گروه بین الملل - یکی از مقامات ارشد کاخ سفید با تکرار ادعای کمک ایران به روسیه در جنگ اوکراین، وقفه در روند احیای توافق هسته‌ای را با این ادعا مرتبط دانست.
جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا در بخشی از گفت‌وگو شبکه فرانس 24، ادعای واشنگتن مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین‌ را تکرار کرده و گفت: ایران با عرضه صدها پهپاد به طور مستقیم و قابل اثباتی به روسیه در این جنگ کمک می‌کند. در همین رابطه هم با توجه به وقفه چند ماهه در روند احیای توافق هسته‌ای از طریق مذاکرات وین، کربی افزود: بنابراین، موضوع توافق هسته‌ای (برجام) ایران در حال حاضر در دستور کار قرار ندارد.
در طول چند ماه گذشته این چندمین بار است که مقامات آمریکایی تاکید می کنند که توافق هسته ای دیگر در اولویت برنامه های آنها قرار ندارد. این مساله زمانی اهمیت می یابد که اروپایی ها نیز بر خلاف دوران ترامپ، با دولت بایدن در یک هماهنگی ویژه جهت اتخاذ مواضع ضد ایرانی به سر می برند. در این رابطه شاهد هستیم وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از دیدار و گفت‌وگوی وزرای امور خارجه این کشور با فرانسه، آلمان و انگلیس (تروئیکای اروپا) درباره ایران خبر داد.
به گزارش ایسنا، وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه، آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان و جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه انگلیس دیدار کرد. آن‌ها بر نگرانی‌شان درباره تنش‌زایی برنامه هسته‌ای ایران و عدم همکاری آن با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  تاکید کرده و خواستار تغییر رویه ایران شدند.
در این بیانیه آمده است: آن‌ها همچنین درباره نگرانی‌هایشان در زمینه همکاری‌های دو سویه نظامی میان ایران و روسیه که در حال عمیق‌تر شدن است و تاثیر آن بر امنیت و ثبات منطقه و فراتر از آن رایزنی کردند.
از زمانی که پس از روی کار آمدن دولت بایدن مذاکرات هسته ای کلید خورد و تا زمانی که اکنون در بن بست به سر می برد، طرف های غربی برجام همواره سعی کرده اند توپ توافق را در زمین ایران بیندازند. این در حالی است که مقامات کشورمان بارها تاکید داشتند که در صورت حسن نیت طرف مقابل توافق در دسترس است. در این شرایط به نظر می رسد با توجه به نزدیک شدن نشست فصلی شورای حکام و اینکه اختلافات میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی رفع نشده است، تاخیر در حصول توافق یا حداقل کلید خوردن دور جدیدی از مذاکرات می تواند منجر به اعمال قطعنامه دیگری علیه ایران در نشست آتی شورای حکام باشد؛ امری که احتمالاً و به گفته بسیاری از کارشناسان می تواند مقدمه ای را مکانیسم ماشه یا همان ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل باشد.
از این رو به نظر می‌رسد با توجه کارشکنی‌های گسترده از طرف مقابل، زمان به نفع ایران رقم نخورده و لازم است دستگاه دیپلماسی به سرعت و به جای اتخاذ مواضع انفعالی، سریعاً‌ با توجه به ظرفیت های موجود از بروز فرآیند قطعنامه شورای حکام و سپس فعال شدن مکانیسم ماشه جلوگیری کند.
امیدی به احیای برجام نیست
در همین رابطه ساسان کریمی تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در گفت‌و‌گو با ایلنا، توضیح داد: اولین چیزی که ما در سیاست‌گذاری‌مان نسبت به محیط بین‌المللی امروز باید در نظر بگیریم نظم بین‌المللی است. اگر نظم بین‌المللی را نه در شرایط کنونی و نه آینده به مثابه نوعی جنگ سرد و نظام دو قطبی درک نکنیم که این خطر مهلکی از نظر شناختی برای سیاست‌گذاری ما در حوزه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در در مورد راه‌های دستیابی ایران و چین به مکانیزمی برای مقابله با فشارهای آمریکا گفت: اصلا چین الزاما به دنبال چنین کاری نیست. خرید نفت از ایران و دیگر موارد هم همانطور که گفته شد نباید در قالب اردوگاه شرق در مقابل غرب ارزیابی شود. چین با چراغ سبز آمریکا (که به سود چین چشم پوشی کرده است) خرید بزرگ نفتی خود را از ایران انجام می‌دهد و در این مساله آنطور که گفته می‌شود از تخفیف‌های خوبی استفاده می‌کند. بنابراین چین به دنبال یک رویکرد تقابلی با آمریکا برای محافظت از ایران یا هر کار دیگر نیست. باید درک کرد که اولویت چین برای خودش مشخص است و به هیچ عنوان حاضر به پشتیبانی از کشور دیگری با اختلال در منافع خود نیست.
کریمی در پاسخ به این سوال، با توجه به حضور باقری کنی در سفر رئیس جمهوری به چین چقدر می‌توانیم به نتایج آن در مورد احیای برجام امیدوار باشیم، گفت: من از اساس دیگر به احیای برجام امید ندارم. به نظرم بضاعت کافی در این زمینه وجود نداشت و ندارد و طرف‌های مختلف برای این احیا منافع اساسی خود را از دست داده‌اند. البته هنوز بهترین گزینه برای ایران همان برجام است و به همین علت برجام تاکنون زنده مانده است. مساله تعیین کننده در این میانه نشست شورای حکام آژانس است که باید منتظر نتیج آن باشیم و با تلاش‌های پیش از آن هرگونه تبعات احتمالی منفی آن علیه کشورمان را به حداقل برسانیم.