صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
به ابتکار سالار مسیبزاده، نام نَمرور — زادگاه اصلی و اصیل خانوادگی میرزا فتحعلی آخوندزاده، نویسنده و اندیشمند برجسته قرن نوزدهم — به رسمیت شناخته شد. این اقدام با هدف بازشناسی ریشهها و احیای هویت فرهنگی و ایرانی زادگاه پدری این بازیگر جوان تئاتر صورت گرفته است. او که از سال ۹۴ تجربه بازیگری و نویسندگی در عرصه تئاتر و تجربه ساخت چند فیلم کوتاه را دارد بیان کرد، احیای این شخصیت برجسته کمک شایانی به معرفی زادگاه پدری وی خواهد کرد چرا که این روستا دارای فرهنگ و رسوم قابل توجهی و مردم آگاه و مطلعی در زمینه های مختلف را دارد، اگرچه که مسیب زاده خود متولد تهران است ولی به گفته خود جرقه ی اصلی برای شروع دوره ی حرفه ایی نمایش و زندگی هنری اش از مکتب شبیه خوانی روستای نمرور در ذهنش زده شد .
مسیب زاده فارغ التحصیل کارشناسی مهندسی معماری و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه هنر می باشد .
اگرچه منابع رسمی، محل تولد میرزا فتحعلی آخوندزاده را شهر نوخه ذکر میکنند، شواهد تاریخی و روایتهای محلی نشان میدهند که اصالت خانوادگی او از روستای نَمرور ایران برمیخیزد.
کارشناسان فرهنگی معتقدند ثبت این نام، گامی مهم در بازخوانی هویت تاریخی و فرهنگی مناطق کمتر شناختهشده ایران و تبیین نقش آنها در شکلگیری جریان روشنفکری قرن نوزدهم است.
مسیب زاده در نشست تشکلات فرهنگی دانشگاهی بیان کرد هنگامی که از اصالت آخوندزاده خبر دار شدم فوری تیم تحقیقاتی تشکیل دادم، سپس بعد از جمع آوری مدارک اولیه پروژه مسئله را به طور جدی از زادگاه آخوندزاده (روستای نمرور) شروع کردیم.
نمرور یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان بدوستان شرقی بخش مرکزی شهرستان هریس شهرستان هریس واقع شدهاست.
آخوندزاده در تفلیس با فن نمایش و نمایشنامهنویسی آشنا شد و خود به نوشتن نمایشنامههای اجتماعی و انتقادی پرداخت. آثار او اغلب به زبان ترکی آذربایجانی است که گاه به شعرهای فارسی مزین میشد. برخی از آثارش به روسی و فارسی ترجمه شدند و پرمایهترین اثر آن یعنی مکتوبات به زبان فارسی نگارش شدهاست.
نمایشنامه تمثیلات او با مهارت به انتقاد از اخلاق و عادات مردم قفقاز و آذربایجان میپردازد. وی مرثیه شرق در رثای مرگ پوشکین را در سال ۱۸۳۷ میلادی سرودهاست.
او جزو نخستین کسانی است که به موضوع زن و مشکلات زنان ایرانی در آثارش میپردازد.
در نمایشنامههایش به مسئله آزادی و مشکلات زنان میپردازد اما راه حلی برای نجات آنان ارائه نمیکند. تمایل به روشنگری، هجو سنت و ستایش از جلوههای تجدد از مضامین اصلی نمایشنامههای او بود.
او در کتاب «ستارگان فریبخورده» از ماجرایی تاریخی در عصر صفویه برای ترسیم واقعیتهای زمان خودش بهره بردهاست.
میرزا فتحعلی آخوندزاده از اولین ادیبان و نقادان اجتماعی به شیوه علمی بود. او در «رساله قرتیکا» یا «سروشیه» نقدی بر قصیده سروش اصفهانی نوشت و میتوان گفت اساس نقد نظاممند در ایران را شروع نمود. برخلاف عادات ادبی آن زمان، وی مضمون و محتوا و تأثیرات اجتماع را در نقد خود جای داد.
شیوهی عمل آخوندزاده، بررسی اندیشههای دینی در ظرف تاریخی و محک آنها به واسطه آزمون است که به اصلاح دینی منتهی میگردد. در این راه آخوندزاده تحت تأثیر ارنست رنان و باکل است. اصلاح دینی و تفکیک آن از باقی بنیانهای جامعه از منظر آخوندزاده انتحار یا حذف دین نیست بلکه ارائه قرائتی جدید از دینی است که بتواند خود را با روح زمانه و تحولات آن منطبق کند.
آخوندزاده با آگاهی از اندیشهی سیاسی مدرنیته، تناقض سیاست غربی و شریعت سنتی را مشخص میکند و جدایی آن دو را عنصری مهم ارزیابی میکند و با هر گونه تلفیق میان سنت و مدرنیته به مقابله برمیخیزد. از همین روی است که مادیت فلسفهی نوین را در برابر انگارههای متافیزیکی گذشته قرار میدهد.
آخوندزاده در برابر سیطرهی فرهنگ دینی-عربی، درصدد طرح ایدهی ملیتخواهی و ناسیونالیسم به واسطهی بازگشت به دورهی طلایی ایران باستان است. این رویکرد تاریخی در راستای هویت بخشی به جامعهای است که در مقابل پیشرفتهای ملل دیگر احساس فقر و حقارت میکند.
اندیشههای آخوندزاده تا سالها تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ و سیاست ایران نمیگذارد و گاه از اساس مردود شمرده و نادیده گرفته میشوند.
به گفته سالار مسیبزاده، بازیگر و کارگردان و پژوهشگر تئاتر کشورمان این اقدام نه تنها یادآور خاستگاه ایرانی میرزا فتحعلی آخوندزاده است، بلکه نشاندهنده اهمیت بازشناسی ریشهها و پاسداشت هویت فرهنگی نسلهای آینده میباشد.
این هنرمند و استعداد جوان کشور خاطر نشان کرد که در سال آینده ویکی پدیای این نویسنده ی بزرگ به نام نمرور تغییر خواهد کرد.