وزیر خارجه ایران با بیان اینکه «رویدادهای اخیر نشان داد دیپلماسی حتی در زیر آتش جنگ برقرار است»، گفت: با این حال گفت‌وگو و مذاکره با قُلدری و قُلدرمابی، و با دیکته کردن و دستور دادن متفاوت است.
به گزارش ایسنا، «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه و در همایش بزرگداشت «میرزا محب‌علی خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو» در دانشگاه تبریز سخنرانی کرد.
بخش از متن این سخنرانی به این شرح است:
اندیشمندان، اساتید و پژوهشگران محترم
خانمها و آقایان
سلام علیکم
از اینکه امروز افتخار و سعادت هم اندیشی با جمعی فرهیخته را پیدا کرده‌ام، بسیار خرسندم و خداوند بزرگ را شاکرم از مشارکتِ تبریز، شهری که در تاریخ معاصر ایران پیشرو و پیشگام تحولاتی تأثیرگذار بوده، در میزبانی این اقدام ارزشمند قدردانم.
گردهمایی حاضر، گامی برای ارج نهادن به مجاهدت مردمانی است که به قناعت و مناعت برای تثبیت استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی ایران از سر اخلاص و با تمام توان کوشیدند. آنان و همقطارانشان در طول تاریخ پُر فراز و نشیب این سرزمین گمنامی و حتی گاهی بدنامی را به جان خریدند، ولی ذره‌ای از تلاش و مساعی خود برای تامین منافع ایران و ایرانیان دریغ نورزیدند. برای آنان، همچون برای یکایک آحاد مردم شریف این آب و خاک، «ایران» خورشیدی تابناک و تمدنی پابرجا است که کمترین خدمت به آن، نثار جان می‌باشد.
سرزمین نیاکان ما با تنوعی بی‌مانند از ادیان، مذاهب، اقوام و گویش‌ها، در طول تاریخ موجب رشک و حسد بیگانگان و متجاوزان بوده و هست. اما آنچه مایه مباهات و غرور جمعی ما شده است، آنکه در این مبارزه و دفاع پیوسته، زنان و مردانی همدل و همراه در صیانت از خاک پاک میهن مشترک، و فرهنگ و میراث ماندگار آن فرو نگذاشتند، و با بذل مال و جان، پرچم ایران را بر این جغرافیا برافراشته نگاه داشتند.
از نگاه اینجانب، به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، پایمردی و رشادت توام با صلابتی که کارگزاران دستگاه دیپلماسی در همه ادوار تاریخ بکار بستند تا هویت مشترک ما برقرار ماند، صفحاتی درخشان در تاریخ دیپلماسی ایران رقم زده است. به همین جهت است که گرامیداشت خاطره و حفظ نام نیک آنان امری قابل تحسین است.
نشست امروز درباره بزرگ مردی از دیار قهرمان پرور آذربایجان است که بخشی از تاریخ ایران عزیز و سرحدات آن، مرهون کوشش‌ و مجاهدت‌ او و سایر معاصرانی است که دست پروردگانِ شایستۀ بزرگانی همچون میرزا ابوالقاسم قائم مقام، میرزا تقی فراهانی امیرکبیر، میرزا جعفرخان مشیرالدوله و دیگران بودند.
میرزا محب‌علی خان ناظم‌الملک مرندی از جملۀ کارگزاران و مذاکره‌کنندگان ارشد و برجسته عرصه روابط خارجی ایران برای بیش از پنج دهه از دوران قاجار است که نام و خدمات برجسته وی به کشور، در میان عموم مردم و حتی نخبگان کمتر مورد توجه واقع شده است. اغراق نخواهد بود اگر گفته شود ناظم‌الملک مرندی یکی از نمادهای دیپلماسی موفق ایرانی در یک دورۀ تاریخی پُرحادثه و دشوار به‌شمار می‌آید که ماموریتی خطیر برای تعیین و تحدید حدود کشور انجام داد.
ناظم‌الملک مرندی از این خاک برخاست، و با دشواری فراوان، در عصری که قوای استعماری چشم طمع به آب و خاک ما داشتند، سهمی ارزنده در صیانت از منافع ایران و ایرانیان بر عهده گرفت. میهن پرستی او و تعدادی دیگر از دیپلمات‌ها در شرایط ضعف دفاعی ایران و دست اندازی قدرت‌های بیگانه درخور تمجید و تحسین فراوان است. رویۀ او و هم‌قطارانش بدون تردید میراثِ سنتِ کهنِ دیوانیِ ایران زمین است که امروز تجربه‌ای گرانسنگ را برای ما به ارمغان نهاده است. امروز باید با استعانت همان اراده و روحیه بکوشیم از هویت مشترک، تمامیت ارضی، استقلال ملی و حاکمیت یکپارچه کشوری دفاع کنیم که در نوبتی تازه، یعنی ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ مورد تهاجم بیگانۀ غدّار قرار گرفت.
جانفشانی امروز سربازان وطن در عرصۀ دفاعی و دیپلماسی استمرار همان عزمی است که امثال سرداران و دیپلمات‌های ایرانی عهد قدیم به کار بستند.