با پایان مهلت یک‌ ماهه نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران دوباره اجرایی شد. سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای بازگشت ۶ قعطنامه پیشین شواری امنیت را اعلام کردند؛ اقدامی که از نگاه ایران «غیرقانونی» توصیف شده است. به گزارش ایسنا، ۶ قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران از ساعت ۸ شب ۲۷ سپتامبر به وقت نیویورک (۳:۳۰ بامداد روز یک‌شنبه ۶ مهرماه به وقت تهران) اجرایی شد.
تروئیکای اروپایی بامداد یک‌شنبه در بیانیه‌ای از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران خبر دادند و اعلام کردند: ما از بازگشت قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) پس از تکمیل روند اسنپ‌بک بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، استقبال می‌کنیم. ما از ایران و همه کشورها می‌خواهیم که به‌طور کامل به این قطعنامه‌ها پایبند باشند.
طبق بیانیه مشترک وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا درباره فعال‌سازی اسنپ‌بک که در وبگاه وزارت خارجه آلمان منتشر شده، آن‌ها ادعا کردند ایران بارها تعهدات برجامی خود را نقض کرده و ذخایر اورانیوم با غنای بالا را ذخیره کرده که هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.
سکوت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در مقابل اقدامات تروئیکای اروپا
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که بعد از خروج آمریکا از برجام سه کشور اروپایی به هیچ یک از تعهدات برجامی خود برای رفع تحریم‌ها در ازای محدودیت‌های هسته‌ای عمل نکردند، اما متاسفانه برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در مقابل این رفتار و اقدامات سه عضو این توافق ساکت است.
«سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان روز شنبه در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل با تاکید بر اینکه «اعلان سه کشور اروپایی برای آغاز فرآیند سازوکار موسوم به "پس‌گشت" (اسنپ‌بک) از لحاظ حقوقی و رویه‌ای معیوب بوده و لذا کان‌لم‌یکن محسوب می‌شود» اظهار کرد: این اقدام از سوی سه کشور مزبور در حالی انجام شده که خود آنان از ایفای تعهدات‌شان سر باز زده، از پایبندی نسبت به سازوکار حل‌وفصل اختلافات در برجام امتناع ورزیده، به‌طور مستمر قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را با مطالبه ترتیباتی فراتر از دامنه آن تضعیف کرده و حتی از حملات نظامی علیه تأسیسات صلح‌آمیز تحت پادمان آژانس در ایران حمایت کرده‌اند. استناد آنان به سازوکار موسوم به پس‌گشت، سوء‌استفاده آشکار از یک روند است.
تاثیرات بازگشت قطعنامه‌ها به لحاظ سیاسی قابل توجه است
در عین حال بعد از اجرای اسنپ‌بک بازگشت قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت علیه ایران به طور خودکار انجام می‌شود. این قطعنامه‌ها به طور رسمی به مقدمات ذیل بند هفت منشور سازمان ملل ارجاع می‌شود و به این ترتیب یک بار دیگر در چارچوب شورای امنیت سازمان ملل، ایران به عنوان موضوع اجماع کشورهای حامی آمریکا و هم‌پیمانانش در دستور کار قرار می‌گیرد، از این رو تاثیرات بازگشت قطعنامه‌ها به لحاظ سیاسی قابل توجه است.
در عین حال، با وجود تحریم‌های همه‌جانبه و یک‌جانبه آمریکا و دیگر کشورها که بعضا از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کنند و نیز تحولات بعد از خروج آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷ و پیگیری سیاست فشار حداکثری تاکنون، طبیعی است که بازگشت ۶ قطعنامه فصل هفتمی شورای امنیت به لحاظ اقتصادی و تجاری موانعی بزرگ‌تر از آنچه اکنون بر سر راه اقتصاد ایران است، ایجاد نخواهد کرد. به عبارتی از نظر اقتصادی بازگشت این تحریم‌ها «اثر افزایشی و ناگهانی» بر وضعیت فعلی ایران نخواهد داشت؛ چون اقتصاد ایران همین حالا هم در وضعیت «فشار حداکثری» قرار دارد.
بازگشت تحریم‌ها اثر ویژه‌ای بر سرمایه‌گذاری خارجی، بیمه و حمل‌ونقل بین‌المللی نخواهد داشت
از آن جا که ایران در حدود یک دهه گذشته عملا بخش زیادی از تجارت رسمی ایران با اروپا و آمریکا تحت الشعاع تحریم‌ها قرار دارد، از این رو بازگشت این تحریم‌ها اثر ویژه‌ای بر سرمایه‌گذاری خارجی، بیمه و حمل و نقل بین‌المللی نخواهد داشت.
از طرفی در بعد هسته‌ای نیز، فعالیت‌های هسته‌ای ایران بعد از خروج آمریکا با سرعت تقریبا زیادی در ابعاد مختلف به ویژه غنی‌سازی در سطوح مختلف در نقطه «بدون بازگشت» قرار گرفته است. به عبارتی فعالیت‌های هسته‌ای ایران امروز در نقطه‌ای است که تعلیق و بازگشت به محدودیت‌های برجامی بسیار دشوار است. اما با بازگشت این تحریم‌ها، فعالیت‌های ایران نقض صریح این قطعنامه‌ها تلقی می‌شود و این یعنی هرگونه ادامه غنی‌سازی یا توسعه سانتریفیوژها می‌تواند مبنای اقدام‌های شدیدتر، حتی ارجاع به اقدامات تنبیهی بیشتر در شورای امنیت قرار گیرد و ایران به موضوع صلح و امنیت بین‌الملل تبدیل شود.
در اهمیت نبود اجماع جهانی و بین‌المللی علیه ایران همین بس که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در دولت اولش در ۲۰۲۰ بسیار تلاش کرد تا آن زمان قطعنامه‌های شورای امنیت را بازگرداند و از تعلیق خارج کند، اما اجماع جهانی در حمایت از برجام و علیه اقدامات یک جانبه ترامپ مانع از آن شد. اما پنج سال پس از آن تاریخ، همان اجماع جهانی با حمایت و اقدام سه کشور اروپایی علیه ایران به کار گرفته شد.