده اقتصاد ایران در گرو تغییر نگرش به فرهنگ است. مدیریت فرهنگی دیگر وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست؛ بلکه یک اولویت ملی است که نیازمند همکاری وزارت صمت، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و بخش خصوصی است. اگر امروز سرمایه‌گذاری در «صنایع فرهنگی دیجیتال» را در دستور کار قرار دهیم، ده سال دیگر شاهد ظهور شرکت‌های ایرانی در رده استارتاپ‌های جهانی مانند Netflix یا Ubisoft خواهیم بود. فرهنگ تنها میراث ما نیست؛ بزرگ‌ترین فرصت اقتصادی نسل جدید است.